Bebekler gülmeyi ebeveynlerinden öğreniyor
Espri anlayışı hepimizin ebeveynlerimizden öğrendiği bir şeydir. Doğumumuzun ilk aylarından itibaren, her şeyi ebeveynlerimizi taklit ederek öğreniriz. Farklı türlerdeki durumlara verdikleri tepkileriyle bize yol gösterirler. Bu süreç 6 aydan itibaren başlar, bu evrede bebekler ebeveynlerinin bütün duygusal tepkilerinden, gülmelerinden bile haberdardır.
Eğer 6 aylık bir çocuğun babası herhangi bir olaya kayıtsızlık gösterirse, çocuk da aynısını yapacaktır. Öte yandan, eğer ebeveynleri sık sık sesli gülüyorsa, bebekler buna hayran kalıp aynı şeyi tekrarlayacaklardır.
İngiliz Psikoloji Birliği’nden (BPS) bir uzman ekibi tarafından yürütülen bir çalışmaya göre 6 aylıkken, bebekler bir şeyin komik olup olmadığının kararını veremiyor. Bu nedenle, ebeveynlerinin tepkilerine bakıyorlar, ve en heyecan verici tarafı ise: taklit ediyorlar.
Espri anlayışı işte böyle gelişiyor
Bu süreci daha iyi anlamak için Johnson Eyalet Üniversitesi’nden Gına Merault ve New Hampshire Üniversitesi’nden John Sparrow 6 ve 12 aylık bebeklerle bir çalışma yürüttü. Deneye katılan bütün bebekler ebeveynleriyleydi; ve araştırmacılar onlara ebeveynlerin gülmesine sebep olan ilginç ve absürt sahneler gösterdi.
Bebekler bu komik sahneleri ilgisizlikle izlediler ve daha sonra ebeveynlerine baktılar veya ebeveynleri güldüklerinde anında onlara dönüp yüzlerini incelediler. Güldüklerini gördükleri zaman, bebekler de gülmeye başladı.
Araştırmacılara göre, espri anlayışı bu şekilde gelişiyor. 6 ve 12 aylık bebekler ebeveynlerinin tepkisine bakıyorlar, bu duruma “sosyal referans” diyoruz.
Doktorlar 6 aylıkken, bebeklerin tepkilerinin belirli bir şekilde ebeveynlerinin gösterdikleri tepkilere bağlı olduklarını, özellikle güldükleri zamanın ifadesiz oldukları durumlardan farklı olduğunu keşfettiler.
Öte yandan bir yaş ve üzeri bebekler neyin komik olup olmadığı hakkında kendi espri anlayışlarını gösterdiler. Bu çocuklar artık ebeveynlerinin referansına ihtiyaç duymuyordu. Komik sahneyi dikkatli bir şekilde izlediler ve gülmeye başladılar.
Araştırmacılar espri anlayışının kalıtsal olmadığı, aksine öğrenildiği sonucuna vardılar. Bu nedenle o bildiğimiz gülen bebekler o şekilde doğmuyorlar. Ya da biraz huysuz davrananlar da öyle. Gerçekte, duyguları ifade etmede birer referans oldukları için, ebeveynlerin bu konuda oldukça fazla şey yapması gerekiyor.
Gülmek çocuğunuzun gelişimi için önemlidir
Birçoğumuz için, mizah önemsiz bir konuymuş gibi olsa da, aslında değil; aksine bebeklerin gelişimini ve bu durumda sosyal referansları anlamak için oldukça ilginç ve önemli bir araç.
Bu sebeple, çalışmayı yürütenlere göre, ebeveynler bebeklerin duygusal anlamda bilgilenmesi için bir kaynak oluyorlar ve çocukların duygusal ve sosyal gelişimlerini anlamak için bir araç haline geliyorlar.
Bütün bu durumlardan bazı soru işaretleri ortaya çıkıyor: O zaman kardeşler birbirlerinden nasıl farklı olabiliyor? Biri neşeli olabilirken diğeri nasıl bütün gün ciddi bir ifadeyle gezebiliyor? Uzmanlara göre bu sorunun cevabı: iyi bir espri anlayışı kalıtsal değildir, aksine öğrenilir, ancak mizaç dediğimiz şey insanın içinde olan ve kişiliğiniz, öz güveniniz ve karakterinize bağlı olan bir olgudur.
Doktorlar iyi bir espri anlayışına dayalı bir hayatın birçok getiriye sahip olduğunu, çünkü olumlu durumları ve insanları hayatına çekmekle birlikte, çocukta diğerleriyle daha iyi ilişkiler kurmasını sağlayan empati yeteneğini geliştirdiğini söylüyorlar.
İyi bir espri anlayışı ve sürekli olarak gülmek, çocuğun öz güvenini yükseltiyor. Aynı zamanda, zeka gelişimini teşvik ettiği gibi olumsuz durumlarla da daha kolay başa çıkabilmelerini sağlıyor. Bu yüzden, çocuğunuzun önünde iyi bir espri anlayışınızın olduğunu gösterin ki, sizi en güzel şekilde taklit etsin, çünkü hayatının ilk aylarında duygusal rehberi sizler olacaksınız.
