Yeni Doğmuş Sağlıklı Bebeklerde Sarılık

Sarılık, yeni doğmuş bebeklerde sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Neyse ki birçok vakada geçici, zararsız ve hemen yok olan bir durumdur. Bu rahatsızlık neden oluşur, nasıl saptarız ve nasıl tedavi ederiz? Cevapları bu makalemizde bulacaksınız.

Bebeğimin hayata gözlerini açtığı bu ilk gününde teni sarı, bu normal mi? Evet normal ve büyük ihtimalle sarılık geçiriyor. Hemen endişeye kapılmayın, sarılık, yeni doğmuş bebeklerde sık rastlanılan zararsız bir durumdur ve çoğunlukla bebek iki haftalık olduğunda kendiliğinden, bazen de çok hafif bir tedaviyle geçer.

Yeni doğan her 10 bebekten 5 ya da 6’sı hayatlarının ilk iki haftasında sarılık olurlar. Buna rağmen, sarılıkla doğan her bebekte bu durum fark edilemeyebilir.

Her ne kadar çok nadir olarak endişelenilecek şiddette olsa da, yine de bu duruma karşı dikkatli olunmalıdır. Bu makalede, bebeğinizin sarılık olup olmadığını nasıl anlayacağınızı, olduysa nasıl tedavi edeceğinizi ve sarılığın çocuğunuza ne gibi sorunlar getirebileceğini keşfedeceksiniz.

Sarılık nedir?

Sarılık, yeni doğmuş bebeklerde sık görülen, tenlerindeki ve göz aklarındaki sarı renkle kendini belli eden bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, kandaki safra boyasının (bilirubin) aşırı artması sonucunda kırmızı kan hücrelerinin azalmasının sonucudur.

Normalde safra boyası karaciğerde işlem görür, safra olarak yok edilir ve dışkı olarak bağırsaklara salgılanır. Buna rağmen, safra boyasının çok hızlı çoğaldığı bazı durumlarda, yeni doğmuş bebeğin karaciğeri bu maddeyi yeteri kadar hızlı işleyip etkisiz hale getiremediğinde, sarılık olarak adlandırılan hastalık oluşur.

Sonuçta sarılık, bebek doğarken ve doğduktan sonraki ilk birkaç günde yaşadığı koşulların hızlı değişimine karaciğerin adapte olamaması ve hemen olgunlaşamamasının neticesinde gerçekleşir. Birçok organa yayılan safra boyası özellikle tende hafif sarı bir renge neden olur.

Bebeğinizin sarılık olduğunu nasıl anlarsınız?

Sarılık, ebeveynler tarafından fark edilebilir ama bunun için ebeveynlerin bebeğin tenindeki, göz aklarındaki (skelerotik) ve oral mukozadaki renk değişimlerine karşı tetikte olmaları gerekir.

Ebeveynlerin sarılığı fark edebilmeleri için en güvenilir yöntem, yeni doğmuş bebeğin flüoresanla aydınlatılan ve doğal ışık alan bir odada dikkatle gözlemlenmesidir.

Bu gözlemlemeden sonra da hala emin olamadıysanız, parmağınızın ucuyla burunlarının üzerine, alınlarına ya da göğüs bölgelerine nazikçe bastırın. Eğer tenleri bastırmadan önceki normal tondaysa sarılık değillerdir. Ama sarımsı bir renk değişikliği fark ederseniz doktorunuzla temasa geçin.

Sarılık çocuğuma zarar verebilir mi?

Aslına bakarsanız evet, sarılık yeni doğmuş bebeklere zarar verebilir. Ama sadece kandaki safra boyasının çok yüksek seviyelere çıkması sonucunda çocuğun sağlığını tehlikeye atabilir.

Safra boyasının neden olabileceği riskin, çocuğun yaşı, kilosu ve diğer bağlantılı medikal koşulların birleşiminin hesaplanmasıyla ortaya çıkarılabilir olması, bahsetmeye değer bir bilgidir. Bebeğinizden küçük bir kan örneği alınarak yapılacak basit bir laboratuvar testiyle bu riskin boyutunu hemen öğrenebilirsiniz.

Çocuğun safra boyasındaki artışın sebeplerinin düzgün bir şekilde araştırılması ve netleştirilmesi bağlamında bir çocuk doktorunun zamanında yapması gereken başka muayeneler de vardır.

Sarılık olan bebeği emzirebilir miyim?

Sarılık olan bir çocuğu emzirmekte herhangi bir sorun yoktur, ama bazen emzirmenin bazı durumları uzatmasından endişe edilir. Bu tarz bir durumun gerçekleşmesi halinde çocuk doktorunuz emzirmeyi geçici olarak kesmenizi tavsiye edebilir.

Bu vakalarda doğum uzmanları, bilahare tekrar emzirmeye başlamadan önce süt üretimini arttıran vakumlu emme pompalarının kullanılmasının daha uygun olduğuna dikkat çekerler.

Yine de, doğru yönlendirilebilmeniz ve zamanında, doğru teşhisle, gerekli tedaviye ulaşabilmeniz için öncelikle bir doktora danışmanızı tavsiye ederiz.

Sarılık nasıl tedavi edilir?

Eğer kandaki safra boyası seviyesinin artışı az ise özel bir tedaviye gerek yoktur ve pencereden girecek günde 15 ya da 20 dakikalık güneş ışığı bile rahatsızlığın geçmesi için yeterli olur.

Yeni doğmuş bebeklerin ciltleri son derece hassas olduğu için güneş ışıklarındaki hafif radyasyon safra boyası moleküllerinin sayısını hızla azaltarak tedaviye yardımcı olur. Bu yöntem ebeveynler tarafından sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir.

Diğer yandan, kandaki safra boyasındaki artış biraz endişe veren boyutlardaysa çocuk doktorumuzun uygulayacağı fototerapi (ışık tedavisi) olarak adlandırılan bir yönteme başvururuz.

Zor bir prosedür olduğu için sadece çok özel durumlarda, kandaki safra boyasının azaltılması adına çocuğun kanı değiştirilebilir.