Çocuklarımızı disiplin ederken yaptığımız 13 hata

Çocuğumuzu disipline etmek, ebeveynlik sürecinde en dikkat edilmesi gereken süreçlerden biridir. Disiplin sürecinde doğru yöntemleri keşfetmek biraz vakit alabilir fakat doğru yöntemler size ve ailenize tatmin ve keyif verecektir.

Evde disiplin sağlarken ebeveynlerin en sık yaptığı hataları sizler için aşağıda sıraladık:

Çocuklarınızı disipline ederken neleri görmezden geliyorsunuz?

1. Koyduğunuz kurallara sadık kalmamak. Eğer çocuğunuza ödevlerini bitirmeden televizyon izleyemeyeceğini söyledikten sonra ödevlerini bitirmeden televizyon izlemesine izin verirseniz, koymuş olduğunuz kural geçerliliğini yitirir. Başta verdiğiniz talimat eğer ki harfi harfine yerine getirilmemişse, çocuk bu durumda otoritenin kimde olduğunu karıştıracaktır; bu çocuğun kafasını karıştıracak çifte anlamlı bir mesaj anlamına da gelir.

2. Çocuğunuzun yaşını göz ardı etmek. Çocuklarınızı disiplin etmeden önce çocuğunuzun yaşının ve o yaşın ayırt edici özelliklerini dikkate almalısınız. Bazı cezalandırmalar ya da uyarılar her yaş aralığı için uygun olmayabilir. Farklı ses tonlarıyla çocuğunuzla iletişime geçin, kötü davranışları görmezden gelmeyin ve hepsinden öte de kendi koyduğunuz kurallara ilk başta siz sadık kalarak uyum gösterin.

3. Çocuğunuzu yönlendirirken bağırmak. Çocuğunuzun istediğiniz şeyi yapmasını sağlamak noktasında çocuğunuza yüksek tonlu bir sesle yaklaşmak yani bağırmak iyi bir seçenek olmayabilir. Vücudun çığlığa karşı verdiği otomatik cevap istenilen davranışı yapmaya karşı direnç göstermesi yönünde olur.

4. Oda cezasını sorumsuz bir şekilde kullanmak. Çocuğunuza odasında belirli bir süre kalması konusunda ceza vermek çocuğunuzun sakinleşmesi ve kabul edilemeyecek davranışının üzerine düşünmesi noktasında etkili olmakla beraber; bu yöntemi sıklıkla kullanmak veya fazlasıyla uzun bir süre için kullanmak bu yöntemin etkinliğini azaltır. Lütfen şunu unutmayın: oda cezası çocuğunuzun her bir yaşı için ortalama bir dakikayı geçmeyecek şekilde uygulanmalıdır.

5.Yeterince açık olmamak. Bir davranışı uygunsuz olarak tanımladığınız zaman kullandığınız kelimelerde net olmalı ve tekrarlanmamasını arzu ettiğiniz şeyin tam olarak ne olduğunu belirtmelisiniz. Açık olun; böylelikle çocuğunuz ailenizi tam olarak neyin rahatsız ettiğini görebilir.

6.Uyguladığınız cezanın eğitici ve düşündürücü yönünü göz ardı etmek. Çocukta davranış değişikliğini sağlama noktasında en önemli amaç çocuğunuzun neden yaptığı şeyin doğru veya kabul edilebilir olmadığını anlamasını sağlamaktır. Eğer ki çocuğunuzla iletişime geçerken onun neyi nerede yanlış yaptığı üzerine derinlemesine düşünmesini sağlayamazsanız, göstermiş olduğunuz çabalar pek faydalı olmayabilir.

7. Sevgiyi unutmak. Çocuğunuzu disiplin etmeden önce onunla duygusal bir bağ kurduğunuzda emin olmalısınız. Çocuklar cezalandırılırken de uyarılırken de koşulsuz bir şekilde sevildiklerini bilmeye ihtiyaç duyarlar. Eğer ki çocuğunuzu azarlayacaksanız bunun duygusal anlamda onu dışlamıyor olmadığına dikkat edebilirsiniz.

8. Doğru davranışı oturtmak için çocuğunuza ödül vermek. Beklediğiniz yönde (iyi) bir tutum veya davranış yaratmak için karşılığında çocuğunuza şeker ya da hediye vermek kısa vadede işinize yarayabilir fakat çocuğun yeni kazandığı etik değerler konusunda uzun süreli bir etkisi olmayacaktır. Çocuk için en büyük ödül bir şeker değil de doğru davranmanın vermiş olduğu içsel tatmin duygusu olmalıdır.

9. Geçmiş hataları günümüze getirmek. Her durum birbirinden farklı ve bağımsızdır. Çocuğunuzu disipline ederken onun dikkatini üzerinizde topladığınızda; mevcut anda neler olduğuyla ilgilenmek ve geçmişe sığınmamak gerekir.

10. Çocuğunuzun kişiliğine fazla vurgu yapmak. Cezalandırma ya da doğrulama çocuğun davranışı üzerine odaklanmalıdır; onun karakteri ya da kişiliğine yönelik yorumlardan kaçınmak gerekir. Onları “kötü”, “dikkatsiz”, “dağınık” gibi sıfatlarla tanımlamaktan kaçının. Önerilerinizin kişisel ya da çocuğunuzun karakterine yönelik eleştirilerden uzak olmasında fayda var.

11. Söylediğiniz şeyi kendi davranışlarınıza yansıtmamak. Eğer ki evdeki tüm bireylerin duyabileceği şekilde ev ahalisine “sessiz olun” diye “bağırıyorsanız” burada bir çelişki var. Ebeveynler çocukların rol modelleri olmakla beraber genelde çocuğunuzun takındığı tavır ve tutum sizden gözlemleyip öğrendikleri üzerinden evrilir. Bu yüzden çocuğunuzun sahip olmasını istediğiniz değer ve davranışları görmek için, bu değer ve davranışları kendi hayatınızda da uygulamaya koyun.

12. Görmediğiniz bir şey için çocuğu cezalandırmak. Özellikle kardeşler kavga ederken, ebeveynlerin durum değerlendirmesini yeterince yapmadan çocukları cezalandırmaları gibi bir davranıştan bahsedebiliriz. Bu yüzden ebeveynler durumu yeterince değerlendirip bilgi sahibi olmadan hangi cezayı uygulayacaklarına karar vermemelidir.

13. Sorunun kökenine inmemek. Çocuğunuzun yapmasını istediğiniz bir şeyi yapmamasından kaynaklı onu disiplin etmeden önce; sorunun kökenine inip çocuğun neden bu davranışı gerçekleştiremediğine dair altta yatan başka sebepler olup olmadığını bilmelisiniz. Bunun için bir karara varmak için durum değerlendirmesi yapın veya benzer durumlarda kullandığınız davranış ve tutum düzeltici araçlara başvurun.