Tehditle Eğitmek Bir Hatadır: Sebepleri, Sonuçları ve Çözümleri

Anne ya da baba olmak, özenli bir hazırlık gerektiren zor bir iştir. Ancak yine de çocuğunuzu tehditle eğitmek çok ciddi bir yanlıştır. Bunun yerine, çocuğunuz üzerinde herhangi bir korkuya yol açmadan sağlıklı ve duygusal olarak sağlam bir biçimde büyümesine yardımcı olacak çok etkin yöntemler bulunduğunu bilmeniz gerekir.

“Eğer oyuncaklarının hepsini derhal toplamazsan, sana bir daha oyuncak almayacağım.” Bu tarz tehdit içeren ve çocukların itaat etmesini sağlayacak cümleleri çok sık kullanırız. Ancak tehdit, hatalı bir yöntemdir çünkü korku faktörünü kullanarak eğitmeye çalışmak sadece bir öngörü ve beklentinin ötesine geçemez. Bu nedenle anne ve babalar çocuklarını eğitmek için onlara zarar vermemeye özen göstermeli, bunun yerine onlarla kuvvetli ve güçlü temellere dayanan bir ilişki oluşturmaya çalışmalıdırlar.

Çocuk Eğitiminde Tehdit Yöntemi

Bir çok anne ve baba, çocuklarının eğitiminde tehdit yöntemine sıklıkla başvururlar. Ancak çocuklar, onların ne kadar daha fazla vaat ve tehditte bulunurlarsa, bu sözlere daha az sadık kaldıklarını çok çabuk bir biçimde kavrarlar. Bu durum, anne ve babaları ne kadar sinirli ya da üzgün olursa olsunlar, çocukların onların otoritelerine karşı duydukları saygıyı kaybetmelerine yol açar. Bunun en büyük sebebi, çocuklara karşı söylenen tehdit sözcüklerinin gerçeklikten uzak olması, yani uygulanmasının çok zor ya da kimi durumlarda imkansız olmasıdır.

Bu tarz bir eğitim yöntemi benimsemek yerine, anne ve babaların başka teknikler ve stratejiler geliştirmeleri daha faydalı olacaktır. Bu teknikler arasında özellikle çocuk zihninin nasıl çalıştığını anlama konusunda yardımcı olanlar tercih edilebilecek yöntemler arasında ön plana çıkmaktadır.

Bu şekilde, itaat etmesi için tehdit edilmeyen çocukların daha etkin bir biçimde eğitimlerinin sağlanması çok daha kolay olacaktır. Bu aynı zamanda, çocukların gözünde anne ve babalarının olumsuz ve otoriter bir kişilik olarak görülmelerinin önüne geçecek ve onların daha çok pozitif  ve sevgi dolu insanlar olarak görülmelerine yardımcı olacaktır.

Tehditle Eğitim Yöntemi Neden Hatalıdır?

Çocukların bazı alışkanlıkları edinmesi için kullanılan korku temelli eğitim sistemi hatalı bir yöntemdir. Çünkü, böyle bir yöntem uzun vadede aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı tam tersi sonuçlar doğurmaktadır:

• Aile içerisinde genel bir güvensizlik ve birbirine itimat etmeme atmosferi oluşturur.
• Bu eğitim biçimi, pedagojik olmayan, otoriter ve negatif bir yapıya sahiptir.
• Belirli derecede şiddet içerir.
• Söylenen ile yapılanlar arasında herhangi bir uyum barındırmaz.

Bu Yöntemle Eğitilen Çocuklarda Ortaya Çıkan Ciddi Sonuçlar

Tehdit iyi bir eğitim malzemesi değildir. Her ne kadar zararsız gibi görünse de aslında fiziksel şiddetin açık bir göstergesi durumundadır. Bazen tehditle birlikte bağırma ve sesin çok fazla yükselmesi, çocuğun davranışsal ve ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyen bir süreci de beraberinde getirir.

Bu durumun çocuk üzerinde yarattığı sonuçların bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Yaptığı hareketlerle ilgili herhangi bir sorumluluk almaktan kaçınır. Vereceği tepkiler yalnızca cezadan kurtulmak ya da varsa bir ödülden faydalanmak amacıyla olacaktır.
• Anne ve babasının sözlerine karşı duyduğu güveni kaybeder. Bunun temel sebebi, bir kızgınlık anında söylenen sözler ve yapılan tehditler o kadar serttir ki, sonradan daha sakin bir biçimde düşünüldüğünde bunların yerine getirilmesinin imkansız olduğu anlaşılır.
• Çocuk kendisine olan güveni kaybeder. Anne ve babalar tehdit yöntemiyle isteklerinin yerine getirilmesini sağladıklarında, çocuklar da anne ve babalarından korkmaları gerektiğini düşünecek ve kendine ait kriterlerini ve oto kontrolü geliştirmekte sorunlar yaşayacaktır.
• Stres altında kalır. Bu durum da, çocuğun duygusal gelişimi açısından oldukça olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olur.

“Tehditler, yalnızca anne ve babanın çocuğu eğitmek için yeterli kapasiteye sahip olmadığını gösterir.”

Eğitim Konusunda 3 Etkili Öneri

Çocuklarınız karşısında belirli derecede bir otoriteye sahip olmak istiyorsanız, öncelikle söyledikleriniz ve en sonunda yaptıklarınız arasında bir uyum ve tutarlılık olması gerektiğini unutmamalısınız. 

• Çok radikal bir tutum sergilemeyin, çünkü böyle davranırsanız ulaşacağınız sonuçların da daha az etkili olması kaçınılmaz olacaktır.
• Hiç bir zaman verdiğiniz sözleri tutup tutamayacağınız konusunda emin olmadığınızı söylemeyin.
• İyi ya da kötü olsun, verdiğiniz sözlere sadık kalmanız çok önemlidir.

Tehdit Etmeden Nasıl Eğitim Verilir?

Çocukların hareketlerini tehdit yöntemi ile kontrol altına almaya çalışmak hatalı bir tutumdur. Çünkü bu durum sadece, anne ve babanın çocuğu eğitmek için yeterli kapasiteye sahip olmadığının işareti olarak görülür. Bu tarz yaklaşımlar, anne ve babanın çocuğa sınırlar koyma anlamında sorunlar yaşadıklarını ve onlarla bağlantı kurma konusunda eksiklikleri bulunduğunu gösterir.

Bu nedenle, anne ve babaların aşağıda sıralanan eski tip yöntemleri kullanmaktan kaçınmaları önemlidir:

• Öğüt verme
• Kandırmaca yapma ya da şantaj
• Sözlü ya da fiziksel suistimal
• Ödül verme ve cezalandırma

Bunların yerine, çocuğa hata yapmanın gayet olağan bir şey olduğunu, ancak hata yaptığında bu hatadan ders çıkartarak bir daha yapmaması için bunu düzeltmesi gerektiğini öğretmeniz daha uygun bir davranış tarzı olacaktır. Çocuğunuza, sizin istemeyeceğiniz kadar büyük bir hatanın bulunmadığını açık bir şekilde anlatmanız gerekir.

Kısacası, temel fikir çocuğa hiç ceza vermemek değil, tehdit yöntemi kullanarak çocuk eğitiminin hem kısa hem de uzun vadede olumsuz sonuçlar doğuran bir yanlış olduğunun iyi bir şekilde anlaşılması gerektiğidir. Korku yerine kendi isteği ile, kendisi için en iyi sonuca ulaşabilmesi sağlamak, ona yardımcı olarak konuyu kavramasını sağlamak temel davranış mantığı olmalıdır.