Çok Sıkı Ebeveynlerin Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Tıpkı çocuklarına kendi kararlarını verebilmeleri için yeterli özgürlük alanını sağlayan ebeveynler gibi, tam tersini uygulayan ebeveynler de bulunmaktadır. Bu yazımızda istemeden de olsa çocuklarına büyük zarar veren ve çok sıkı davranan ebeveynlerden bahsedeceğiz.

Çok sıkı davranarak çocuklarını mağdur eden ebeveynlerin sayısı maalesef hayal edebileceğinizden daha fazladır. Aslına bakarsanız, bu durumun top dilinde bir adı bile bulunmaktadır; ebeveyn yabancılaştırma sendromu. Şimdi çok sıkı ebeveynlerin çocuklar üzerinde nasıl bir etki bıraktığına bakalım.

Çocukları üzerinde kontrol sağlayabilmek için değişik stratejiler kullanan çok sıkı ebeveynler bulunmaktadır. Bu durum çocukların eğitim hayatının yanı sıra duygusal ve aile içindeki yaşamlarına da her yönüyle etki etmektedir.

Neden bazı ebeveynler çok sıkı davranmaktadır?

1. Çocuklarını kaybetmek istemezler

Ebeveynlerin çok sıkı davranmalarının ardında birkaç neden yatmaktadır. Birçok ebeveyn çocuklarının kendi hayatlarını kurmak için evden ayrılacakları zamanın gelmesinden endişe duymaktadır.

Bu durum özellikle evden erken yaşta ayrılan çocuklar için daha geçerlidir. Bu endişenin ortaya çıkardığı durumla başa çıkamayan ebeveynler, çocuk üzerinde daha fazla etkili olmak için erkenden daha sıkı davranmaya başlarlar ve onları nasıl kontrol altına alabileceklerini anlamak için çeşitli yolları denemeye başlarlar.

2. Kötü bir boşanma veya ayrılık

Boşanma veya ayrılma sürecinde, eşlerden biri sadece eşini rahatsız etmek için çocuklarına karşı çok sıkı davranmaya başlayabilmektedir. Bu ebeveyn diğer ebeveyni etkilemek için çocukların hayatına daha fazla karışmaya başlamakta ve hedefine ulaşabilmek için çocuk üzerinde baskı uygulamaya başlamaktadır.

Burada ortaya çıkan baskı, genellikle yalnızlık korkusuyla ortaya çıkmaktadır. Ayrılma sonrası yalnız bir şekilde yaşlanma korkusuyla meydana gelen bir tepkidir.

Çok sıkı ebeveynlerin özellikleri

Genel olarak çok sıkı davranan ebeveynlerin belirli ortak özellikleri bulunmaktadır. Bu kişiler baskı uyguladıkları insanları nesneleştirme eğilimindedir. Diğer bir deyişle, onları insan olarak değil, birer nesne olarak görmeye başlamaktadırlar.

Bu nedenle duygusal tabularını kaybetmektedirler. Sonuçta bir nesneye karşı nasıl ahlaki olarak kısıtlama yapılabilir?

Çok sıkı ebeveynlere sahip olmanın sonuçları

Ebeveynlerin çok sıkı davranması çocukların gelecekteki hayatlarını da olumsuz olarak etkilemektedir. Kişisel ve aile hayatlarını etkilediği gibi iş hayatları da bu durumdan etkilenecektir. Bunlar arasında en dikkat çekici olanları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Bağımsızlık eksikliği

Çok baskı altında büyüyen çocukların karşılaştığı en kötü sonuçlardan biri de karar verebilme yeteneğinin gelişmemesidir. Çocuklar en basit durumlarda veya çok daha az karmaşık durumlarda bile karar verme yeteneğine sahip olamadıkları için kararsız kalabilmektedir.

Ek olarak, çocuklar kendi hayatlarında bütün kararları ebeveynler verdiği için bu duruma alışmaktadır. Hangi derse çalışması, hangi okula gitmesi, ne zaman ve kimle evlenmesi gerektiği, nerede çalışması ve nerede yaşaması gerektiği gibi kararlar hep ebeveyn tarafından alınmaktadır.

2. Güven eksikliği

Çok baskı altında olan çocukların mağdur oldukları bir başka konu da güven ile ilgilidir. Ebeveynler çocukların kendi kararlarını almasına izin vermediği için, çocuklar ebeveynlerin kendilerine güvenmediği hissetmektedir.

Uzun vadede bu problem direkt olarak özgüvenin tamamen yitirilmesine neden olmakta ve sonuçta çocuklarda düşük benlik saygısı ortaya çıkmaktadır.

3. Hayattaki rolleri ile ilgili sorunlar

Çocuklar kendi ailelerini kurmayı başardığında anne veya baba olarak da belirli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Buna ek olarak, evlilikte de sorunlar ortaya çıkmakta ve iş hayatlarında da problemler baş göstermektedir.

Bu durum, nasıl bir tavır almaları gerektiğini bilmedikleri için ortaya çıkmaktadır. Böylece çocuklarıyla, eşleriyle, torunlarıyla, kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla da kötü ilişkilere sahip olmaktadırlar. Onlarla düzgün bir şekilde ilişki kuramadıkları için sosyalleşmeleri de kötü bir şekilde etkilenmektedir.

4. Sorumluluk almama

Çok sıkı ebeveynler çocukları için başka bir tehdit daha oluşturmaktadır; çocuklar kendi hataları için sorumluluk alma yeteneğini kaybetmektedir. 

Bu da zamanla bir seri problemi beraberinde getirmektedir. Çocuklar her zorluk karşısında ebeveynlerin daha önce yaptıkları gibi kendilerini yine kurtaracağını düşünmektedir.

5. Girişimcilik kapasitesinin azalması

Güvensizlik bakımından çok sıkı ebeveynlerin çocukları üzerinde ortaya çıkardığı başka bir problem de yeni görevleri üstlenmekle ilgilidir. Hayatları boyunca kendi kararlarını alamayan çocuklar, yeni projelere yelken açmayı oldukça zor bulmaktadır.

Yeni bir projeye başlamaları durumunda ise güvensizlik durumu ortaya çıkacak ve bu durum da iş hayatlarında diğer problemleri ve çatışmaları beraberinde getirecektir. Genellikle ebeveynler çocuklarının alması gereken tüm ticari kararları almaktadır.

Çok sıkı ebeveynlere sahip olmak bir çocuğun başına gelebilecek en kötü şeylerden biridir. Yukarıda ilginize sunduğumuz nedenlerden dolayı bu şekilde bir ebeveyn olmamak için çaba sarf etmeniz gerekmektedir. 

Halihazırda siz de bu şekilde davranan bir ebeveynseniz, bir an önce bununla mücadele etmeniz ve mümkün olan en kısa sürede bu tutumunuzu bırakmanız gerekmektedir. Gerçekten böyle bir tutumunuz olduğunu düşüyorsanız, bundan hemen kaçınmaya başlamalısınız. Aksi halde çocuğunuzu gelecekteki hayatında yukarıda sıraladığımız olumsuzluklar beklemektedir.