Çocuklarda Öksürük Çeşitleri

Öksürük boğazın veya akciğerlerin mukoza zarlarını tahriş eden herhangi bir durum söz konusu olduğunda aktifleşen doğal bir savunma mekanizmasıdır. Bu yazımızda çocuklardaki öksürük çeşitleri üzerinde duracağız.
Çocuklarda Öksürük Çeşitleri

Son Güncelleme: 22 Şubat, 2020

Çocuklarda öksürük vücudun doğal bir tepkisidir ve solunum yolu enfeksiyonu sırasında oldukça sık görülmektedir. Yazımızın devamını okuyarak çocuklarda öksürük çeşitleri ve bu öksürüklerin işaret ettiği rahatsızlıklar hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Çocukların solunum yollarında sürekli enfeksiyon meydana geldiği için sıklıkla öksürmelerine tanıklık edebilirsiniz. Bu aklınızda bulundurmanız gereken en önemli bilgidir. Özellikle hava kirliliği, duman ve soğuk iklimli kentsel bölgelerde çok yaygın olarak karşılaşılan bir durumdur.

Doğal bir savunma mekanizması

Öksürük, vücuttaki istenmeyen ve tahriş etme potansiyeline sahip maddelerin solunum yolundan dışarı atılmasını sağlayan akciğerle ilişkili bir savunma mekanizmasıdır. Soğuk hava gibi dışarıdan gelen bir etken nedeniyle meydana gelen tahrişe vücudun verdiği bir yanıttır.

Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklar da birçok farklı şekilde öksürebilir ama yaygın olarak bilinen iki tip öksürük bulunmaktadır; kuru öksürük ve ıslak öksürük. Şimdi bu iki öksürük tipinin başlıca özelliklerine değinelim.

Çocuklarda öksürüğe neden olan etkenler

  • Astım gibi kronik solunum yolu hastalıkları
  • İlaç alımı
  • Mide sorunları
  • Enfeksiyonlar ve sinüzit
  • Tahriş
Öksüren çocuk

Öksürüğün ıslak mı kuru mu olduğunu belirleme

Kuru öksürük nasıl belirlenir?

Kuru veya şiddetli bir öksürük iltihaplı bir gırtlakta görülmektedir ve tanımlanması oldukça kolaydır, çünkü halk dilinde “balgamlı öksürük” olarak anılan ıslak öksürüğün aksine, kuru öksürük mukus üretmemektedir. Buna ek olarak, ses kısılmasına da neden olabilmektedir.

Bazı durumlarda ıslak öksürük ağrılıdır ve beraberinde yanma ile vücutta meydana gelen garip bir his bu öksürüğe eşlik edebilmektedir. Çocukların normal yaşantısı gece ve gündüz etkileyebilir fakat genellikle gündüz daha sık ortaya çıkmaktadır.

Bu tip öksürük gırtlakta ve akciğerde meydana gelen tahrişten kaynaklanmaktadır. Çoğu durumda bakteriyel enfeksiyonla ilişkilidir.

Çocuklarda kuru öksürük genellikle soğuk algınlığı, hava kirliliği veya bazı alerjilerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, çoğu durumda aşırı telaşa kapılmanıza gerek yoktur.

Takip eden birkaç gün içinde kuru öksürük yerini solunum zorluğunu bir nebze de olsa ortadan kaldıran ıslak öksürüğe bırakmaktadır. Ek olarak, biriken mukusun akışkan hale gelmesini ve vücuttan atılmasını hızlandırmak için çocukların bol miktarda su ve sıcak içecek içmesi oldukça önemlidir.

Öte yandan, öksürüğün geçmemesi ve kalıcı bir şekilde devam etmesi durumunda soluk borusunda veya gırtlakta şiddetli iltihap veya dışarı atılması gereken balgam çok katı durumda olabilmektedir.

“Öksürük, vücuttaki istenmeyen ve tahriş etme potansiyeline sahip maddelerin solunum yolundan dışarı atılmasını sağlayan akciğerle ilişkili bir savunma mekanizmasıdır.”

Islak öksürük nasıl belirlenir?

Üretken öksürük olarak da bilinen ıslak öksürük, akciğerlerdeki bronşlarda üretilen balgamın aşırı olması nedeniyle meydana gelmektedir. Genel olarak balgam vücuttan çıkarıldığında, öksürük de durmaktadır.

Bu tip öksürük, tahriş olmasa da solunum yollarında ve özellikle boğaz ve akciğerlerde ifrazat olduğuna işaret etmektedir.

Elbette birçok anne ıslak öksürüğü tanımlayan ses nedeniyle bu öksürük tipinden korkmaktadır. Bununla birlikte, bu öksürük mutlaka çocukta bir enfeksiyon olduğu anlamına da gelmemektedir. Aslında iyileşmeyi temsil eden ıslak öksürükte dışarı atılan mukus solunum yollarını temizlemekte ve ayrıca sıkışan virüsleri ve bakterileri de dışarı atmaktadır. 

Bu tip öksürük genellikle soğuk algınlığı, grip veya solunum yolundaki iltihap ile ilişkilendirilmektedir. Genel olarak ıslak bir öksürüğün iyileşmesi daha çok zaman almaktadır ve tam olarak iyileşmek için en az 4-5 güne ihtiyaç vardır. 

Şurup içen bebek

Doktora ne zaman gitmelisiniz?

Çocuklarda öksürüğe eşlik eden bazı diğer belirtiler özel dikkat gerektirmektedir. Öksürüğün azalması için kullanılan ilaçların tıbbi gözetim altında alınması gerekmektedir.

Çocuğunuzun 6 yaşından küçük olması durumunda, çocuğunuza en uygun tedavi yönteminin belirlenmesi için bir uzmandan yardım almanız büyük önem arz etmektedir. 

Her ne şart altında olursa olsun, aşağıda ilginize sunduğumuz belirtiler, çocuğunuzda bulunan öksürük çeşidi fark etmeksizin doktora gitmeniz gerektiğini işaret etmektedir:

  • Yeme ve solunumda zorluk
  • Normal olmayan belirtiler (rahatsızlık, ağrı vb.)
  • Ateş
  • İshal, kusma, kaşıntı gibi ek belirtiler
  • Öksürükte 3 gün boyunca herhangi bir iyileşme olmaması
  • Çocuğun dudaklarında mavilik
  • Hırıltılı solunum
  • Çocuk nefes alırken bir nesneyi de içine çekme ihtimali

Sonuç olarak, çocuklarda meydana gelen öksürük tipini belirlemede kullanabileceğiniz en büyük fizyolojik farklılık balgamdır.  

Nedeni ne olursa olsun, öksürüğün özellikle 8 günden daha uzun bir süre devam etmesi veya 38 derece ateşle karşılaşmanız durumunda, vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanız tavsiye edilmektedir.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.