Disleksili Çocuklara Nasıl Yardım Edilmeli?
Disleksili çocuklara yardım etme konusunda ilk adım disleksinin zihinsel bir sorun değil aslında bir öğrenme zorluğu olduğunu öğrenmekten geçer. Zihinle herhangi bir ilişkisi bulunmayan disleksinin genellikle 6 yaşlarında yani çocuklar okumayı ilk öğrenmeye başladıklarında teşhisi konur.
Peki disleksinin beraberinde getirdiği zorluklar var mıdır? Evet, fakat bu zorlukların hepsi üstesinden gelinebilir türden. Bu demek oluyor ki eğer çocuğunuza disleksi teşhisi konmuş ise endişelenmenizi gerektirecek bir durum söz konusu değil. Psikiyatristlere göre bu durumun çocuğunuzun zekasına herhangi bir etkisi yoktur. Yalnızca bazı alanlarda yardıma ihtiyaç duyabilir.
Disleksili çocuklar okuma konusunda zorluk yaşarlar. Okuduğunu anlama ve dolayısıyla heceleme ve yazma konusunda yardıma ihtiyaç duyabilirler.
Bazı vakalarda matematik problemleri ile alakalı zorluklar da yaşanabilir. Fakat endişelenmeyin çünkü sabır ve çaba ile tüm bunların üstesinden gelinebilir.
Çocuğumun disleksili olup olmadığını nasıl anlayabilirim?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki ne ebeveynler ne de öğretmenler disleksiyi tespit etme konusunda yeteri kadar bilgi sahibi değiller. Bu sebeple, çocuğunuzun böyle bir problemi olduğunu düşünüyorsanız yapabileceğinizin en iyisi konuşma terapistleri gibi bu alanda uzman kişilerle iletişime geçmektir.
Uzmanlar kesin tanı koyabilmek ve sonrasında hangi adımların takip edilmesi gerektiğini belirleyebilmek için çocuğunuza birkaç test uygulayıp sonuçları detaylı bir şekilde inceleyeceklerdir.
Disleksinin bir tedavisi var mı?
Disleksinin herhangi bir tedavisi bulunmamaktadır. Fakat disleksi kaynaklı olarak ortaya çıkan sorunlar uzman tarafından önerilen adımlara bağlı kalarak ve yeterli ve sürekli destek ile azaltılabilir.
Her biri farklı bireylerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmış birçok destek programı bulunmaktadır. Bu sebeple, çocuğunuz için hangi programın tasarlanacağı hakkında bilgi vermek pek mümkün değil. Bu programların içeriği çocuğun kabiliyetlerine ve uzmanların teşhisine göre değişiklik gösterir.
Okuldaki rehberlik ve danışmanlık biriminin çocuğunuz için kişiselleştirilmiş bir yardım programı sunacağından hiç şüpheniz olmasın.
Bu birimler aynı zamanda çocuğunuzun gelişimine yardımcı olacak okul dışı destek grupları ve tamamlayıcı aktiviteler bulma konusunda size destek olacaklardır.
Disleksili çocuklara nasıl yardım edilmeli?
Eğer çocuğunuzda dileksi veya benzeri bir durum olduğundan şüpheleniyorsanız ilk yapmanız gereken bu konuda uzmanlaşmış kişilere danışmaktır.
Eğer bu problem erken yaşta teşhis edilirse uygulanacak tedavinin etkili olma ihtimali çok daha yüksektir. Farkında ve bilgili olmak, kabullenmek ve destek olmak çocuğunuza yardım etmenin en iyi yoludur.
Çocuğunuzun gelişimine yardımcı olabilmek için evde yapabileceğiniz birçok aktivite bulunmaktadır. İşte bunlardan bazıları:
Akıllı telefonlar
Günümüzde hemen hemen herkes cep telefonu kullanmaktadır. Çocuğunuz için faydalı olabilecek içerikler sunan birçok uygulama mevcuttur. Okumayı teşvik eden ve birçok faydalı özelliği bulunan ve çocuğunuzu eğlendirirken aynı zamanda gelişimini destekleyen farklı oyunlar indirmeyi deneyebilirsiniz.
Okumak başlangıçta disleksili çocuklar için çok zor bir iş olduğundan onlara yardım etmeniz gereklidir.
Akıllı telefonlardaki uygulamalar sayesinde disleksili çocuklar için oldukça faydalı olan içeriklere ulaşmak mümkün. Bu içeriklerden olabildiğince faydalanmaya çalışın.
Yarı eğitici oyunlar özellikle tavsiye edilir ve bu alanda en popüler olanları şunlardır:
- Dyseggxia
- Alphabetics
Benzer şekilde, uzmanlar disleksili çocuklar için kelime bulma, cümle kurma veya sıralama oyunlarını tavsiye ederler. Buna ek olarak, kelimelerin tekrar edildiği uygulamalar ve oyunlar da konuşma zorluğunu giderme konusunda çocuğunuza destek olabilirler.
Çeşitli oyunlar
Oyun oynayarak tedaviyi ve çalışmayı çocuğunuz için keyifli bir hale dönüştürebilirsiniz. Çocukların diğer birçok aktiviteye kıyasla oyun oynayarak daha fazla şey öğrendikleri kanıtlanmıştır. Bu sebeple oyun oynamak onlar için mükemmel bir alternatiftir.
Birden fazla duyunun çalıştığı farklı oyunlar oynamak ve yaratmak mümkün. İşte sizin için birkaç öneri:
1. Adam asmaca
Adam asmaca oyunu farklı harfleri deneyerek bir kelimeyi tahmin etmekten oluşur. Oyunculardan biri kelimenin kaç harften oluştuğunu belirlerken diğeri her seferinde farklı bir harf deneyerek kelimeyi tahmin etmeye çalışır. Eğer kelimenin içinde olmayan bir harf söylenirse birinci oyuncu asılan adam figürünü çizmeye başlar.
İkinci oyuncu asılan adam figürü tamamlanmadan kelimeyi doğru bir şekilde tahmin ederse oyunu kazanmış olur. Bu oyun disleksili çocukların harfleri ve seslerini öğrenmelerine yardımcı olur.
2. Yanlış kelimeyi tahmin et
Bu oyunu oynayabilmek için benzer kelimelerden oluşan bir liste hazırlanır. Bu listedeki kelimelerden biri gerçekte var olmayan ve uydurulmuş bir kelime olmalıdır ve çocuğun bu kelimeyi belirlemesi gerekir. Bu oyunu daha eğlenceli bir hale getirmek için çocuğun uydurulan kelimeye bir anlam bulması istenebilir.
3. Kelime arama
Harfleri bazıları anlamlı kelimeler oluşturacak bazıları ise rastgele olacak şekilde bir zemine yerleştirin. Bir kelime belirleyerek çocuğunuzdan bu kelimeyi bulmasını isteyin. Bu oyun disleksili bir çocuk için oldukça karmaşık gelebilir. Bu sebeple bir takım olup ona oyunu oynarken yardımcı olun.
4. Gözlerimle casusluk yaparım
Bir oyuncu diğerine o an etrafta gördüğü bir objenin ilk harfini söyler. İkinci oyuncu ise bu objeyi tahmin etmeye çalışır.
5. Kelime zinciri
Bu oyun birbiri ardına kelimeler söyleyerek oynanır. Tek kural önceki kelimenin son hecesinin veya son harfinin sonraki kelimenin ilk hecesi veya ilk harfi ile aynı olmasıdır.
6. Hikayeyi takip et
Kelime kelime hikaye yazılan bu oyun çok eğlencelidir ve çocuklarınızı çok güldürecektir. Her kişi bir kelime söyler ve sonra gelen kişinin başka bir kelime eklemesiyle bir hikaye ortaya çıkar.
7. Sol – Sağ oyunları
Bazı disleksili çocuklar sağ ve solu birbirinden ayırmakta zorlanırlar. Her iki yönü çalıştıran oyunlar sayesinde öğrenmeleri konusunda yardımcı olabilirsiniz.
Bu tip oyunlardan en popüleri Twister oyunudur. Bu oyunda bir çark çevrilir ve çarkın işaret ettiği renge vücudun bir bölgesinin yerleştirilmesi gerekir.
Vücudun farklı yerlerini çalıştırmasının yanı sıra renkler ve şekillerle de ilgili olan bu oyun disleksili çocukların tedavisi için oldukça faydalıdır.
Disleksi bir rahatsızlıktır fakat zihinsel ve bilişsel gelişim ile bir ilgisi yoktur. Genellikle disortografi olarak bilinen doğru okuma becerisinin eksikliği ile alakalıdır.
Disleksi çocuğun veya ebeveynlerinin hayatında probleme yol açacak bir durum yaratmaz. Proaktif bir tutum sergileyerek ve engeller karşısında sabırlı olarak disleksi ile mücadele etmek mümkün.
Unutmayın ki çocuklara yalnızca zorluklar karşısında yardım etmekle kalmayıp aynı zamanda onları desteklemek gerekir. İhtiyaç duyduklarında yanlarında olmalı ve onlara sevgi, cesaret ve güç vermeliyiz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Alvarado, H., Damians, M., Gómez, E., Martorell, N., Salas, A., & Sancho, S. (2007). Dislexia. Detección, diagnóstico e intervención interdisciplinar. Enginy.
- Aragón, L. E. (2001). Intervención con niños disléxicos: evaluación y tratamiento. México: Trillas. http://www.trillaseduforma.com/zona-prensa/ficheros/resenas/8466541675.pdf
- Artigas-Pallarés, J. (2002). Problemas asociados a la dislexia. Revista de Neurología, 34(1), 7-13. http://ardilladigital.com/DOCUMENTOS/EDUCACION%20ESPECIAL/LOGOPEDIA/TRASTORNOS%20LENGUAJE/DISLEXIAS/Problemas%20asociados%20a%20la%20dislexia%20-%20Artigas%20-%20art.pdf
- Mondragón Barrios, L. (2007). dislexia. Salud Mental.
- PRODISLEX. (2010). Protocolos de detección y actuación en dislexia. PRODISLEX.