Bebeklerde Tortikolis

Tortikolis (boyun eğriliği) normalde ağrılı bir durumdur ve siz de hayatınızda bir dönem mutlaka bunu deneyimlemişsinizdir. Bazen bir “boyun tutulması” olarak da adlandırılabilir ve özellikle kötü bir pozisyonda uyuduğunuzda başınıza gelebilir.

Tortikolis bebeklerde de görülür ve genellikle zor bir doğum veya rahimde yanlış konumlanma nedeniyle oluşur. Bu durum konjenital musküler tortikolis veya bebek tortikolisi olarak bilinir.

Bebeklerin çoğu bu durumda herhangi bir acı çekmez. Ancak kafaları bir tarafa doğru eğik olabilir veya boyunlarını çevirmekte zorlanabilirler. Neyse ki, basit egzersizler ve/veya uygun pozisyon değişiklikleri ile zaman içerisinde iyileşme gösterirler.

Peki, tortikolisli bebeklere nasıl yardımcı olabiliriz? İhtiyacımız olan ilk şey, bu durumun ne olduğunu anlamaktır.

Tortikolis nedir?

Tortikolis veya diğer adıyla “eğri boyun”, bir bebek veya çocuğun başının ve çenesinin bir tarafa doğru eğilmiş olması durumudur. Normal pozisyona getirdiklerinde hissedebilecekleri ağrıdan dolayı bu şekilde eğik bir pozisyonda dururlar.

Aslında bu durumda bebek fiziksel olarak kafasını tamamen normal bir pozisyonda tutamaz. Çocuğun bu durumla doğması “konjenital (doğumsal) tortikolis” olarak adlandırılır.

Yaklaşık her 250 bebeğin 1’inde bu durumun doğumdan itibaren görüldüğünü gösteren çalışmalar mevcuttur.

Bazı durumlarda ise, doğumdan sonraki bir zamanda baş ve çenenin bir yöne doğru eğilmesiyle de tortikolis görülebilir. Tortikolisli bebek, her zaman olmamakla birlikte ağrı duyabilir.

Sahip oldukları ağrı, kötü baş ve boyun pozisyonundan kaynaklanır. İdeal olan, bebeğinizin kafasının bir tarafa doğru eğildiğini görürseniz, ağrısı olsun veya olmasın, bir çocuk doktoruna gitmeniz olacaktır. Doktor, çocuğunuzun durumunu değerlendirecektir.

Bebeklerde tortikolis belirtileri

Bebeğin başını eğmede veya hareket ettirmede sorunlar yaşaması durumunda tortikolisten şüphelenilebilir. Bunu, bebeğiniz kucağınızdayken bile fark edebilirsiniz.

Gerçekten tortikolis olup olmadığını anlamak için, bu durumlarda oldukça net olarak görülen aşağıdaki belirtilerin çocuğunuzda da olup olmadığını gözlemlemelisiniz:

• Başları bir yöne eğik durur
• Bir hareketi takip etmek için başı tamamen çevirmek yerine omuz üzerinden bakarlar
• Bebek, diğer memede zorlandığı için, hep aynı memeden emmeyi tercih eder
• Başlarını tamamen belirli bir yöne çevirmede zorlanırlar ve bunu yapamadıklarında da hayal kırıklığına uğrarlar

Bu semptomlara ek olarak, tortikolisten dolayı gelişebilecek başka durumlar da vardır. Bunları ayırt etmek için, ne olduklarını bilmek önemlidir.

Bir sonraki adım, durumu değerlendirmesi için mümkün olan en kısa zamanda bir çocuk doktoruna gitmektir:

• Pozisyonel plagiosefali (düz kafa sendromu). Bu, her zaman belirli bir taraf üzerinde uyumanın sonucu olarak kafanın bir veya iki tarafında görülebilir.
• Boyunda gergin bir kastaki düğüme benzeyen küçük bir yumru veya şişlik gelişimi

Bebeklerde tortikolisin olası nedenleri

Bebeklerde tortikolise neden olabilecek değişik faktörler vardır. Her durumda en uygun tedaviyi bulmak için neden kaynaklandığını bilmemiz gerekir.

Bebeklerde yaygın olarak görülen bir durum olmamasına rağmen, yine de ortaya çıkabilen bir durumdur. Bundan dolayı, ebeveynler bu duruma neyin neden olabileceğinin farkında olmalıdır.

Sternokleidomastoid kasın daralması

Doğumsal tortikolis, genellikle sternum (göğüs kemiği) ve klavikulayı (köprücük kemiği) kafatasına bağlayan kasın (sternokleidomastoid kas) daralması ve sıkılaşması durumunda ortaya çıkar.

Bu baskı, rahimdeki anormal pozisyona bağlı olabilir (kafanın bir yöne eğik olması gibi). Başka bir olasılık da, kasın doğum sırasında zarar görmüş olmasıdır. Bu duruma “konjenital kas tortikolisi” denir.

Servikal omurgada anormallikler

Servikal (boyun) omurgasının oluşumundaki anormallikler daha nadir olarak görülür. “Klippel-Feil Sendromu” olarak bilinen bir durum da doğuştan tortikolise neden olabilir.

Bu durumda boyun kemiklerinde birbiriyle kaynaşma, anormal şekil alma veya her ikisinin bir kombinasyonu görülebilir. Bütün bunlar tortikolise neden olabilir.

Kalıtsal hastalıklar

Doğumsal tortikolis, nadiren ciddi tıbbi durumların sonucu olarak da görülebilir.

Bu durumlar sinir sistemine, kaslara, beyne veya omurilikteki bir tümöre zarar verebilir. Kalıtsal olmalarından dolayı bebeklerde de görülebilir.