Küçük Çocuklar İçin Yapıcı Disiplin
Küçük çocuklar için yapıcı disiplin, sosyalleşmeyi teşvik eder ve onların gelecekte topluma daha uyumlu bireyler olmalarını sağlar. Buradaki amaç, ceza vermenin aksine, çocuklara bir şeyler öğretmektir.
Disiplini ve kurallara uymayı öğrenmek, geleceğin yetişkinleri olacak kişiler için çok önemlidir. Saygı ve hoşgörü gibi temel disiplinler, çocuklara erken yaştan itibaren öğretilmelidir.
Yapıcı disiplin nedir?
Yapıcı disiplin, çocuklar hata yaptığında kızmak yerine, onların öğrenme sürecine dahil olmasını teşvik etmek ve onlara rehberlik etmeyi içerir. Çocuklar, disiplin aracılığıyla değerleri, sınırları ve bir aile ve toplum içinde barınmak için gerekli olan kuralları öğrenirler.
Disiplin, çocuklara ders vererek bir şeyler öğretirken ve uzun vadede mutlu olmalarını sağlarken; ceza vermek, davranışları korkuyu kullanarak değiştirmeyi amaçlar. Disiplin aracılığıyla, yapılan eylemlerin sonucu yeni bir bakış açısıyla görünür hale gelir.
Çocuğunuza “Bana yalan söylediğin için cezalısın” demek yerine, ona yalan söylemenin yanlış bir şey olduğunu öğretmeye çalışmalısınız. Disiplinli çocuklar, davranışlarının sorumluluğunu almayı bilir.
Küçük çocuklara yapıcı disiplin ile yaklaşmanın önemli bir parçası, değerleri kullanmaktır. Dürüstlük, saygı, doğruluk ve nezaket: Tehdit yerine, ebeveyn çocuk ilişkisinde öğretilen temel değerler bunlar olmalıdır. Bu değerlere dayanan bir eğitim, gelecekte faydalarını gösterecektir.
Yapıcı disiplin nasıl uygulanır?
Erken yaştan itibaren başlayın
Küçük çocuklar için yapıcı disiplin, erken yaştan itibaren başlar ve (hem kişisel hem toplumsal) sınırların öğrenilmesi, fırsatların değerlendirilmesi ve risklerin anlaşılmasını içerir.
Ebeveynlerin çocuklarına karşı sahip olduğu sorumluluklardan biri de onları tehlike içeren durumlara karşı hazırlamaktır. Bu eğitim, daima pozitif olmalıdır, böylece çocuklar onlara verdiğiniz dersleri başarıyla öğrenir, kabul eder ve içselleştirir.
Çocuklara sevgi ve şefkat ile “hayır” demek, onlara her şey için doğru bir zaman ve yerin olduğunu öğretir. Uyku ve yemek zamanı, olumlu alışkanlıklar ve riskli durumlar gibi kavramların hepsi, daha iyi pekişmesi için çocuklara periyodik olarak aktarılmalıdır.
Ayrıca, çocukların ağlamasına teslim olmadan onların ihtiyaç duyduğu şeyleri anlamak ve bunları gidermek de yapıcı disiplinin bir parçasıdır.
Sosyal bütünleşme için müzik terapisini kullanın
Bebekler 8. aydan itibaren sosyalleşmede yeni bir aşamaya geçerler. Bu aşamada, müzik terapisi çok faydalı bir araç olabilir. Sesler ve dans hareketleri, hem iletişimi geliştirir hem de sosyal bütünleşme için faydalıdır. Bu yüzden, müzik küçük çocuklar için çok iyi bir uyarıcıdır ve öğremeyi destekler.
Aktif ve meraklı çocuklar için tavsiyeler
Bir yaşından sonra bebekler daha aktif, talepkar, dürtüsel, cesur ve meraklı olur. 18. aydan itibaren basit nedensellikleri anlamaya başlarlar. Bu yüzden, bu zaman kuralların neden var olduğunu açıklamaya başlamak için iyi bir zamandır.
Ayrıca, bu yaştaki çocuklar, bağımsız hissetmeye ve karakter geliştirmeye de başlar. “Hayır” kelimesi, onların kelime dağarcığına dahil olmuştur ve ebeveynlerin bu konuda katı olması gerekir.
Ayrıca, ebeveynlerin, çocuklarının yaşlarına uygun bir dil kullanarak onlara eylemlerin sonuçları olduğunu vurgulaması ve nedenselliği öğretmesi gerekir. İki ve üç yaşlar arasında “hayır” kelimesi pekiştirilmiş olur.
Bu yaştaki çocuklar, her şeyi tek başına yapmak ister. Onların bir şeyleri kendi kendine yapmasına izin vermek olumlu bir davranıştır fakat yine de olası tehlikelere karşı dikkatli olmanız gerekir. Çocuğunuz için dikkatli olurken onun bunu bir tehdit olarak algılamamasına da özen göstermelisiniz.
Çocuklara hayır demek
Yapıcı disiplin, ebeveynlerin sabırlı ve sakin olmasını gerektirirken çocukların da iradesini kullanmayı öğrenmesini gerektirir. Bunun için kullanılabilecek çeşitli stratejiler vardır.
Çocukların yapması yasak olan bir şeyi yapmasına engel olmak ve onlara alternatif sunmak, istedikleri her şeye sahip olamayacaklarını anlamaları için iyidir. Bu sayede, çocuklarınız “evet” ve “hayır” kelimelerinin ne anlama geldiğini en doğru şekilde öğrenecektir.
Yapıcı disiplin, olumlu değerleri teşvik eder ve uzun ömürlüdür.
Kesinlikle gerekli olan şeyler
“Hayır” kelimesini sadece çok gerekli olduğunda kullanırsanız, çocuğunuzun kısıtlanmış hissetmesini önlemiş olursunuz. Bu kelimeyi kullanmanız gerektiğinde, sözlerinizi eylemlerle de desteklemeniz çok önemlidir.
Yapıcı disiplinde en önemli şey, tutarlı olmaktır. Bir gün çocuğunuzun duvarlara resim yapmasına izin vermediyseniz başka bir gün bunu yapmak istediğinde yine izin vermemelisiniz.
Kurallar, sınırlar tam olarak çizilene ve çocukların onlara saygı duyduğuna emin olana kadar tekrar edilmelidir. Bunu ceza yerine sevgi ile yapmayı başarmak, mutlaka fark yaratacaktır.
Gerçekçi hedefler ve uygun sözler
Küçük çocuklar için yapıcı disiplin, gerçekçi hedefler koymayı gerektirir. Bu hedefler, çocuğun yaşı, becerileri ve içindeki bulundukları duruma uygun olarak belirlenmelidir.
Çocuklar bir şey yapmaya çalışıp ilk seferinde bunu başaramadığında gösterdikleri çaba için tebrik edilmelidir. Böylece, çocuklar yapamadıkları şeyleri tekrar denemek ve risk almak için daha istekli olurlar.
Doğru kelimeleri kullanmak, çocukların davranışları üzerinde çok etkilidir. Yardım önermek, nazik davranmak ve olumlu sözcükler seçmek, sonuca daha hızlı ulaşmanızı sağlar. Örneğin, “Kıpırdama” yerine “Şuraya oturabilirsin” gibi spesifik bir yönlendirme yapmanız daha etkili olacaktır.
Çocuklar koyduğunuz kurallara uymaya üç yaşından itibaren başlayabilir, tabi ki bu kuralların onlara disiplin, sevgi ve sabırla öğretilmesi gerekir. Sınırlar çocuklara, 4 yaşından itibaren sürekli olarak ve sevecen bir şekilde tekrar edilmelidir. 6 ila 12 yaş arasında ise, çocukların çevreyle olan ilişkilerinin nasıl olması gerektiğine odaklanılması gerekir.