Ödül ve Ceza Sistemini Okul Notları için Kullanmak

Eğer ödül ve ceza sistemini çocuğunuzun okul notları için kullanan bir ebeveynseniz bu makale tam size göre.
Ödül ve Ceza Sistemini Okul Notları için Kullanmak

Son Güncelleme: 28 Ocak, 2021

Eğitim dünyasında ödül ve ceza sisteminin etkisi, ebeveynler arasında devam eden bir tartışmadır. Bunun nedeni her iki yöntemin de çocuklara her zaman etkili olmayan değişik türde bir motivasyon sağlamasıdır. Bu makalede ödül ve ceza sisteminin okul notları için kullanılmasının iyi mi yoksa kötü mü olduğunu çözümleyeceğiz.

Genel anlamda ödül ve ceza sisteminin bir bireyin davranışlarını değiştirebileceğini biliyoruz. Ancak ödül ve ceza sistemini kullanmak bir şeyler öğrenmenin anlamına aykırı olan not odaklı öğretim tehlikesi ile birlikte gelir.

Öğrenmenin amacı konuya hakim olmak yerine iyi notlar ve ödüller almaya dönüşür. Sonucunda ise zorlu problemler için yenilikçi ve yaratıcı çözümler üretmeyiz.

Ödül ve ceza yöntemi, çocukları hedeflerine ulaşmaya teşvik etmek için kullanılır. Bir yandan ödüller, davranışlarını şekillendirmek için pozitif bir yoldur. Eğer biri iyi bir şey yaparsa onu bunun için ödüllendiririz.

Öte yandan cezalar, ödüllerin tam tersidir ve çocuk, uygun hedeflere ulaşmadığı durumlarda kullanılır.

Eğer bir çocuk okulda kötü notlar alırsa herhangi bir avantajının olmamasına ek olarak bir de ceza alır. Örneğin dışarı çıkma saatleri kısıtlanır ya da yazın ders çalışması gerekir.

Notlar için ödül vermek

Birçok ebeveyn çocuklarının motivasyonunu kaybetmemesini istiyor. Bu nedenle küçük çocukları daha yüksek notlar almaya teşvik etmek için ödül sistemini kullanıyorlar. Ödüller hediye ya da fazladan oyun zamanı gibi çeşitli şekillerde verilebilir.

Çoğu zaman, ebeveyn ile çocuğun ödül konusunda anlaşması gerekir. Burada amaç çocuğu belirli hedeflere ulaşmaya teşvik etmektir.

ödül ve ceza

Ödüllerin, öğrencileri iyi notlar almaya teşvik ettiği doğru olsa da, ödüllerin yegane motivasyonları olma riski vardır.

Bu nedenle, eğer notları için ödüllendirmeyi seçecekseniz çok aşırıya kaçmadığınızdan emin olmanız gerekir. Ayırca çocuğunuzun, gerçek başarının bilgi edinmek olduğunu anlamasını sağlayın.

Ödüllere gelince; çocukların değer verdiği maddi olmayan ödüller vermenin daha iyi olduğunu göz önünde bulundurmalısınız. Gerçek dünyada ne alacakları konusunda daha realistler. Örneğin olumlu tutum sergilemeleri ya da iyi bir iş çıkarmaları karşılığında bir şey yapmalarına izin verilir.

“Ödül ve ceza sistemini kullanmak bir şeyler öğrenmenin anlamına aykırı olan not odaklı öğretim tehlikesi ile birlikte gelir.”

Ceza vermek

Ebeveynler, çocuklar üzerinde anlaşmaya varılmış kurallara uymadığında cezaları kullanır. Bu, ebeveynlerin yılın başında kurallar koyduğu  anlamına gelir. Eğer çocuklar bu kurallara uymaz ya da belli başlı hedefleri gerçekleştirmezlerse cezaları listelerler.

Cezalar ya da katlanılan sonuçlar genellikle öğrencinin sevdiği bir şeyi elinden almayı ya da kısıtlamayı kapsar. Bu cezalar çocukların kötü davranışları tekrar etmesini engellemek içindir.

kötü not olan defter

Bu nedenle ceza korkusu, çocukların açıkça belirtilmiş kurallara uymasına neden olur. Bu cezalardan bahsetmek doğru davranışlarda bulunmalarını sağlar. Ancak bazı durumlarda korku, çocukların tam potansiyellerine ulaşmak için değil aksine, sırf kurtulmak için çalışmasına neden olur.

Kötü davranış cezalarının her zaman ve her yaş grubu için gerçekçi, mantıklı ve etkili olması gerektiği gerçeğini göz önünde bulundurun.

Son olarak ödül ve cezaların, çocuğunuz özdenetim sağlamaya başladığı zaman sona ermesi gerektiğini unutmayın. Kolay olan ya da bir gece içinde gerçekleşecek bir şey değil. Ancak her ikisi de çocuk büyüdükçe azaltılmalıdır.

Tavsiyemiz çocuklarınızla her zaman konuşmanızdır. O’na, neden notlarına bağlı olarak ödüllendirdiğinizi ve cezalandırdığınızı açıklayın. Sonuçta öğrenmek, onlara sunabileceğiniz en değerli şeydir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Roth, C. (2011). The Entrepreneur Equation: Evaluating the Realities, Risks, and Rewards of Having Your Own Business. BenBella Books.
  • Navas, L., Maicas, G. S., & Germán, M. A. S. (2003). Predicción de las calificaciones de los estudiantes: la capacidad explicativa de la inteligencia general y de la motivación. Revista de psicología general y aplicada: Revista de la Federación Española de Asociaciones de Psicología56(2), 225-237. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=760681

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.