Paraşüt Refleksinin Gelişimi

Bu yazıda bebeklerde paraşüt refleksinin ne olduğunu ve nasıl geliştiğini açıklayacağız.

Bebeklerde refleks denilen şey belli bir uyarıya karşı verilen motorsal karşılıktır. Refleksler gelişen bir sinir sisteminin bir göstergesi ve özelliğidir.

Bu tür refleksler bebek hayata geldikten sonraki ilk aylarda ortaya çıkar ve beyin olgunlaştıkça giderek kaybolmaya başlar.

En bilinen özellik emme refleksidir. Adım atma refleksi ve emme refleksi kadar çok bilinmese de paraşüt refleksi önemli reflekslere örnek olarak verilebilir.

Paraşüt refleksi nedir?

Paraşüt refleksi ilk beş aydan sonra ortaya çıkan ve bebeği koruyan bir reflekstir. 

Bu refleksi bebeği koltuk altlarından tutarak düz bir pozisyondayken göbeğinin üstüne hızlıca eğerseniz görebilirsiniz. Bu refleks bebeğin yere düşeceğini zannederek karşılık verecektir.

Bu motor refleksi hemen düşmeyi engellemek için kolların öne doğru uzanmasına sebep olur ve bu refleks ömür boyu devam eder.

Bebekler neden paraşüt refleksine sahiptir?

Paraşüt refleksi sahip olduğumuz ilkel reflekslerden birisidir. Merkezsel sinir sistemi bu refleksin oluşmasını ve kontrol edilmesini sağlar ve bebeğin hayatta kalmasını sağlamak için ilk bir yıl boyunca aktif olarak kendini gösterir. 

Bu tür primitif refleksler anne karnında başlar ve her yaşta gelişerek kendini değiştirme eğilimi gösterir. Bu sebeple, bu tür refleksler dış dünyadan gelen uyarılara uygun olarak gelişir.

Zamanla bu tür istemsiz hareketler kaybolur.

Bebeğin paraşüt refleksini geliştirip geliştirmediğini nasıl anlarız?

Bu refleksin gelişimini kontrol etmenin en kolay yolu, her ay çocuk doktoruna gittiğiniz zaman ona sormaktır.

Ancak, kendi başınıza kontrol etmek istiyorsanız birkaç göstergeye bakabilirsiniz. Bu sayacağımız reaksiyonları bebeğinizde görüyorsanız bebeğiniz paraşüt refleksini geliştirmiş demektir.

• Bebeğinizin ayaklarının ve vücudunun serbest olduğu bir pozisyondayken, onu yere doğru yaklaştırın. Bacaklarının ve vücudunun bu harekete karşılık verip vermediğini kontrol edin. 5 ayı doldurmuş çocuklarda bu haraketi  kolaylıkla gözlemlemeniz gerekmektedir.
• Yanlarda oluşan paraşüt refleksini kontrol etmek için ilk önce çocuğunuzu oturur pozisyona getirin böylelikle bacakları aşağıya doğru sarksın. Yavaşça çocuğunuzu bir tarafa doğru eğin ve bebeğinizin bacaklarının haraketini gözlemleyin. Bu noktada bacakları bebeğin düşüsünü engellemek için dengeyi balanse etmeye çalışacak ve bu sebeple diğer tarafa doğru uzayacaktır. Bu refleksi 6. ayını doldurmuş bebeklerde gözlemleyebilirsiniz.
• Frontal reaksiyonu ise genellikle 7. ya da 8. ayı doldurmuş bebeklerde görürsünüz. Eğer bebeğinizi öne doğru yavaşça iterseniz, bacaklarıyla düşüşü engellediğini görebilirsiniz.
• Bir başka koruyucu refleks oluşumunu da bebeğiniz geriye doğru iteklendiği zaman görürsünüz. Elleri ve kollarının iki yana doğru açıldığını ve omuzlarının öne doğru eğildiğini gözlemleyebilirsiniz.

Eğer bu belirtileri düzenli olarak kontrol ederseniz, bebeğinizin motor kabiliyetlerinin nasıl geliştiği hakkında fikir sahibi olursunuz.

Bebeklerde bu reflekslerin gelişmemesi durumu

Bu ve bunun gibi birden fazla refleksin yokluğu bebekte motor sisteminin zarar görmesinden ya da zayıf olmasından kaynaklanabilir.

Bu tür bir hastalık bu sayacağımız karakteristik özelliklere sahiptir:

• Her zaman sırt üstü yatan ve düz olarak oturamayan bebekler.
• Gelişmemiş kas dokusu koordinasyon eksikliğinin bir göstergesidir ve bebeğin bir şeylere çarpmasına, düşmesine ya da bir tarafa doğru eğik yürümesine sebep olur.
• Görüşüne konsantre olma konusunda zorluk yaşaması. Televizyon izlerken bu zorluğu gözlemleyebilirsiniz. Böyle bir semptomun çıkması çocuğunuzun okul çağında öğrenme zorlukları yaşamasına da sebep olabilir.
• Tuvalet eğitimini öğrenememe.
  
• İnce motor kabiliyetlerinin gelişmesinde problemler. Bu problem bebeğinizin elerini kullanmasına hatta yemek yerken zorluklar yaşamasına sebep olur.
• Stresli, korkan ve endişeli bir tavıra sahip olması.

Bu tür bir hastalığın semptonlarını zamanında ya da erken keşfederseniz, telafisi için gerekli önlemler alınabilir. Bu reflekslerin oluşmasını tetikleyen terapiler ya da çocuğunuzun yaşıtları ile aynı kabiliyetlere sahip olması için geliştirilmiş egzersizler vardır.

İstemsiz vücut reflekslerini otomatik olarak getiştirecek oyunları ve hareketleri bebeğiniz üzerine uygulamak yapılabilecek en mantıklı şeylerden biridir.

Özet olarak, bebeğinizde reflekslerin olması, sağlıklı bir sinir sisteminin ve gelişmiş motor kabiliyetlerinin göstergesidir.

Bu sebeple bu reflekslerin bebeğinizde gelişip gelişmediğinden emin olmak, ne zaman kaybolduğunu ve ne zaman ortaya çıktığını bilmek bebeğinizin sağlığına büyük katkı sağlayabilir.