Çocuklarda Sembolik Düşünce: 6 Egzersiz

Sembolik düşünce çocuğunuzun zekasının gelişmesi için gerekli olan temel becerilerden biridir. Çocuğunuzda sembolik düşünceyi nasıl destekleyip geliştireceğinizi yazımızda keşfedin!
Çocuklarda Sembolik Düşünce: 6 Egzersiz

Son Güncelleme: 21 Haziran, 2019

Temel soyut kavramları anlamaları için çocuklarda sembolik düşünce geliştirilmelidir. Bu kavramlar dil yoluyla kazanılır.

Çocuklar yaklaşık 18. aydan itibaren sembolik fikirler kullanarak kendilerini ifade etmeye başlarlar. Bu bağlamda, zihinsel simgelere en net kanıtın lisan yoluyla olduğu bilinmektedir.

“Genel olarak konuşursak, zihinsel gelişim sırasında, taklitçi uyumsama ve oyunla özümlemenin kademeli olarak çok daha yakın uyum sağladıkları söylenebilir. Duyusal-motor seviyesinde ise bunlar ayrılırlar; sembolik oyunda, önceki taklitçi imgeler ‘belirteçleri’ ve oyunla özümleme de anlamları sağlar.”

–Jean Piaget–

Piaget’in yukarıda açıkladığı gibi, çocuğun gelişimi sadece onun fiziksel özellikleriyle ölçülmez. En karmaşık süreç ise çocuğun zihinsel ve duyusal gelişimlerini takip etmektir.

Bununla beraber, bilişsel gelişimin anahtar basamaklarını bilmek çocuğunuzu daha kolay desteklemenizi sağlayacaktır. Onlara bilişsel gelişimin her bir adımında uygun bir şekilde yardımcı olabilirsiniz.

Çocuklarda sembolik düşünce ve temelleri

Çocukların yakın çevrelerinde bulunmayan insanları, eşyaları ve durumları tarif edebilmek için sembolik düşünceler geliştirmek zorunda olacakları aşikardır.

Buna ek olarak da çocuklar kendi realitelerini temsil etmek için semboller veya içsel imajlar kullanırlar. Bu davranış onların realiteyi soyut kavramlar yoluyla algıladıklarını gösterir.

Sembolik düşünce oyunda ve iletişimde nasıl tanımlanabilir?

Çocuklar bir tahta sopayla oynuyorsa ve onun kılıç olduğunu hayal ediyorsa, gerçek objelerle soyut bir varsayım yapma kapasitelerini sergiliyorlar demektir. Ve sonuç olarak, çocuklar kendilerini bir süper kahraman veya dahi bir doktor olarak hayal ediyorlarsa, sembollerle düşünüyorlar demektir.

Çocuklar iletişimde objeleri adlandırmak için mimikler ve sesler kullanıyorsa, kendi gerçekliklerine anlam veriyorlar demektir. Sonraları çocuklar büyüyüp, yazma ve resim çizme becerilerini geliştirdikçe kavramlar dünyasını sınırlandırmak için bazı işaretler kullanmaya başlarlar.

sembolik düşünce

Çocuklarda sembolik düşünce nasıl geliştirilebilir?

1. Rol yapma oyunları

Çocuklarınızla onlar anne-baba, siz de çocuk rolünü üstlenerek rol yapma oyunları oynayın. Eğlenceli senaryolar düzenleyin ve çocuğunuzun sizde görmek istediği davranışı nasıl taklit ettiğini gözlemleyin.

Hayallerinin sınır tanımadığını ve fantastik hikayeler uydurmaya başladıklarını şaşırarak göreceksiniz. Oynadığınız oyunu daha eğlenceli hale getirmek için kostümler, maskeler ve çeşitli objeler kullanabilirsiniz.

2. Ev işleri yapmak

Bu oyunda, çocuğunuz bazı basit ev işlerinde size yardım ederken, siz de düşüncenin oyunla özümleme kısmını bünyesine katarsınız.

Örneğin, çocukların aşçı gibi davranabileceği ve yemek hazırlamanıza yardımcı olabileceği oyunlar icat edin. İlk önce, onlara malzemelerin miktarlarını verin ve onları saymalarını ve adlandırmalarını isteyin.

Bu şekilde, sadece sembolik düşüncelerini geliştirmelerine yardım etmekle kalmaz, aynı zamanda ev işlerinde yer almaları gerektiğinin de farkına varmalarını sağlarsınız.

3. Basit masa oyunları

Yılanlar ve merdivenler, Kızma Birader veya Monopol, çocukların sayısal kavramları öğrenmesine  yardımcı olan oyunlardır. İşaretlerin, simgelerin ve resimlerin tanımlanması aynı zamanda sembollerin oluşumunda büyük bir adımdır.

4. Yapbozlar ve bloklarla yapı oyunları

Nesneleri bloklarla oluşturmak veya küçük parçalardan bir şeyler inşa etmek, aynı zamanda zihinsel imgeleri detaylandırır.

Dahası, onların gerçekliklerinde olmayan taklitçi figürler, sembolik düşüncenin soyut kavramlarını uyandırır.

5. Nesi var oyunu

Bu oyun, evde veya dışarıda, küçük çocukların boş zamanları için idealdir. Basit bir tanımlayıcı soru veya ifade formüle etmenizden ibarettir, örneğin: “Kırmızı bir şey.”

Çocuğunuz bu özelliklere sahip bir nesnenin nerede olduğunu belirtmelidir. Bu şekilde, nesnelere ve etrafındakilere yönelik algılarını geliştirmenize ek olarak, onların bilişsel yeteneklerini de uyarmış olursunuz.

masa oyunu oynayan çocuklar

6. Hikayeler, bilmeceler ve tahmin oyunları

Kelime oyunları , sembolik düşüncenin gelişmesi söz konusu olduğunda çocuklar için mükemmeldir. Kelimeler çocukların resimlerde, nesnelerde ve hikayelerde düşünmesini sağlar.

Açıkçası, çocuklar hayal güçlerini çılgınca kullandıklarında, kendi yarattıkları yerlere giderler. Kendi gerçeklik vizyonlarını canlandıran ve temsil eden yerleri keşfederler. Bu kelime oyunları çocuğunuzu okumaya ve yazmaya doğru motive edebilir.

Sonuç olarak, bu basit oyunları ailenizin günlük yaşamında kullanmaya başladığınızda, büyük atılımların farkına varırsınız. Çocuklarınız aynı anda çeşitli boyutlar geliştirir ve bilgi ve iletişim becerileri de artar.

Sözel gelişimleri üzerinde çaba sarf etmenizin bilişsel düzeyde etkili olacağını bilin, bunun tersi de doğrudur. Çocuğunuzun aklı, uyaranlara çeşitli şekillerde tepki veren harika bir mekanizmadır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Piaget, Jean. (1996). Psychology of Intelligence. New Jersey: Littlefield, Adams, and Company.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.