Çocuklarda Yetersiz Beslenmenin Sebepleri ve Teşhisi

Çocuklarda görülen yetersiz beslenme günümüzde hala çok önemli bir konudur ve dünyadaki milyonlarca çocuğun ortak bir problemidir. Özellikle de kıtlık görülen ülkelerde ve kaynakların kısıtlı olduğu yaşam alanlarında bu duruma daha da sık rastlanmaktadır.
Çocuklarda Yetersiz Beslenmenin Sebepleri ve Teşhisi

Son Güncelleme: 14 Nisan, 2019

Çocuklarda görülen yetersiz beslenme ile alakalı çeşitli söylentiler vardır. Bunların birçoğu toplumun büyük bir kesiminin bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır.

Gelin çocuklarda görülen yetersiz beslenme ile alakalı doğru bilinen yanlışlara ve önyargılara hep birlikte göz atalım.

Çocuklarda görülen yetersiz beslenme ile alakalı doğru bilinen yanlışlar

Çoğu kişi zayıf olmanın yetersiz beslenmenin en büyük işareti olduğunu düşünür. Fakat bir çocuğun zayıflığının aslında yetersiz beslenmeyle hiçbir ilgisi yoktur.

Gerçek şu ki, aşırı kilolu olan çocukluklarda yetersiz beslenme görülme ihtimali çok daha yüksektir. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki, bir çocuğun kilosu ile yetersiz beslenme arasında bir ilişki olsa bile bu kural herkes için geçerli değildir ve kişiden kişiye değişir.

sebze yiyen çocuk

Eğer bir çocuğun kilosu ve kas kütlesi boyu ile orantılı değilse bu durum yetersiz beslenmenin bir belirtisi olabilir.

Çocuklarda görülen yetersiz beslenme nedir?

Yetersiz beslenme vücuda alınması gereken besin öğeleri yeterli miktarda alınmadığında görülür. Bu durum özellikle de kıtlık ve yoksulluk görülen ülkelerde büyük bir problemdir. Çünkü bu bölgelerde ekonomik kaynaklar alınması gereken besin öğelerine ulaşabilmek için yeterli değildir.

Kilo kaybı yetersiz beslenmenin tek belirtisi olmadığından ötürü teşhis koymak için yeterli değildir. Fakat yine de çocuğunuzun sağlığı için bu durumu göz ardı etmeyin.

Yetersiz beslenme vücudun hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyulan besin öğelerinin eksikliğinde ortaya çıkan bir tür hastalıktır. Sağlıklı bir beslenme düzeni yalnızca yenilen yemeğin miktarıyla değil içeriğiyle de alakalıdır.

Örneğin, bir kişi çok fazla yemek yese bile hala vücuduna yeterli kadar protein almamış olabilir. Bu durumda kişinin kilosu dışarıdan normal sınırlar içerisinde görülse bile yetersiz beslenme veya kansızlık gibi hastalık belirtileri yaşıyor olabilir.

Çocuklarda yetersiz beslenmenin sebepleri

Yoksulluk, besin kıtlığı gibi kalıtsal olmayan dış faktörler söz konusu olmadığında diğer etkenler göz ardı edilmemelidir.

İşte çocuklarda yetersiz beslenmeye yol açabilecek bazı ihtimaller:

  • Yanlış beslenme programı: Besin içerikleri açısından zengin olmayan bir beslenme programı vücut için gerekli besin öğelerinin karşılanması açısından yeterli değildir ve yetersiz beslenme yol açabilir.
  • Yeme bozuklukları: Bulimia ve anoreksi gibi yeme bozuklukları çocukluk döneminde dahi görülebilir.
  • Sindirim sistemi hastalıkları: Sindirim sistemi hastalıklarına sahip kişilerde yiyeceklerde bulunan besin öğeleri vücut tarafından yeterli miktarda emilemez.
  • Metabolik hastalıklar: Bu hastalıklar besin öğelerinin metabolize edilerek kullanılması sürecinde bazı anormallikler görülmesine yol açar.

Hangi durumlarda çocuğumun kilosu için endişelenmeliyim?

Ancak bir doktor veya uzman çocuğunuzun kilosunda bir anormallik olup olmadığını teşhis edebilir. Çocuk doktorunuza danışarak çocuğunuzun boy ve yaşına göre kilosunun değerlendirilmesini isteyebilirsiniz.

Yetersiz beslenmenin bazı önemli belirtileri vardır. Fakat bu belirtilerin kaynağı göz önünde bulundurulduğunda yine de teşhis etmesi güç olabilir. Yetersiz beslenme kaynaklı belirtiler ancak bir uzman tarafından teşhis edilebilir.

Yetersiz beslenme ile ilişkili bazı belirtiler şu şekildedir:

  • Baş ağrısı
  • Güçsüzlük
  • Halsizlik
  • Nefes darlığı
  • İlgisizlik
başı ağrıyan çocuk

Çocuğumda yetersiz beslenme kaynaklı bir takım anormallikler olduğunu nasıl anlayabilirim?

Çocuğunuzda yetersiz beslenme kaynaklı rahatsızlıklar ve anormallikler olduğunu öğrenmenin en iyi yolu bir uzmana başvurmaktır. Bir takım klinik testler uygulayarak uzmanlar çocuğunuzun genel sağlık durumu hakkında size detaylı bilgi verebilirler.

Uzmanlar aynı zamanda çocuğunuzda görülen belirtilerin kaynağını da belirleyebilirler. Unutmayın ki anemi, diyabet, hipertiroid ve benzeri hastalıklar da yetersiz beslenmeden kaynaklı olabilir.

Çocuklarda yetersiz beslenmeyi teşhis etmenin önemi

Çocukların gelişim süreci açısından beslenme büyük önem taşır. Kişinin besin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak eksiksiz bir beslenme programı uygulanması gerekir.

Eğer yetersiz beslenme ileri boyutlara ulaşırsa kronikleşebilir. Bu durum özellikle de gelişim sürecinde olan çocuklar için ciddi sorun teşkil eder.

Vücutta gelişimle alakalı bir takım fiziksel problemler görülmekle birlikte çocuğun zeka seviyesiyle alakalı beyin gelişimini etkileyen problemler de ortaya çıkabilir.

Sonuç olarak, yetersiz beslenme çocukların sağlığını tehlikeye atabilecek ciddi problemlere yol açabilir. Çocuğun akademik başarısını sınırlayarak gelecek başarısını da kötü yönde etkileyebilir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Moskowitz, L., & Weiselberg, E. (2017). Anorexia Nervosa/Atypical Anorexia Nervosa. Current problems in pediatric and adolescent health care47(4), 70–84. https://doi.org/10.1016/j.cppeds.2017.02.003.
  • Amador, M., Bacallao, J., Hermelo, M., Fernández-Regalado, R., & Tolon, C. (1976). Indice energiá/proteína: su utilidad en el diagnóstico de distintas formas de mala nutrición [Energy/protein index: its use in the diagnosis of different forms of malnutrition]. Revista cubana de medicina tropical28(3), 127–132.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.