Üstün Yetenekli Çocuklar ve Beyin Yapıları
Üstün yetenekli çocukların beyni nasıl çalışır?
Üstün yetenekli çocukların IQ’su, 6 yaşına geldiklerinde , 30 yaşında ya da daha yaşlı olan bir yetişkinle aynı olur. Aynı zamanda, beyinleri daha hızlı çalışır.
Bazı çalışmalar, üstün yetenekli çocukların serebral korteksinin ortalama bir çocuğa göre çok daha yavaş büyüdüğünü savunmaktadır. Üstün zekalı bir çocuğun serebral korteksi 6 yaşında değil 11 yaşında maksimum ağırlığına ulaşır.
Üstün yetenekli bir çocuğun beyni daha uzun bir süre içinde büyür. Öte yandan, üstün zekalı bir çocuğun beynini etkileyen fiziksel süreçlerin neler olduğu hala gizemini korumaktadır.
“Üstün yetenekli olan çocukların IQ’su, 6 yaşına geldiklerinde, 30 yaşında ya da daha yaşlı olan bir yetişkinle aynı IQ’ya sahip olur”
Üstün yetenekli çocuklar hakkında önemli bilgiler
Bazı çalışmalar, üstün yetenekli çocukların beyinlerinde hafıza ve problem çözme alanındaki nöronlarının daha fazla bağlantıya sahip olduğunu göstermektedir.
Bazı araştırmalar ise üstün yetenekli çocukların daha yumuşak başlı olduğunu göstermektedir. Başka bir deyişle, bir şeylere daha kolay uyum sağlayabilirler.
Bazı çalışmalar da bu durumun genetik faktörü olduğunu belirtmektedir. Bu yüzden, üstün yetenekli bir çocuğun üstün yetenekli akrabaları olabilir. Bazı araştırmacılar, üstün yetenekli olmayı belli bir IQ seviyesinde olma ile ifade ederler.
Öte yandan, bir insanın zeka çarpanı yani IQ’sunu ifade eden sayı her şey değildir. Ayrıca, zeki ya da erken gelişmiş çocuklar da üstün yetenekli demek değildir.
Çocuğunuzun üstün yetenekli olduğunu nasıl anlarsınız?
Daha önce de bahsettiğimiz gibi, çocukların üstün yetenekli olup olmadığına karar vermede zeka tek faktör değildir. Genellikle, bu durum üzerinde şu faktörler rol oynar: yaratıcılık, kararlılık ve motivasyon.
Üstün yetenekli çocukların ana özellikleri
Ebeveynler için bile bir çocuğun üstün yetenekli olup olmadığını bilmek her zaman kolay değildir. Ebeveynler, çocuklarını gözlemleyerek çocuklarının üstün yetenekli olduğuna dair şu işaretleri gözlemleyebilir:
- Bu çocuklar çok yaratıcı ve orijinaldir. Bu sadece çizim ve resim yapmak aracılığıyla değil oyunlar, fikirler ve yöntemlerle de görülebilir.
- Üstün yetenekli çocukların kelime dağarcığı daha geniş olur. Yaşıtları henüz kelimeleri telaffuz bile edemezken onlar ilk anlamlı cümlelerini kurmaya başlar.
- Üstün yetenekli çocuklar, çok büyük bir hafızaya sahiptir, bu yüzden öğrendiklerini hatırlama kapasiteleri çok yüksektir.
- Bu çocukların, bir şeye kolayca dikkatlerini verme ve odaklanma becerileri çok yüksektir.
- Bu çocuklar, yaramazlığa daha meyillidir. Bunun sonucu olarak da üstün yetenekli çocuklar ADHD yani dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip olan çocuklarla karıştırılabilir. Bununla beraber, üstün yetenekli çocuklar dersleri genellikle çok yavaş ve sıkıcı bulurlar. Çünkü onlar çok daha hızlı öğrenirler.
- Üstün yetenekli çocukların sosyal ve ahlaki konulara ilgisi de daha erken yaşta başlar. Eşitsizliğe ve adaletsizliğe karşı daha hassaslardır. Savaş, çevre kirliliği, aile içi şiddet ve diğer sosyal konularda endişe duyarlar.
- Genellikle empati yetenekleri yüksektir.
Üstün yetenekli çocuklar hakkında göz önünde bulundurulması gereken özel tavsiyeler
Üstün yetenekli çocukların beyinleri için yeterli uyarıcının sağlanması çok önemlidir. Aksi halde, beyinleri yeterince gelişmeyebilir ve üstün yetenekli oldukları fark edilmeyebilir.
Kısacası, çocuğunuzun üstün zekalı olup olmadığını belirlemek için kesin bir formül yok. Hatta, uzmanlar bile üstün yetenekli çocukların beyninde özellikle neler olduğu konusunda emin değiller.
“Üstün yetenekli çocuklar dersleri genellikle çok yavaş ve sıkıcı bulurlar. Çünkü onlar çok daha hızlı öğrenirler.”
Aynı zamanda, bir çocuğun üstün zekalı olup olmadığına karar vermek için dikkate alınacak faktörler sadece yukarıda saydıklarımız değildir. Ebeveynler, eğer çocuklarının üstün yetenekli olduğundan şüphe ediyorsa bir uzmana danışmalıdır.
Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda kesin olan tek bir şey vardır: Üstün yetenekli çocukların ailelerinden gelecek çokça sevgi, destek ve anlayışa ihtiyacı vardır. Bunu yaparak, ebeveynler de çocuklarının mutlu bir çocukluk geçirdiğine emin olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Barragán, M. C. (2009). Identificación del alumnado con altas capacidades intelectuales. Revista Digital Innovación y Experiencias Educativas, 25, 1-15.
- Gálvez, J. M. (2000). Alumnos precoces, superdotados y de altas capacidades. Ministerio de Educación.
- Sánchez, C. (2006). Principales modelos de superdotación y talentos. Universidad de Murcia, Departamento de Métodos de Investigación y Diagnóstico en Educación, España.
- Sastre-Riba, S. (2008). Niños con altas capacidades y su funcionamiento cognitivo diferencial. Rev Neurol, 41(Supl 1), S11-6. http://www.carei.es/archivos_materiales/AACC.pdf
- Tourón, J. & Reyero, M. (2001). La identificación de alumnos de alta capacidad. Bordón, 54 (2), 311-338.