Ayrılık Türleri ve Çocukların Velayeti

Ayrılık boşanmayla aynı şey midir? Ayrılığın farklı türleri nelerdir? Bugünkü yazımızda, ayrılık ya da boşanma sonrası ortaya çıkan çocukların velayeti ile ilgili durumları tartışacağız.

Ayrılık, çiftlerin artık birlikte hayatlarını sürdürmeme kararı aldıkları ve birbirlerinden bağımsız hareket edecekleri bir yola çıktıkları bir süreçtir. Konu çocuklu çiftlere gelince, ayrılma süreçleri farklı farklı boyutlarda incelenebilir. Çünkü böyle bir durumda, çocukların velayeti ile ilgili bazı şeylerin netleştirilmesi gerekir.

Ebeveynlerin fiziksel olarak ayrılmaları ile hukuki yönden ayrılmaları aynı şey değildir. Örneğin; evli çiftler ayrı olsalar da bu süreçte başkaları ile evlenemezler.

Evliliği hukuki yönden sonlandırmak için boşanma davası açılması gerekir. Çiftin ayrılmış ya da boşanmış olması fark etmeksizin, çiftin henüz reşit olmayan ve ebeveynlerinin bakımına muhtaç olan çocukları varsa, çocuğun bakımını ve finansal sorumluluğunu hangi tarafın üstleneceğine dair bir anlaşmaya varılmalıdır.

Eğer bir anlaşmaya varılmazsa, iki taraf da hukuki danışmanlık alabilir ve finansal yükümlülükler, çocukların velayeti gibi konularla ilgili hukuki yetkililerin karar vermesini arz edebilirler. Bu yazımızda, ayrılık türleri ve bu ayrılıkların çocuklar üzerindeki potansiyel etkileri üzerine konuşacağız.

Çocuklu Çiftlerde Ayrılık Türleri

Bir karışıklık olmaması adına, boşanma ve ayrılık arasındaki çizgiyi net bir şekilde çekebilmeliyiz. Genelde günlük konuşmalarda bu iki kavram aynı anlama geliyormuş gibi kullanılsa da, aslında aynı şey değildir. Çiftin artık birlikte yaşamadığını ifade etmek için kullanılan bu kavramlar arasında çok net farklar vardır.

Bununla birlikte, hukuki açıdan da iki farklı ayrılık türünden bahsedebiliriz.

Ayrılığın yaşanması, ebeveynler arasındaki hukuki bağın sona erdiği anlamına gelmez. Bundan dolayı ayrılan taraflar başkalarıyla evlenemezler. Ayrıca, taraflar bir uzlaşmaya varabilirlerse, yeni ilişkilerini evlilikle hukuki boyuta taşımamayı tercih edebilirler. Çünkü ayrılan çiftler dilerlerse kanun önünde evliliklerini sürdürebilirler.

Eğer evli çiftin çocukları varsa, buna göre düzenlemeler yapılmalıdır. Çift ayrılsa da boşansa da, çocuğun gerekli nafakayı alabilmesi şarttır. Ebeveynler çocuğu ne zaman görecekleri, velayetin kimde olacağı, çocuğu finansal yönden kimin destekleyeceği gibi konularda bazı kararlar almalıdır.

Temelinde iki tip ayrılık vardır; fiziksel ayrılık ve hukuki ayrılık. Bu iki durumda da, örneğin; miras konusunda hukuki süreçler takip edilir. Fiziksel ayrılık genelde hukuki ayrılığın ilk adımıdır, fakat ayrılmak için bir dava sürecine gidilmesine gerek yoktur.

Hukuki ayrılıkta, ayrılığın beyan edilmesi ve diğer hukuki süreçlere uyulması gerekir. Bu süreçte, evlilik geçici olarak askıya alınır. Her iki taraf da boşanma sonrasında ellerine neler geçeceğine dair bağımsız bir şekilde karar alırlar. Dava süreci sonunda ayrılık, çekişmeli bir süreç olabileceği gibi, her iki tarafın rızasıyla da sonlanabilir.

Çocukların Velayeti

Çocukların velayeti konusunda her iki taraf da aynı hukuki süreci takip eder, sürecin sonunda fiziksel olarak ayrılmaya ya da boşanmaya karar verirler.

Önerilen, ebeveynlerin kendi aralarında anlaşmalarıdır. Sonrasında hakime yalnızca kararı onaylamak ve teyit etmek kalır. Bunun yanı sıra, hakim tarafsız bir şekilde bu anlaşmanın çocuğa bir zararı olup olmayacağına da karar verir.

Eğer taraflar bir anlaşmaya varamazlarsa, çocuklar için en iyisinin ne olduğuna hakim karar verir. Hakim her iki tarafı, tarafların avukatlarını ve gerekirse çocuk koruma hizmeti görevlilerini dinler. Bunun sonrasında hakim, çocukların velayeti ile ilgili bir karara varır.

Bir karara varabilmek için hakim biyolojik ebeveynlerden hangisinin ayrılık öncesinde daha sorumlu davrandığını ve hangi tarafın çocuğun günlük bakımıyla daha çok ilgilendiğini değerlendirir.

Genellikle, velayet anneye verilir. Fakat son yıllarda, ortak velayet ya da babanın velayeti aldığı vakalarda da artış görülmüştür.

İstatistiklere göre anneler çocuklarının bakımı için daha fazla izin almakta ya da daha az çalışmaktadırlar. Ayrıca kadınların çocukları için geçici olarak olsa da tamamen çalışmayı bıraktığı da görülmektedir. Bundan ötürü, çocukların velayeti daha çok anneye verilir.

Çocuk Nafakası

Ebeveynler, ister ayrılıyor olsunlar, isterse de boşansınlar; nafaka konusunda bir anlaşmaya varmalıdırlar. Taraflar nafaka konusunda kendileri karar alabilecekleri gibi, bu konuda hukuki danışmanlık da alabilirler.

Çocuk nafakasının verilmesi zorunludur, fakat taraflar masrafları paylaşacakları bir anlaşmaya da varabilirler.

Çocuk nafakasının miktarı duruma göre değişebilir. Nafaka anlaşmasında, her bir ebeveynin ne kadar nafaka vereceğine ve bu nafakanın ne sıklıkla ödeneceğine karar verilir.

Eğer taraflar bir anlaşmaya varamazlarsa, onlar yerine hakim karar verir. Hakim bu kararı, tarafların gelir seviyesi ve çocukların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak alır.