Çocukların Yeteneklerini Keşfetmek ve Geliştirmek
Bütün insanların iyi olduğu bir alan vardır ancak bazen bunu keşfetmek zordur. Çocukların güçlü yanlarını küçük yaşta fark etmesi önemlidir. Bu sayede yeteneklerini doğru bir şekilde geliştirebilirler.
Başka bir deyişle, çocukların yeteneklerini keşfetmek ve geliştirmek önemlidir. Böylece, çocuklar mutlu ve başarılı bir şekilde büyürler.
Peki, “yetenek” derken ne kastettiğimizi biliyor musunuz? Yıllardır pek çok yazar bu kavramın üzerine gitmiştir ve yeteneğin çeşitli tanımlarını oluşturmuştur. Bu yazımızda, Howard Gardner’in bakış açısına odaklanacağız.
“Herkesin, kendisini desteklemek ve hayatta başarılı olmak için bulup çıkarabileceği bir yeteneği veya becerisi olduğuna gerçekten inanıyorum.”
Yetenek nedir?
Psikolog Howard Gardner’e göre, yetenek: “Bir kültürdeki değerlere dayalı ürünler yaratmak veya sorunları çözmek için kültürel ortamda faaliyete geçirilebilecek bilgiyi işleyen biyopsikolojik bir potansiyeldir.”
Dahası, Gardner’e göre insan yeteneği sekiz tür zekaya veya alana bağlı olarak gelişir:
- Sözel-dilsel. Kelimeleri ve dilleri anlama kabiliyetidir. Bu zekaya sahip insanlar tipik olarak okumada, yazmada, hikaye anlatmada, tarihleri ve sözcükleri ezberlemede iyidir.
- Görsel-uzaysal. Örüntüleri, büyük ve küçük boşlukları fark etme ve kullanma becerisidir.
- Müziksel ritmik. Yorumlama, besteleme ve müzik kalıplarını öğrenme becerisidir.
- Bedensel- kinestetik. Vücudu sorun çözme veya üretme amacıyla kullanma becerisidir.
- Mantıksal-matematiksel. Mantığı kullanarak ve bilimsel araştırmalar yürüterek sorun çözme ve analiz etme becerisidir.
- Doğa. Çevreden, şehirden veya kırsaldan nesneler, hayvanlar, bitkiler ve mineraller gibi unsurları kullanma, ayırt etme ve sınıflama becerisidir.
- İçsel-kişiye dönük. Kişinin kenini anlama, isteklerini, korkularını ve güçlü yönlerini bilme rahatlığıdır. Ayrıca, bu farkındalıkları hayatını düzenlemek için etkili biçimde kullanabilme becerisidir.
- Sosyal-kişiler arası. Başkalarını, onların niyetlerini, motivasyonlarını ve dileklerini anlayabilme becerisidir.
Bazı çocuklar matematik problemleri çözmeyi kolay bulurken, diğerleri sözlü iletişimde, sporda veya sosyal becerilerde iyi olabilir.
Çocukların hepsi yeteneklidir ve bir konuda sivrilmeye meyillidir. Çocukların yeteneklerini evdeki ve okuldaki eğitim aracılığıyla keşfetmek ve geliştirmek son derece önemlidir.
Çocukların yeteneklerini keşfetmek ve geliştirmek
Yeteneğin dört faktörün birleşiminden ortaya çıktığını belirtmek gerekir:
- Genetik eğilim.
- Aile, okul ve sosyal çevrelerde yaşanmış deneyimler.
- Çıkarlar ve motivasyonlar.
- Öğrenme biçimleri.
Ebeveynler ve öğretmenler bunu göz önünde bulundururak çocukları yakından gözlemlemelidir. Çocukların daha sık gösterdiği veya daha iyi sonuçlar aldığı zihinsel becerileri veya kabiliyetleri dikkatle inceleyin.
Çocuğun yeteneği keşfedildiği andan itibaren, eğlenceyi unutmadan çalışma, uyarılma ve pekiştirme aracılığıyla yeteneklerin üzerine gidilmelidir.
Bu yüzden, çocuklar becerilerini, yatkınlıklarını, çıkarlarını ve ayrıca motivasyonlarını iyileştirerek yeteneklerini geliştirir. Benzer şekilde, çocukların kendi yeteneklerini yavaş yavaş fark etmesi ve kendi yeteneklerini bağımsız bir biçimde, çok çalışarak ve istikrarlı olarak geliştirmesi için kendi güçlü yönlerini anlaması önemlidir.
“Her çocuk eşit yeteneğe, beceriye veya motivasyona sahip değildir ancak her çocuk başarılı olmak için kendi yeteneğini, becerisini, motivasyonunu geliştirme konusunda eşit hakka sahiptir.”
– John Fitzgerald Kennedy –
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Feldhusen, J. F. (1995). Identificación y desarrollo del talento en la educación (TIDE). Revista Ideacción, 4, 1-4.