Kaba Motor Gelişimi İçin Ebeveyn Rehberi
Bebeklerin kafalarını kaldırmayı öğrendikleri andan koşup oynadıkları, spor yapmaya başladıkları tüm sürece kaba motor gelişimi adı verilir. Kaba motor gelişimi çocukların fiziksel gelişimi için son derece önemlidir.
Bunun için de ebeveynlerin kaba motor gelişiminin ne olduğunu ve neden bu kadar önemli olduğunu bilmeleri gerekir. Böylelikle çocuklarının aktiviteler ve hareketlerle düzgün bir şekilde gelişmelerine katkıda bulunabilirler.
Kaba Motor Gelişimi
Çocuklar vücutlarının nasıl çalıştığını, nasıl hareket ettiklerini ve bu hareketleri nasıl kontrol ettiklerini fark ettiklerinde kaba motor becerilerini geliştirmeye başlarlar. Bu beceriler bebeklikten okul çağına dek gelişmeye devam eder.
Çocukluğun başlarında kas gücü, denge, duruş kontrolü, dayanıklılık ve koordinasyon gibi yetilerin gelişmesi son derece önemlidir. Çocukların vücutları doğal olarak merkezden dışa doğru genişleme gösterir. Bundan ötürü, kol ve bacaklarından evvel gövde merkezlerindeki gücü artırmalıdırlar.
Parmakların kuvvetli olması ve kontrolü gibi ince motor becerileri en baştaki kaba motor becerilerinin gelişimine bağlıdır.
Bu bağlamda, kaba motor becerileri çocuklukta özellikle de serbest oynama gibi pek çok farklı aktiviteyle gelişebilir. Çocuğunuzla birlikte yapacağınız denge ya da yakalama bırakma gibi hareketleri planlamanız son derece önemlidir.
Kaba Motor Becerileri Neden Bu Kadar Önemlidir?
Çocuğunuzun kaba motor becerileri yeterince gelişmezse bazı kısıtlamalara maruz kalabilir:
- Sınıfta konsantrasyon düşüklüğü.
- Vücudunun farkında olmama ve vücudunu kontrol edememe.
- Yazmakta zorlanma.
- Sırada oturmakta güçlük.
- Kötü duruş, denge ve koordinasyon.
- Spor ve fiziksel aktivitelerden kaçınma.
Yıllar geçtikçe çocuklar serbestçe oynamak yerine başka başka aktivitelerde de bulunmaya başlarlar. Çocuğunuzu yüzmeye ya da başka aktivitelere göndermek isteyebilirsiniz. Fakat dört yaşındaki çocuğunuzun sanat kursuna, dans kursuna ya da futbol kursuna gitmesine gerek yoktur.
Bu aktiviteler çocuğun oyun zamanından çalabilir ve bu oyunlar kaba motor becerileri için son derece önemlidir. Çocukları ekranlardan uzaklaştırmak tam anlamıyla mümkün olmasa da ebeveynler olarak çocuğunuzun teknolojik aletlerle geçirdiği zamanı kontrol etmeniz gerekir.
Üç yaşındaki çocuğunuzun tüm gün tabletle vakit geçirmeye ihtiyacı yok. Bu yaştaki çocukların etrafta koşup oynamaya ya da haylazlık yapmaya ihtiyaçları var. Onların bu aktiviteler aracılığıyla bir şeyleri öğrenmeleri gerekiyor.
Çocuğunuzun takip ettiği çevrimiçi programlar ne kadar iyi olursa olsun bunlar oyunun yerine geçemez. Kısacası çocuklar özgürce oynayabildikleri sürece çok daha fazla şey öğrenirler.
Aktiviteler ve Beceriler
Çocuğunuzun motor becerilerini geliştirmesinin iki yolu vardır:
- Ebeveynler tarafından yönlendirilen aktiviteler.
- Serbest oynama.
Çocuklar serbest bir şekilde oynarken şu gibi kaba motor becerilerini geliştirirler:
- Koşma, yürüme, kovalama.
- Sürünme, bir şeyler kaldırma, bir şeylere ulaşma.
- Zıplama.
- Yakalama, çekme, itme.
- Vurma, sıçrama, pas verme, yuvarlanma.
- Tırmanma, asılma, tutma.
- Denge ve koordinasyon.
Motor becerilerin geliştirilmesi için yetişkinlerin yönlendirdiği aktiviteler de son derece önemlidir. Yani çocuğunuzla oynamanız gerekir. Dans dersleri gibi aktiviteler çok uzun zamanlar ayırılmadığı sürece ve oyun zamanlarının yerine geçmedikçe ebeveynler tarafından yürütülen aktivitelerden sayılabilir.
Çocuklarınızın Gelişmesi İçin İmkanlar Yaratın
Ebeveynler olarak çocuğunuzun evde becerilerini geliştirmesi için onlara sonsuz imkanlar sunmalısınız. Bu aktiviteler ve çocuğunuzun oyun oynadığı zamanları dengeleyin ve bunun yanı sıra serbestçe oyun oynamalarına da imkan tanıyın.
Çocuğunuzla yapacağınız bir aktivite belirlerken onların üzerine çalışacakları özel bir beceri seçin. Bunun için beden farkındalığı, el göz koordinasyonu, denge, çeviklik, güç gibi alanlara odaklanabilirsiniz.
Çocuğunuzun kaba motor gelişimine bilinçli olarak katkı sağlamalısınız. Bu sayede onlara gelişimleri için uygun aktiviteleri sunabilir ve bu alanda iyileşmelerini sağlayabilirsiniz.
Bu bağlamda, çocuğunuzun herhangi bir zamanda bu motor becerileri konusunda zorluk çektiğini hissederseniz aklınızda soru işareti kalmaması için onu bir çocuk doktoruna götürün. Doktorunuz çocuğunuzun sahip olabileceği gelişsel zorlukları aşması konusunda yardımcı olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Ternera, L. A. C., Acevedo, P. A. J., Ricaurte, K. M. M., & Pacheco, N. E. P. (2011). Características del desarrollo motor en niños de 3 a 7 años de la ciudad de Barranquilla. Psicogente, 14(25), 76-89. https://www.redalyc.org/pdf/4975/497552358008.pdf