Epidural veya spinal anestezi arasındaki fark nedir?
Nöroaksiyel anestezi türlerinde büyük farklılıklar vardır, bu nedenle bu durum annelerde kafa karışıklığı yaratır. Spinal veya epidural anestezi yöntemleri, anestezi uzmanı tarafından kullanılan ilaçlardır. Anestezi doktoru, vücuttaki ağrıyı engellemek veya ağrıyan bölgeyi uyuşturmak için anestezi işlemini bel bölgesinde omurganın içine veya çevresine uygulamakla sorumludur.
En bilindik durumlarda, doğum sırasında ağrıyı önlemek için epidural anestezi yöntemi kullanılır. Ancak epidural veya spinal karın, pelvis, bacaklar veya ayaklardaki cerrahi operasyonlarda da kullanılabilir. Bu anestezi uygulandığı sırada hasta uyanık kalır. Bu yöntem epidural ve spinal olarak da adlandırılır.
Omurga sütununun içinde bildiğimiz gibi, yarı merkezli kanalında birkaç katmanla kaplı omurilik bulunur. Önemli olan burada anestezi yönteminin hangi iki spesifik noktada kullanılacağını bilmektir. Biri beyin omurilik sıvısının olduğu duranın içinde, diğeri ise her zaman kuru kaldığı duranın dışında uygulanır.
Farklılıklarına bağlı olarak epidural veya spinal anestezi
- Lokal bölge: Epidural anestezide ilaç hastaya omurilik etrafında bulunan zarın dışına yani omuriliği örten en kalın tabakadan verilir. Bunun yerine spinal anestezide, ilaç hastaya adından da anlaşılacağı gibi dura içinde omurilik boşluğunda verilir.
Hastaya verildiği yerin bir diğer farkı da epiduralin zaten kuru olan tabakanın üzerine yerleştirilmesidir. Spinal ise omurilikte nemli bir yere yerleştirilir. Yani, ilaçlı iğneyi yerleştirmek için duraya (zarın dış tarafına) girmiş olup olmadığından emin olmak için biraz sıvının çıkmasını beklemeniz gerekir.
- Etki süresi: Epidural oldukça yavaştır ve etki etmesi yaklaşık 20 dakika sürer. Ancak uzun süre etkisi devam eder ve çoğunlukla normal doğumda kullanılır. Öte yandan, spinal anestezinin etki etme süresi ise çok hızlıdır, sadece saniyeler sürer. Ancak anestezi sonrası etki süresi sınırlıdır ve sezaryen için kullanılır.
- İlaç dozajı: Daha önce belirtildiği gibi, dura tabakası çok kalın ve dayanıklıdır. Bu nedenle epidural anestezinin hedefe ulaşmak için daha fazla ilaca ihtiyacı vardır. Spinal anestezide ise direkt olarak dura mater (beyin zarı) içine gittiği için enjekte edilen ilaç miktarı azdır, ilaç enjekte edilir ve çıkılır.
- Trokar kalınlık: Epidural anestezi uygulamak için trokar gereklidir, genellikle bir kateter yerinde bırakılır. Bu nedenle, uzun süreli ağrıyı yönetmek için ilaç tekrarlanan dozlarda verilmelidir. Doğum sancılarında yaygın olarak tercih edilmesinin sebebi de budur.
Spinal anestezide, epiduraldan daha küçük bir trokar kullanılır, anestezi uzmanı genellikle sadece bir kez yapılacak ilacı omuriliğin sıvısına enjekte eder. Bu şekilde katetere ihtiyaç duyulmaz ancak işlem sırasında kan oksijen seviyeleri, nabız ve kan basıncı kontrol edilmelidir.
Anestezi işlemi sonrası bakım gereklidir
Doğumdan veya bölgesel cerrahi müdahaleden sonra epidural anestezi ile hasta, güvenli bir şekilde yürüyebilmesi için bacaklarındaki güç geri gelene kadar yatakta kalacaktır. Spinal anestezi durumunda baş ağrısını önlemek için hasta birkaç saat yatakta müşahede altında tutulmalıdır. Her iki anestezi yönteminin de mide bulantısı, baş dönmesi veya yorgunluğa neden olduğu bilinmektedir.
Her iki anestezi yöntemi de çok güvenli olmasına rağmen, epidural veya spinal anestezi aşağıdaki gibi başka komplikasyonlara neden olabilir:
- Lokal anestezi yapılan alanda fıtıklar
- Anesteziye karşı alerji
- Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi), yüksek hipertansiyon
- Şiddetli baş ağrısı
- İdrar yapma zorluğu
- Solunum sisteminde hasar
- Kan basıncında düşüş
Şüpheleri ortadan kaldırmak, cerrahi müdahalenin ya da doğumun en güvenli, en hızlı ve en düşük riskle gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. Lokal anesteziyi gerçekleştirecek doktora aklınızda olan soruları sormanız operasyonun daha güvenli geçmesi açısından önemlidir.