Hafta Sonu Doğum Neden Daha Sorunludur?
Doğumun haftanın hangi günü olacağını bilmek pek de kolay değildir. Bu nedenle hafta sonu doğum yapma ihtimali her zaman için bulunmaktadır. Belki ilk duyduğunuzda pek mantıklı gelmese de yapılan araştırmalar, cumartesi ya da pazar günleri dünyaya gelmenin daha zor ve karmaşık bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır. Konuya ilişkin yapılan araştırmalara göre hafta sonu doğan çocukların doğum esnasında birtakım sorunlar yaşaması ve hatta bu ilk günlerde hayatlarını kaybetme riskleri daha yüksek seviyelerdedir.
Bu çalışmanın temelini oluşturan veriler Birleşik Krallık hastanelerinden alınmıştır. Halk Sağlığı Okulu tarafından analiz edilen bu verilere göre hafta sonları hastanelere başvuran hamile kadınlarda komplikasyonların arttığı ortaya çıkarılmıştır. Doğum sonrası problemler nedeniyle hafta sonları hastanelere kabul edilen kadınlar pek çok risk altında bulunmaktadırlar. Benzer bir durum yenidoğanların hastaneye hafta sonları getirilmelerinde de yaşanmaktadır.
Peki böyle bir durum neden ortaya çıkmaktadır? Doğumla ilgili komplikasyonlarla doğumun gerçekleştiği gün arasında ne gibi bir ilişki bulunmaktadır? Bu konuyu açıklığa kavuşturmak için araştırmacılar iki yıl boyunca cumartesi ya da pazar günleri dünyaya gelen bir milyondan fazla bebeği incelemişlerdir. Bu araştırmalar sonucunda detaylı kıyaslama tabloları hazırlanmıştır. Bu bağlamda, hafta içi doğan çocuklarda yaşanan vaka sayısının hafta sonu doğanlara göre orantısal olarak daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum annelerle ilgili diğer faktörler açısından da doğrulanmıştır.
Hafta Sonu Doğumları: Sayılarla Komplikasyonlar
Hafta içi doğumları ile hafta sonu doğumları arasındaki farklar uzmanlar için son derece açık bir biçimde ortaya çıkmıştı. Ancak yine de çalışmalarını bu bakış açısıyla gerçekleştirmediler. Daha güvenli ve sağlıklı veriler elde edebilmek için annenin sağlık durumu, hamilelik süresi, annenin yaşı ve yenidoğanın kilosu gibi faktörler de dikkate alınmıştır.
Sonuçta, hafta sonu meydana gelen doğumlarda acil servise başvurma, enfeksiyon ortaya çıkması ve yenidoğan ölümü gibi olumsuz durumlarda % 0.05 oranında bir artış olduğu gözlenmiştir. Doğum esnasında meydana gelen yaralanmalar ya da sakatlanmalar açısından bu oranın % 0.08 artış gösterdiği bulgusuna da ulaşılmıştır.
Bu farklar çok küçük gibi görünse de, hafta sonu görülen komplikasyon oranlarının haftanın diğer günlerinde de görülmesi halinde yılda 400’den fazla enfeksiyon ve 700’den fazla bebek ölümü vakası ile karşı karşıya kalınabileceği bir gerçeği ortaya çıkmaktadır. Hafta sonu bebek ölümleri oranı %0.71 düzeyinde gerçekleşirken, bu rakamın haftanın diğer günlerinde %0.65 seviyelerinde olduğu gözlemlenmiştir.
Hafta sonları hastaneye başvuran hamile kadınlarda enfeksiyon oranlarının da yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Hafta içi bu oran % 0.82 iken, hafta sonları % 0.87 seviyelerine yükselmiştir. Bunlara ek olarak, hafta sonları doğan bebeklerin % 1.53’ünde doğum yaralanmaları ve diğer problemler yaşanırken, bu oran hafta için doğan bebeklerde % 1.45 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Ayrıca cumartesi ve pazar günleri dünyaya gelen bebeklerin doğum sonrasında çeşitli sorunlar nedeniyle yeniden hastaneye getirilme olasılıkları, diğer günlerde doğan bebeklere göre % 0.05 oranında daha fazla gerçekleşmiştir.
Hafta Sonu Doğumları Neden Daha Zor ve Problemlidir?
Cumartesi ve pazar günleri yapılan doğumlarda meydana gelen komplikasyonları diğer günlerle kıyaslayarak aradaki belirgin farkı ortaya koyan araştırmacılar, bu gerçeğin hangi nedenlerden dolayı kaynaklandığını bulmaya çalışmışlardır. İlk başta anne ya da bebeklerle hiç ilgisi olmayan faktörleri göz önünde bulundurmuşlardır. Çünkü bu iki grubun genel olarak çok sıradan ve ortak yönleri bulunmaktadır. Bu nedenle, hafta sonu vaka sayılarındaki artışlar ile sağlık personeli arasında bir bağ olup olmadığına odaklanmışlardır.
Bu araştırma Birleşik Krallık’ta yapıldığı için sağlık sistemi ile bu problem arasındaki ilişkinin başka ülkelerde çok daha farklı olması doğal bir durumdur. Örnek olarak, İspanya’da doğum servisleri, hafta içi diğer günlerden farklı bir görünüme sahiptir. Aslında her ne kadar bu tür bir çalışma ülkemizde yapılmamış olsa da, Birleşik Krallık’ta elde edilen verilerle oldukça benzer sonuçlar elde edilebileceğini öngörmek pek de yanlış olmayacaktır.
Yapılan araştırmada elde edilen bulgular ne kadar güçlü ve anlamlı olursa olsun, yine de bazı noksanlıkların bulunduğunun altını çizmek gerekir. Çünkü bu problemin tam olarak neden kaynaklandığı henüz bulunabilmiş değildir. Mantıklı ve sağduyu çerçevesinde düşünüldüğünde sorunun altında yatan temel sebeplerin büyük bir olasılıkla ortaya çıkarıldığı düşünülebilir. Yani sadece hafta sonları çalışan sağlık personelinin kalitesi değil, aynı zamanda çalışan sayısı ve bu kişilerin sorumluluk alma konusunda ne kadar istekli oldukları da çok önemli birer etkendir.
