Göbek Bağı Sorunları: Göz Önünde Bulundurulması Gereken Gerçekler
Plasenta ve göbek bağı, fetüsün gebelik sırasında beslenmesi ve nefes almasından sorumludur. İnkar edilemez derecede önemlidir. Ancak, ortaya çıkabilecek bazı göbek kordonu sorunları vardır. Onları zamanında önlemek için tetikte olmalıyız.
Öncelikle, gebelikte ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için göbek bağının ana fonksiyonlarını gözden geçirelim. Annenin plasenta aracılığıyla fetüse sağladığı besinlerin taşınması, yüksek derecede oksijenli kanın aktarımı ve bu süreçlerdeki kalıntıların ortadan kaldırılmasından sorumludur.
Buna ek olarak, bağışıklık sisteminin gelişimi ve göbek bağından yapılacak kan analizi yoluyla gelecekteki patolojilerin önlenmesi ile ilgili “ikincil” olarak dikkate alınabilecek başka görevleri de vardır. Bu kan, göbek bağının diğer organlara adapte olma becerisi göz önünde bulundurularak genellikle kök hücre tedavileri için saklanır.
“Göbek bağı besin ve kan sağlar ve kalıntıları kaldırır. Fetüs gelişiminde önemi yadsınamaz.”
Şimdi, göbek bağı ile ilgili ortaya çıkabilecek ana konuların listesine bir göz atalım. Nadir olsa da, bebeğin hayatını tehlikeye sokabilecek durumlar vardır.
Temel göbek bağı problemleri
Tek umbilikal arter (TUA)
TUA en sık görülen göbek bağı sorunlarından biridir. Bağda sadece bir arterin – normalde iki tane olmalıdır – ve bir damarın varlığından oluşur. Bu sorun tekil gebeliklerin % 1’ine kadar ve birden fazla gebeliklerin %5’ine kadar görülebilir.
TUA, diğerleri arasında kas-iskelet, böbrek, sindirim yolu, kardiyak ya da serebral malformasyonlardan kaynaklanabilir. Gebeliğin 22. haftasından itibaren tespit edilebilir.
TUA tespit edildiğinde, gebelik sürecinin yakından takibi önerilir. Bu tek sorun olsa ve hiçbir önemli komplikasyon oluşmasa bile, düşük doğum ağırlığı veya erken doğuma neden olabilir.
“Tek umbilikal arter en yaygın göbek bağı sorunları biridir.”
Göbek bağı prolapsı
Bu hamile kadının suyu geldiğinde, doğum kanalında bağın bebekten önce dışarı çıkmasıyla oluşur. Binlerce doğumdan birinde meydana geldiği için çok yaygın değildir, ama yüksek risk taşır.
Ayrıca, kordon prolapsı, göbek bağı fetüsün kafasından önde yer aldığında, vajina dışında görünmediği ama torbanın kırılması da gerekmeyen durumlarda olabilir. Aksine, gizli göbek bağı prolapsı kafanın önünde değil, başka bir yerde olur.
Prolaps gebeliğin son aşamalarında da gerçekleşebilir. Bu, göbek bağında, kan ve besinin normal akışını etkilemeyecek hafif sıkışmaya neden olabilir. Ama diğer durumlarda, sıkışma daha güçlü olabilir. Bu, kalp atış hızında ya da tansiyonda değişikliklere ya da beslenmede bozukluklara neden olabilir.
Aşırı durumlarda, bu beyin hasarı ya da fetal hipoksi riski taşıyabilir, bunlar bebek için oksijen eksikliği anlamına gelir. Ancak, bu oldukça nadirdir ve doktorların düzenli olarak kontrol ettiği bir şeydir.
Bazı nedenler arasında bebeğin rahimdeki hareketleri ya da göbek bağının doğum sırasında sıkışması vardır. Bulduğumuz başka nedenlerden biri de erken membran rüptürüdür (PROM).
Bu durumlarda belirleyici bir faktör, göbek bağının ne kadar süreyle sıkışmış olduğu ve bu sıkışmanın yoğunluğudur. Amerikan Gebelik Derneği‘ne göre, uzun süre sıkıştığı zaman, oksijen ve kan akışındaki bir düşüş bebeğin beynini etkileyebilir.
“Doktorlar fetal doppler ya da ultrason ile proplapsı algılayabilir.”
Göbek bağı prolapsını tedavi etmek
Sıkışma hafif olduğunda iki tedavi öne çıkar. Öncelikle, sıkışmaya neden olan baskıyı azaltmak için rahme tuz çözeltisi vermek.
Ikincisi, göbek bağına kan akışını artırmak için annenin oksijenini artırmak. Bebek sefalik pozisyona geldiği zamanki gibi prolaps daha ciddi ise, oksijen eksikliğini önlemek ve bebeğin yaşamını tehlikeye atmamak için sezaryen öne çıkar.
Göbek bağında düğümlenme
Göbek bağının 56 santime kadar ulaşabileceğini ve fetüsün hareketlerinden dolayı ellerinde, ayaklarında ya da boynunda düğümlenebileceğini unutmamak gerekir.
Bu genellikle oksijen akışını etkilemez ama, bazen de etkileyebilir. Bu durumda, doktorlar daha büyük riskleri önlemek için genellikle sezaryen gerçekleştirir.
Boyun etrafına dolanan göbek bağı
Bu durum göbek bağının fetüsün boynuna dolanmasıyla gerçekleşir. Profesyoneller, göbek bağı sorunlarını tartışırken bunu ana endişelerden biri olarak görür, ama genellikle ciddi bir zarar yaşanmadan çözülen bir sorundur. Aslında, gebeliklerin %20 ile %40’ı arasında gerçekleşir.
Bebeğin rahim içindeki hareketlerinden kaynaklanır ve tersine çevrilmesi çok kolaydır: Bebek çıkana kadar boyun ve göbek bağı arasına bir parmak yerleştirilir. Gerginse ve doğum sırasında daha da gerginleşirse, oluşabilecek herhangi bir sorunu belirlemek için bebek sürekli izlenir. Değişiklikler daha da kötüleşirse, bir sezaryen yapılır.
Göbek bağına ek
Bağ, ovüler membranların yüzeyinden plasenta içine yerleştirilir. Birden fazla gebelikte yaygın olmasına rağmen, vakaların %1’inde görülür.
Bu vasa previa denilen başka bir bozukluğa ve bunun yanı sıra düşük doğum ağırlığına, prematürlüğe veya anormal kalp atış hızına neden olabilir.