Hamilelikte Ultrason Tehlikeli Midir?
Her hamile, bebeğinin nasıl olduğunu merak eder ve bunu öğrenmek için ultrason gereklidir. Ultrason sayesinde fetüsün durumu ve olası anomaliler saptanabilir.
Bununla birlikte, ultrasonun bebek için zararlı olduğunu iddia eden kişiler vardır. Bu kuşkular göz önünde bulundurulduğunda, anne adayının doktoruyla konuşması ve ona ultrasonun olası sonuçlarını sorması gerekir.
Ultrason nedir ve ne için kullanılır?
Ultrason, vajina veya karından yayılan dalgalarla elde edilen görüntüdür. Bu dalgalar, görüntü üretebilmek için rahim ve plasentada seker. Ultrason, 15-20 dakika sürebilir.
Bebeğin canlı olduğunu onaylamak ve amniyotik sıvının miktarını ölçmek için kullanılır. Aynı zamanda, çoğul doğumları saptamak ve göbek bağı ile ilgili değişimleri kontrol etmek için de faydalıdır.
Bu görüntüler fetal gelişim, kilo, rahmin ve plasenta previanın konumu gibi bilgiler elde etmeye yardımcı olur. Ancak ultrasonun en önemli özelliği, erken doğuma neden olabilecek olası bir tehlikeyi önceden tespit etmeye olanak tanımasıdır.
Neden bazıları ultrasonun tehlikeli olduğunu düşünüyor?
Hamilelikte ultrasonun tehlikeli olduğuna dair bir efsane vardır. Bunu iddia edenler, ultrason dalgalarının dokuların ısısını artırdığını söylüyor. Bununla birlikte, bu teknik zararsız ve oldukça basit.
Ne fetüs ne de anne için bir tehlike teşkil etmeyen ultrason, iyonlaştırıcı radyasyon değil X-ray kullanıyor. Ultrason görüntüsü, bebekteki ani hareket değişimlerini kaydetmiyor. Hamile kadın, en doğru bilgiyi doktorundan alabilir.
Doktorlar ultrasonu ne sıklıkta öneriyor?
Ultrasonun tehlikeli olduğunu iddia edenler olsa da, doktorların hamilelikte ultrason kullanması oldukça normaldir ve hamile kadın ve bebek için hiçbir riski yoktur.
Doktorlar genellikle her trimester için 3 ultrason kontrolünü önerirler. İlk ultrason kontrolü 11. ve 14. haftalar arasında, ikinci ultrason kontrolü 18. ve 22. haftalar arasında ve son kontrol ise 32. ve 36. haftalar arasında yapılır.
Yüksek riskli hamileliklerde, düşük riskinde, yüksek tansiyon ve diyabet gibi hastalık durumlarında ise doktor ek ultrason kontrolleri isteyebilir. Bazı vakalarda, doktor iki haftada bir ultrason kontrolü önerebilir.
Kadınlar ultrasonu idrara sıkışıkken mi yaptırmalıdır?
Bu sorunun cevabı, anneye hamileliğin ilk günlerinde karın ultrasonu yapılıp yapılmayacağına göre değişir. Bu durumda, doktor daha iyi görüntü alabilmek için birkaç bardak su içmeyi tavsiye edebilir.
Bununla birlikte, vajinal ultrason için su içmeye gerek yoktur. 12 haftalık gebelikten sonra, karın ultrasonu için su içmek gereksizdir çünkü yeterli miktardaki amniyotik sıvı net görüntüler elde etmeye yardımcı olacaktır.
Hamilelikte ultrason türleri
Ebeveynlere ve doktorlara bebeğin gelişimini takip etme imkanı veren ultrasonun çeşitli türleri vardır.
2 boyutlu ultrason
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, hamileliklerde genellikle 3 ultrason olur.
- 11. ve 14. haftalar arası. İlk ultrason, fetüsün sayısı ve gebeliğin ne kadarlık olduğu hakkında bilgi verir. Olası anomalileri erken tespit etmeye yardımcı olan ultrason sayesinde, annede kist veya fibroid olup olmadığı anlaşılabilir.
- 18. ve 20. haftalar arası. Bebeğin pozisyonunun yanı sıra, bu noktadaki ultrason bebeğin anatomisi hakkında da bilgi verebilir. Doktorlar bebeğin başını, kalbini, kol ve bacaklarını ve omurgasını gözlemler.
- 32. ve 36. haftalar arası. Üçüncü trimester boyunca, ultrason bebeğin pozisyonunu ve amniyotik sıvının miktarını tespit eder. Ayrıca, hidrosefali ve böbreklere ait tıkanıklıklar gibi sonradan ortaya çıkan anomalileri gözlemleme fırsatı verir.
3 boyutlu ultrason
Bu görüntüler, bebeğin yüzünü, vücudunu ve iç yapısını daha iyi görmenize yardımcı olur. Ayrıca, daha önce 2 boyutlu ultrasonda tespit edilen herhangi bir anomaliyi teyit etmeye yardımcı olur.
4 boyutlu ultrason
Bu ileri teknoloji, cilt sorunlarını ve yarık dudak gibi malformasyonları tespit eder. Ayrıca bebeğin hareketlerini anlık olarak gösterir ve bebeğin yüzünü oldukça detaylı bir biçimde görme imkanı sunar. Yani, ebeveynler bebeğin fiziksel özellikleri hakkında net bir bilgi sahibi olur.
Sonuç olarak, hamilelikte ultrason konusunda zararlı olduğuna dair söylemlerin bir efsane olduğuna inanabilirsiniz. Eğer hamileyseniz, doktorunuz önerdikçe ultrason kontrolü yaptırmak konusunda endişe etmeyin.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Abramowicz, JS. Benefits and risks of ultrasound in pregnancy. Semin Perinatol. 2013 Oct; 37 (5): 295-300. doi: 10.1053/j.semperi.2013.06.004
- Ultrasound scans in pregnancy. NHS. [Online] Avaiable at: https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/ultrasound-anomaly-baby-scans-pregnant/