Yapay Döllenme: Nedir ve Nasıl Yapılır?
Doğal yollardan gebe kalmada sorun yaşayan pek çok çift için yapay döllenme önemli bir fırsattır. Bu, yumurtlama başladıktan sonra kadının rahmine laboratuvar ortamında bir sperm örneği yerleştirilmesiyle yapılan bir işlemdir.
Kadınlar için basit, hafif invasif ve düşük riskli bir işlemdir. Anesteziye gerek yoktur ve ilaç dozları da çok azdır. Homolog yapay döllenmede (HYD) sperm hastanın eşinden alınır.
Homolog Yapay Döllenme Ne zaman Gereklidir?
Dünyadaki en saygın kliniklerden biri olan Valensiya Kısırlık Kliniğine göre, HYD aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- 38 yaş altında olup kısırlık sorunu yaşayan çiftlerde
- En az bir tane geçirgen fallop tüpü olan kadınlarda
- Yumurtlama problemi yaşayan kadınlarda
- Erkeğin sperm kalitesinde kusur olan çiftlerde
- Seks yapmada zorlanan çiftlerde
Diğer durumlarda, kadının bu yöntemi kullanarak hamile kalabilmesi için gönüllü sperm donörü kullanılır. Bu yöntemin adı heterolog yapay döllenmedir ve aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- Erkekte semende sperm bulunmaması
- Erkeklerde bazı baskın genetik koşullar olması
- HIV-pozitif çiftler
- Partneri olmayan kadınlar
Maliyeti ve Başarı Oranı
Diğer destekli doğum yöntemlerine kıyasla daha basit bir işlem olduğundan, yapay döllenmenin maliyeti düşüktür.
Avrupa’da, ücret genellikle 600 ila 1.400 euro arasındadır. Arjantin’de ise 1.100 ila 3.800 peso arasında fiyat değişmektedir. Eğer sperm için bir donöre ihtiyacınız varsa, fiyat artabilir. Bunun yanı sıra, bu işlemin yapıldığı yerin de fiyat üzerinde bir etkisi vardır.
Öte yandan, Meksika’da bu işlem 3.000 ila 13.000 peso arasında bir ücrete mal olurken, sperm donörüne ihtiyacınız olması halinde tutara 2.500 peso daha eklenmektedir.
Son olarak, ABD’de ise yapay döllenmenin fiyatı 1.000 ila 4.000 dolar arasında değişmektedir. Fiyat donöre, eyalete ve işlemi yapan kliniğe bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Yapay Döllenmenin Başarısını Etkileyen Faktörler
Başarı oranlarına ilişkin olarak, yapay döllenmenin başarısını etkileyen bazı faktörler vardır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Kadının yaşı: 35 veya 37 yaşından sonra, bu işlemin başarı oranı önemli ölçüde düşmektedir çünkü kadının yumurta kalitesi azalmaktadır.
- Yumurtalık stimülasyon tedavisi: Yumurtlamaya yönelik kişisel hormonal tedavi uygulayabilmek için her kadının vücudunu iyi analiz etmek önemlidir.
- Endometriumun kalınlığı: Endometrium, döllenmiş yumurtanın yerleştirildiği rahim tabakasıdır. Embriyoyu büyütebilmek için bu bölgenin iyi durumda olması gerekir.
- Spermi elde etme ve hazırlama: Sperm mastürbasyon yoluyla toplanmalıdır.
Donör olmadan önceki 3 gün boyunca seks veya mastürbasyon yapılmamalıdır. Elde edilen sperm cam bir kapta muhafaza edilir ve doktor belirli işlemler sonucu en iyi spermi seçebilir.
Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, işlemin etkisi ciddi derecede kısırlık problemi yaşayan kadınlarda %15 civarındadır ancak çok ciddi problemleri olmayan çiftlerde bu oran %70’e kadar çıkabilmektedir.
Bununla birlikte, erkeğin kısır olduğu durumlarda başarı oranı %9.5 ile %43 arasında değişmektedir.
Yapay Döllenmeden Sonra
Bu işlem için, kişi kadın doğum kontrolünde olduğu gibi oturur ve doktor rahmin arka kısmına spermi yerleştirir. Bu, vajinadan içeri bir tüp sokularak yapılır. Doktor işlemi bitirdikten sonra kadının yaklaşık 30 dakika dinlenmesi gerekir.
“Homolog yapay döllenme(HYD), spermin hastanın eşinden alındığı bir işlemdir.”
Bu sürenin sonunda, doktor aksini söylemediği sürece hasta klinikten çıkarak normal hayatına devam edebilir. Bu işlemden sonra şişkinlik, ağrı veya rahatsızlık hissederseniz endişelenmeyin. Bunun nedeni, sürecin sebep olduğu stres veya rahme yerleştirilen tüp olabilir.