Çocuklarda Öz Yeterlik Hissi Nasıl Geliştirilir?

Çocukluk çağında öz yeterlik hissinin geliştirilmesi önemlidir. Bu duygu çocukları ergenlik ve yetişkinlikte zorluklarla başa çıkmaya hazırlayacaktır.

Öz yeterlik, bir kişinin farklı durumlarla yüzleşme ve hedeflere ulaşma konusundaki kararlılığı ve güveni olarak tanımlanabilir. Bu özellik, çocukların sosyal çevrelere etkili bir şekilde entegre olmalarını sağlar.

Çocukların, büyüdükçe sağlıklı bir öz yeterlik duygusu kazanmalarına ve sürdürmelerine yardımcı olmak, tüm ebeveynler için büyük bir zorluktur.

Çocuklarda Öz Yeterlik Hissi Neden Önemli?

Kanadalı psikolog ve bu bilişsel teorinin büyük destekçisi Albert Bandura, öz yeterliliğin insanların problemleri hızlı bir şekilde aşmasına yardımcı olduğunu onaylıyor. Ek olarak, günlük görevleri yerine getirmek için ilgi ve motivasyon geliştirmemize yardımcı olur.

Çocuklarda öz yeterlik hissi, kendilerine güvenlerinin artmasına yardımcı olacaktır. Aynı zamanda dünyayı olumlu bir şekilde görmelerine yardımcı olacak düşünce ve davranışları kazanmalarını sağlar.

Bu duygu aile ilişkileri, akademik performans ve topluma entegre olma becerisine yansır. Kendine yeterlilik aynı zamanda çocukların zorlu durumlarda stresi azaltmayı öğrenmelerini sağlayacaktır.

Öz Yeterliliği Olan Bir Çocuğun Davranışı

Bu nitelik benlik saygısından etkilenir. Benlik saygısı yüksek bir çocuk kendi kendine yeterliliğini ve kendine güvenini geliştirir. Bu çocuklar aşağıdaki özellikleri de geliştireceklerdir:

• Zorlukları öğrenme şansı olarak görürler.
• Günlük görevleri konusunda kendilerini motive eder ve faaliyetlerinin her detayıyla ilgilenirler.
• Çocuk hayal kırıklıkları ve aksilikleri hızla atlatır.
• Her zor durumda kararlı davranırlar.
• Zorlukları heyecan verici olarak görür ve üstesinden geldiklerinde kendilerini mutlu hissederler.

Öz Yeterliliği Olmayan Bir Çocuğun Davranışı

Makul düzeyde öz yeterliliği olmayan bir çocuk aşağıdaki şekilde davranabilir:

• Stresli durumlarda ağlarlar. Sorunları çözemeyeceklerine veya zorluklara tahammül edemeyeceklerine inanırlar.
• Zor etkinliklerden kaçınırlar. Daha önceki başarısızlıklarına ve diğer olumsuz yönlere odaklanırlar.
• Okumayı, toplama çıkarma yapmayı ve okul ortamına alışmayı öğrenmeleri zaman alır.
• Ergenliğe ulaştıklarında depresyon belirtileri gösterir ve kendilerini izole ederler.

Çocuklarda Öz Yeterlik Hissini Teşvik Etmek İçin Öneriler

Çocuklarda öz-yeterlik yaşamlarının ilk birkaç yılında şekillenir. Çocuğun bu duyguyu geliştirmesine ve korumasına yardımcı olmak için aşağıdaki ipuçlarını takip edebilirsiniz:

• Yeni bir şey öğrendikten sonra o konu üzerinde düşünmesini teşvik edin. Bunu yapmak için çocuğa öğrenmeleri gerekenleri ve kullanacakları araçları fark etmelerine yardımcı olacak rehberlik edici sorular sorun.
• Kendi kişisel öğrenme ritimlerini takip etmelerine izin verin. Her çocuk farklıdır. Öğrenme süreçleri arkadaşlarınınkinden farklı olacaktır.
• Onları tebrik edin ve öğrendiklerini pekiştirin. Yaptıkları şeyleri sınırlamak gibi hatalar yapmaktan kaçının.
• Aksine, yaptıkları faaliyetlerin olumlu kısımlarını tebrik edip güçlendirin.

• Çocuklara öfke ve hayal kırıklığıyla nasıl başa çıkacaklarını öğretin. Onlara hata yapmanın tamamen normal olduğunu açıklayın.
• Çocuklarınızı dikkatlice dinleyin. Dinlenildiklerini hissettiklerinde öz yeterlik hisleri gelişecektir. Bu eylemi sevgi ve değer duygularına dönüştüreceklerdir.
• Onlara karar vermeyi ve yeni zorluklar denemeyi öğretin. Bununla bağımsızlığı, ayrıca fayda ve riskleri tartma yeteneğini geliştirebilirsiniz.
• Nasıl hissettiğinizi kelimelerle ifade edin ve onlara hataların öğrenme şansı olduğunu gösterin. Bunu suçlamada bulunmadan ve hiçbir şeyi göz ardı etmeden olanlar üzeride olumlu olarak düşünerek yapabilirsiniz.
• Motivasyonlarını ve ilgilerini arttırın. Öğrenmeleri gereken araçları anlamalarına ve takdir etmelerine yardımcı olun.
• Duygularını anlamalarına ve kabul etmelerine yardımcı olun. Ayrıca başkalarının duygularını incitmeyecek şekilde kendilerini ifade etmeyi öğretin.

Sonuç olarak, çocuklarda öz yeterlik duygusunu geliştirmek mümkündür. Ancak bu, kesinlikle zaman alan bir şey. Aile gezileri, akşam yemeği zamanı, oyunlar ve karşınıza çıkan diğer fırsatlardan yararlanın. Bu onların bilişsel gelişimi için olumlu deneyimler yaratmanıza yardımcı olacaktır.