Aşı Karşıtlığı Hareketi Nedir?

Aşı karşıtlığı hareketi, tüm dünyada önlenebilir ölümlere yol açmaktadır. Bu hareketin ne olduğunu ve aşının önemini bu yazımızda öğrenebilirsiniz.
Aşı Karşıtlığı Hareketi Nedir?

Son Güncelleme: 03 Temmuz, 2019

Aşı karşıtlığı hareketi, aşı ilk ortaya çıktığından beri vardır yani yeni bir durum değildir. Bu hareket oldukça tehlikelidir çünkü hem toplum sağlığını hem de birey sağlığını riske atmaktadır.

Ayrıca, aşıya karşı herhangi bir bilimsel kanıt yoktur. Bastırılmış bağışıklık sistemi olan çocuklar ve yetişkinler, en büyük risk altındaki gruptur.

Aşı karşıtlığı hareketi nasıl ortaya çıkmıştır?

Aşı karşıtlığı hareketi, aşı karşıtı bir grup insanın bir araya gelmesi olarak tanımlanabilir. Bu insanlar aşının riskli olduğuna veya aşının zararlarının faydalarından çok olduğuna inanmaktadırlar. Bu inancın sebebi dini, politik, felsefi veya sağlıksal olabilir.

Aşının kökeni 1796 yılına kadar uzanmaktadır. O sene, kırsal bir yerleşim yerinde doktor olan İngiliz Edward Jenner, çiçek hastalığının yayılmasının önlenebileceğini keşfetti. Nasıl mı? Sağlıklı kişileri çiçek hastalığı olan kişilerin yüzüyle temas ettirerek…

Bu sürede, aşı konusunda kuşkusu olan ilk insanlar ortaya çıkmaya başladı ve bu insanlardan bazıları da tıpla ilgilenen kişilerdi. O günden bugüne, pek çok ülke aşı karşıtlığı hareketinin bir sonucu olarak önlenebilir hastalıklar salgınları yaşadı.

Aşı karşıtlığı hareketinin en iyi bilinen makalelerinden bir tanesi, 1998 yılında The Lancet isimli tıp dergisinde yayımlanmıştır. Bu bilimsel dergideki makale, kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşısının otizm ve diğer bağırsak hastalıkları ile ilişkilendirmektedir.

Altı sene sonra, bu makaleyi yazan Andrew Wakefield’ın finansal çıkar çatışmaları olduğu ortaya çıktı. Bu da onu kendi çıkarı için araştırma sonuçlarını değiştirmeye yöneltti.

aşı yaptırmak

Aynı makalenin eş yazarlarından birkaç tanesi, çalışma tarafından elde edilen sözde sonuçları geri çekti.  Maalesef, bu durum çoktan pek çok zarara yol açmıştı ve açmaya da devam ediyordu.

Bu hileli makale, bir panik ortamı yarattı ve aşı yaptıranların sayısında azalmaya neden oldu. Bunun bir sonucu olarak da, aşısızlık aynı hastalıkların salgın hale gelmesine yol açtı.

Aşı karşıtlığı hareketi neye dayanır?

Farklı araştırmalar, aşı karşıtlığı hareketle ilişkili internet sitelerinin içeriklerini inceledi. Bu gruptaki insanların savunduğu tezlerden bazıları şu şekildedir:

  • Dini inançlar. Bazı dinlere göre, aşılar yabancıdır ve insan vücuduna gereksiz bir müdaheledir.
  • Felsefi sebepler. Bu gruptaki insanlar, aşının bazı ülkelerde mevcut olan zorunlu niteliğinin, kişilik haklarının ihlali olduğunu düşünmektedir.
  • Etkisizliği. Bazıları, aşıyla önlenebilen hastalıklardaki azalmanın aşının kendisinden kaynaklanmadığını düşünüyor. Onlara göre, bu azalma sosyo-ekonomik gelişmelerin bir sonucu.
  • Aşıyla alakalı riskler ve aşının sonuçları. Bu gruptaki insanlar, aşının yan etkilerine odaklanmaktadır. Ayrıca,  aşı ile bazı durumlar, özellikle kişinin bağışıklık sistemini değiştiren idiyopatik (açıklanamayan) durumlar arasında bir bağlantı kurmaktadır.
  • Ekonomik çıkarlar. Burada, ilaç firmaları, sağlık şirketleri ve laboratuvarlar tarafından elde edilen ekonomik çıkarların üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, aşı zincirine müdahele eden taraflar arasında şeffaflık olmadığına dikkat çekilmektedir.
  • Diğer tartışmalar. Aşı karşıtları, aşı yaparken ortaya çıkabilecek olan olası sonuçlar ve aşı sırasında hissedilen acıyı öne sürmektedir.

Aşının faydaları nelerdir?

Aşı, tıp tarihindeki en önemli gelişmelerden bir tanesidir. Bilim insanları, aşının her yıl binlerce ölümü engellediğini kanıtlamıştır. Aynı şekilde, dünya üzerinde milyonlarca insan her gün aşıyla önlenebilen hastalıklar yüzünden ölmektedir. Bunun sebebi aşıya erişimin zor olması veya aşı karşıtlığı hareketidir.

Aşıların en önemli özellikleri aşağıdaki gibidir:

  • Aşılar güvenlidir. Mevcut olan tıbbi ürünlerin en güvenli olanlarından bir tanesi olan aşı, pek çok güvenlik kontrolünden geçmelidir.
  • Hangi tür hastalığa karşı önlem olarak yapılırsa, o hastalığın meydana gelmesini önler.
  • Aşı otizme sebep olmaz. Aksine, otizmden daha fazla hayati tehlike yaratan ve daha ciddi olan hastalıkları önler.
  • Yan etkiler her zaman mevcuttur. Bununla birlikte, aşının faydaları her zaman olası risklerden daha fazladır.
aşıyla önlenebilen hastalıklar
  • Aşılar oldukça etkilidir.
  • Bazı aşılar ek dozlar gerektirse de, pek çoğunun koruma süresi uzundur.
  • Bireylerin ve toplumun hastalıklara karşı korunmasını sağlamak için aşı gereklidir.
  • Çocuk sağlığının korunması, reddedilemez bir ahlaki değerdir.
  • Bağımsız bilimsel kanıtlar aşı kullanımını destekler.

Aşının diğer faydaları

Son zamanlarda, aşıdan daha iyi etkilere sahip bir alternatif ortaya koyulmamıştır. ABD’deki her eyalette, çocukların okula başlayabilmesi için aşılarını yaptırmış olması gerekir. Bununla birlikte, 47 eyalet, dini veya felsefi sebeplerden kaynaklanan aşı karşıtlığına olanak tanımaktadır.

Aynı şekilde, ebeveynlerin çocuklarını korumak için sivil ve ahlahi zorunlulukları vardır. Bu sayede kendimizi ve aşı olma imkanı olmayanları koruduğumuz daha iyi bir toplum inşa edebiliriz.

Bugün, pek çok çocukluk hastalığının ciddiyetinin farkında değiliz çünkü bu hastalıkların nelere sebep olabildiğine şahit olmadık.  Hijyen alışkanlıklarındaki gelişmeler şüphesiz ki bu hastalıkların görülme sıklığını azalttı ancak bu hastalıkların ortadan kalkmasında aşının rolünü inkar edemeyiz.

Maalesef, aşı karşıtlığı hareketi şimdi küçük çocukları ve hassasiyeti olan diğer kişileri aşıyla önlenebilen hastalıklar konusunda riske atıyor.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Adam A. (2015). Vacunación, antivacunación y los derechos del paciente menor. Gac. int. cienc. forense ISSN 2174-9019. Nº 16. Julio-Septiembre, 2015. Disponible en: https://www.uv.es/gicf/2TA1_Adam_GICF_16.pdf
  • Aparicio Rodrigo M. (2015). Antivacunas: un reto para el pediatra. Rev Pediatr Aten Primaria  [Internet]. 2015  Jun [citado  2019  Abr  17] ;  17( 66 ): 107-110. Disponible en: http://dx.doi.org/10.4321/S1139-76322015000300001
  • Bello J. (2017). La actitud antivacuna como enfermedad emergente, la responsabilidad de la Administración y la asistencia primaria de pediatría. Rev Enf Emerg.
  • López Santamaría MA. (2015). Los movimientos antivacunación y su presencia en internet. ENE, Revista de Enfermería. v. 9, n. 2, ago. 2015. ISSN 1998 348X. Disponible en ene.enfermeria.org
  • Rosell Aguilar I. (2017).“Antivacunas” y dudas parentales en vacunación infantil: recuperemos la confianza en los profesionales sanitarios. CLINICA, num.26 (2017): 3 – 10 ISSN: 0301 – 0392. Disponible en: https://revistas.uva.es/index.php/clinica/article/view/1250/1086

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.