Çocuklarda Panik Bozukluğu ve Ebeveynlere Tavsiyeler
Bir çocuk sürekli olarak anksiyete yaşıyorsa ve ölmekten, yaralanmaktan vs. korkuyorsa, panik bozukluğu yaşıyor olabilir.
Bugünkü yazımızda, çocuklarda panik bozukluğu ve bu konu ile ilgili neler yapmanız gerektiğini tartışacağız.
Panik Bozukluğu Nedir?
Panik bozukluğu kişinin yoğun bir şekilde hissettiği duygusal ve fiziksel tedirginliğe dayanır. Bu rahatsızlığın sebebi gerçek ya da hayali bir tehdit olabilir.
Her şeyden önce, böyle bir rahatsızlığa sahip olan kişiler, kontrolü yitireceklerinden korkarlar. Bu durum çocuklarda ciddi davranış değişikliklerine sebep olur.
Panik atak kısa sürse de, bunun yarattığı fiziksel etkiler çocuğunuzun vücudunda uzun süre görülebilir. Bu etkilere titreme, önemsiz görünen baş ağrıları gibi şeyleri sayabiliriz.
Bununla birlikte, panik atak anı atlatılmış olsa dahi, çocuk korkmaya devam eder ve bir atak daha geçirebilirim korkusuyla çok güçlü bir anksiyete yaşayabilir.
Panik, aniden ve şiddetli biçimde ortaya çıkan, tehlikeli ya da riskli durumlarda kendini gösteren hoş olmayan bir hissiyattır.
Panik bozukluğu daha çok ergenlikte ortaya çıksa da, çocuklar da bu rahatsızlığa sahip olabilirler. Diğer bir deyişle, her yaştan insan panik bozukluğu yaşayabilir.
Panik Bozukluğunun Nedenleri
Panik bozukluğunun belirli bir nedeni yoktur. İnsanı etkisi altına alan birden fazla durumun varlığı ile, bu rahatsızlık kendini gösterebilir ve şiddetini artırabilir.
Panik bozukluğuna yol açan durumlar içsel ya da dışsal etmenler olabilirler. Bununla birlikte, her bir vaka kendine has özelliklere sahip olduğu için genelleme yapmak oldukça zordur.
Fakat, aşırı stresli kişiler, zehirli ortamlarda bulunanlar ya da başka tür zorluklar yaşayanların panik bozukluğu yaşama ihtimalleri daha çoktur. Yine de, bunu bir kurala bağlayamayız.
Çocuklarda panik bozukluğu, aşağıdaki durumlarla ilişkilendirilebilir:
- Anne ve babanın ayrılması
- Sahne korkusu
- Güvensizlik
- Fobiler (hayvanlardan korkma, yüksekten korkma vs.)
- Televizyonda gördükleri, duydukları ya da okudukları şeylerden yola çıkarak kafalarında yarattıkları hayali şeylerden korkma
Panik Sendromunun Belirtileri
Panik sendromu vücudun sürekli gerginlikten dolayı strese girmesi anlamına gelir. Bu bağlamda, aşağıdaki belirtiler panik bozukluğuna işaret ediyor olabilir:
- Aşırı uyuşukluk (hissizlik)
- Kalbin atış hızının artması
- Göğüste baskı hissi
- Nefes almada zorlanma
- Sıcak basması ya da ürperme
- Bulantı ve baş dönmesi
- Halüsinasyon görme
- Terleme
- Kramp
- Titreme
- Bayılma
Yukarıdaki belirtilerin anksiyete gibi durumlara da işaret edebileceğini belirtmekte fayda var.
Kişinin yaşı kaç olursa olsun, panik bozukluğu hayattaki gelişimi zorlaştırabilir. Çocuklar açısından, bu yansımaları akademik performansın düşük olması ya da sosyal olarak kendini geri çekme gibi davranışlarla görebilirsiniz.
Bundan dolayı, yapacağınız en iyi şey bir uzmana başvurup çocuğunuzun yaşam kalitesini artırmak için çabalamanız. Psikolog yalnızca çocuğunuzun endişe ettiği konulara kulak vermekle kalmayacak, aynı zamanda size ve çocuğunuza bu durumu zamanla hafifletmeniz için gerekli önerilerde bulunacaktır.
Ebeveynler Panik Bozukluğu Olan Çocuklarına Nasıl Yardımcı Olabilirler?
Uzman biri çocuğunuza panik bozukluğu teşhisi koyduktan sonra, ebeveynlerin uzman kişinin tavsiyelerine uyması oldukça önemlidir. Ebeveynler gerekmediği sürece, çocuklarının korku ve endişelerini sorgulamamalıdırlar.
Çocukların ebeveynlerinin onlara güven vermesine ve değerli olduklarını, destek gördüklerini ve sevildiklerini hissettirmelerine ihtiyaçları vardır. Bu yüzden ebeveynler asla çocukları ile dalga geçmemeli, onları korkak, aptal, ödlek gibi kelimelerle yaftalamamalıdırlar. Böyle davranmaktansa, onların korkularının üstesinden yavaş yavaş gelebileceklerini anlamalarını sağlamalıdırlar.
Çocuklarımızın tepkilerini görmezden gelmemeli, korkularına önem vermemezlik etmemeliyiz. Bu davranışlar, sorunu çözmeye asla yardımcı olamaz.
Ebeveynlerin amacı çocuklarına güvende hissedecekleri huzurlu bir ortam sağlamaktır. Ebeveynlerin çocukların ihtiyaçlarına kulak vermesi ve terapi sürecine dahil olması da oldukça önemlidir. Bunu yaparak, onlara daha kaliteli ve sağlıklı bir yaşam sunulabilir.
Bu Durum İle İlgili Tavsiyelerimiz
- Çocuğunuzu yargılamaktan ya da ona karşı olumsuz eleştiri yapmaktan kaçının.
- Çocuğunuz panik atak geçiriyorsa sakin kalmanız ve şunları yapmanız gerekir:
- Asla onları azarlamayın.
- Olanlar için onları suçlamayın.
- Onlara korkularından kurtulması ya da onlarla yüzleşmesi için baskı yapmayın.
- Onları bastırmayın. Ağlamamalarını, bağırmamalarını ya da titrememelerini söylemek yapıcı bir çözüm değildir.
- Normal bir sesle konuşun (bağırmayın) ve onlara karşı nazik olun.
- Gerekirse, ellerinden tutun ve onlarla derin nefes alma egzersizleri yapın. Onlar sakinleşene dek bunu yapmaya devam edin.
- Göz teması kurun ve yalnız olmadıklarını onlara hatırlatın.
- Panik atak sırasında onlara sarılmanız da onları rahatlatabilir.
- Korkup korkmadıklarını sormadan ne zaman isterlerse bulundukları yerde onlara eşlik edin.
- Yaratıcılıklarını tetikleyen ve tatmin olmalarını sağlayacak aktivitelerle onları meşgul tutun.
- Korkmalarına ya da gerilmelerine sebep olacak televizyon programları, filmler, oyunlar ve konuşmalara maruz kalmalarına engel olun.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bados, A., Reinoso, M., & Benedito, N. (2008). ¿ Existe una relación específica entre la ansiedad por separación en la infancia y la aparición posterior de los trastornos de pánico y agorafobia. Behavioral Psychology/Psicología Conductual, 16(2), 141-159. https://www.behavioralpsycho.com/wp-content/uploads/2020/04/01.Bados_16-2oa.pdf
- Gloger, S., Ramírez, C., Hernández, O., Rojas, X., & Hernández, L. (1994). Vínculos tempranos y trastorno de pánico: un estudio controlado. Rev. chil. neuro-psiquiatr, 32(2), 177-83. http://bases.bireme.br/cgi-bin/wxislind.exe/iah/online/?IsisScript=iah/iah.xis&src=google&base=ADOLEC&lang=p&nextAction=lnk&exprSearch=148410&indexSearch=ID
- Ayuso-Gutiérrez, J. L. (1996). Ansiedad de separación y trastorno de pánico. Psiquiatr. biol, 109-12. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/lil-187351
- Osma, J. J., García-Palacios, A., & Botella, C. (2014). Personalidad y trastorno de pánico: un estudio de revisión. Anales de Psicología/Annals of Psychology, 30(2), 381-394. https://revistas.um.es/analesps/article/view/analesps.30.2.150741