Ovaryan Hiperstimülasyon Nedir?
Ovaryan hiperstimülasyon doğurganlık için ilaç kullanan kadınlarda meydana gelen bir bozukluktur. Her ay bir yumurta salmak yerine, yumurtalıklarda aşırı yüklenme görülür ve bu da sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşağıda bu durumun etkilerinden bahsedeceğiz.
HCG ve GnRH analoglarını ilaç kullanımı ile uyardığınızda, yumurtalıklar aşırı uyarılarak normalden daha fazla tepki verebilir. Bunun sonucunda ise istenmeyen semptomlar ve sonuçlar ortaya çıkabilir.
Bunlardan bir tanesi, damarlardaki geçirgenliğin artması ve periton kavitesinde aşırı sıvı birikmesidir. Bu tedaviyi alan kadınların ovaryan hiperstimülasyondan muzdarip olma olasılığı %0.06 ile %14 arasındadır.
Ovaryan hiperstimülasyonun risk faktörleri
Overyan hiperstimülasyondan muzdarip kadınların, düşük vücut kitle indeksine sahip olmak, 35 yaşından küçük olmak ve normalden fazla östrojen seviyelerine sahip olmak gibi birtakım ortak özellikleri vardır.
Bu durum, ayrıca polikistik over sendromu gibi diğer tıbbi durumlarla da ilişkilidir. Hiperstimülasyondan muzdarip olmak, aynı zamanda ovaryan hiperstimülasyon, gestasyonel trofoblastik ve hipofiz bezi adenomu riskini de artırır.
Semptomlar
Çok ciddi olmayan vakalarda, ovaryan hiperstimülasyonu aşağıdaki semptomlar aracılığıyla teşhis edilebilir.
- Karın şişkinliği: Genellikle fazla yemek yedikten sonra olur. Eğer sebep bu değilse, söz konusu hastalığın bir belirtisi olabilir.
- Karında ağrı: Eğer karın bölgenizde şişkinliğin yanı sıra ağrı da varsa, mümkün olan en kısa sürede gerekli kontrolleri yaptırmak için doktora gidin.
- Kilo alma: Bu genellikle birkaç gün içerisinde meydana gelir. Östradiol seviyesindeki artış genellikle bu semptoma neden olur. Bu da sıvının karna sızmasına yol açar ve sorunlar meydana gelir.
Ciddi vakalarda sonuçlar çok daha ürkütücüdür. Bu sonuçlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Şişkinlik ve şiddetli karın ağrısı
- Az idrara çıkma
- Nefes almada zorluk
- Akut ağrı, anemi, kusma, ilerleyici lökositoz, böbrek yetmezliği, karaciğer fonksiyon bozukluğu ve plevral efüzyonla sonuçlanan yumurtalarda kıvrılma.
Eğer hastanın durumu kötüleşirse veya sendrom zamanında tedavi edilmezse, hasar artabilir. Bazı vakalarda, düşük, karın iltihabı ve luteal kist görünümü ortaya çıkabilir.
Teşhis nasıl konulur?
Ovaryan hiperstimülasyon sendromunu teşhis edebilmek için, abdominal veya vajinal ultrason, göğüs röntgeni, tam kan sayımı, elektrolit testleri ve idrar testi gerekir.
Ovaryan hiperstimülasyonun tedavisi
Çok şiddetli olmayan vakalarda, kadının dinlenmesi, bol miktarda sıvı tüketmesi ve kafein ve alkolden uzak durması gerekir.
Bacakları yukarı kaldırmak, ödemden kurtulmak için faydalı olabilir. Ağrı kesici ilaçlar bu durumda etkili olabilir. Bazı vakalarda ise kadın, biriken sıvıyı akıtmak ve yan etkileri önlemek için hastaneye kaldırılabilir.
“Hiperstimülasyondan muzdarip olmak, aynı zamanda ovaryan hiperstimülasyon, gestasyonel trofoblastik ve hipofiz bezi adenomu riskini de artırır.”
Tedavi belirlenmediğinde veya bu sendrom zamanında teşhis edilmediğinde, hastanın hayatı dahi tehlikeye girebilir. Bunun sebebi, kandaki pıhtılar, böbrek yetmezliği ve periton kavitesinde sıvı birikmesinden kaynaklanan solunum yolu hastalıklarıdır.
Durumun şiddeti artarsa, karındaki sıvının akıtılmasının yanı sıra hastaya intravenöz ilaç tedavisi de uygulanabilir. Aynı şekilde, kadının sağlığı da sürekli gözetim altında olmalıdır.
Bu son vakalar, en nadir görülenlerdir. Genellikle, durum adet döneminden sonra anlaşılabilir ancak bir uzman yardımıyla sendrom daha erken teşhis edilebilir.
Önlemek mümkün müdür?
Evet, ovaryan hiperstimülasyonunu önlemek mümkündür. Kısırlık tedavisi konusunda uzmanlarla sürekli iletişim halinde kalmak çok önemlidir.
En hafif semptom olarak, doktorunuz ilacın dozunu azaltmayı veya HCG’yi onu üreten hormonun sentetik bir analoğu olan löprolid ile değiştirir.
Son olarak ise, olası ovaryan hiperstimülasyonunu tespit edebilmek için hormon seviyelerinin analizi ve pelvik ultrason gereklidir. Östradiol seviyelerinin takibi, overyan hiperstimülasyonunu önlemek için gereklidir.