Çocukların Ev İşlerinde Yardımcı Olmasını Nasıl Sağlarız?
Çocukların ev işleri konusunda anne ve babalarına yardımcı olmaları, her ailenin günlük olarak uğraşmak zorunda kaldığı sorunlardan biridir. Çoğu kez anne ve babalar, çocukları ile problem yaşamamak adına bu tür işleri onlara hiçbir sorumluluk vermeden kendileri yapmayı tercih ederler. Ancak ev içinde yapılması gereken işlere çocukları da dahil etmenin, onların birtakım değerleri ve yetenekleri kazanmalarında oldukça faydalı olabileceğini biliyor muydunuz?
Ev İçinde Yardımcı Olmaları Çocuklar İçin Faydalıdır
Felsefe ve eğitim bilimleri konusunda uzman Joseph Knobel, ev işlerinde çocukların yardımının çok önemli bir konu olduğunun altını çizmektedir. Çünkü yapacakları bu yardım, onların aynı zamanda hayatları boyunca alacakları birçok sorumluluğun ilk örnekleri olacaktır.
Çocukların evdeki bazı işlere yardım etmeleri denince, bunun sadece temizlik ya da düzen gibi temel düzeyde bir katkı olarak görülmemesi gerekir. Çünkü bu tür katılımlar onlar için büyüdüklerinde çok faydalı olacak bazı değerleri ve yetenekleri öğrenmeleri açısından eşsiz birer fırsat niteliği taşımaktadır.
- Sorumluluk. Her ne kadar evde iş yapmaktan pek hoşlanmasalar da, çocuklar kendilerine verilen bir görevi tamamladıklarında daha fazla sorumluluk bilincine sahip olurlar. Ayrıca bir işi başarmış olmanın getireceği tatmin duygusu kendilerini oldukça iyi hissetmelerine yol açacaktır.
- Uzlaşma Becerileri. Sahip oldukları fikirleri daha açık ve anlaşılır biçimde aktaracak, daha net bir biçimde iletişim kuracak ve bir uzlaşma sağlamak için çaba göstereceklerdir.
- Takım Çalışması. Kimi zaman bazı hedeflere ulaşmak için diğer insanlarla işbirliği yapmaları gerektiğini öğreneceklerdir.
- Duyarlılık ve Empati. Çocuklarınız temizlik konusunda size yardım ettiklerinde, evin düzeni ve temizliğini sağlamanın ne denli zor bir iş olduğunu keşfedecek ve anlayacaklardır.
- Yalnız Başına Hareket Edebilme. Ev içindeki işlerde size yardım ederek, ileride yalnız başlarına olduklarında bu işleri kolay ve etkin bir biçimde yapmayı öğreneceklerdir.
En çok satan yazarlardan birİ olan Dan Pink’e göre, ev işleri yapmak ailelerin karşılıklı sorumluluk ve gereklilikler üzerine kurulu olduğunu öğrenmeleri açısından çocuklar için çok faydalıdır. Sonuç olarak çocuklar, aile bireylerinin her zaman birbirlerine yardımcı olmaları gerektiğini anlayacaklardır.
Çocukların Ev İşlerinde Yardımcı Olmalarını Sağlamak İçin Beş Yöntem
1. Görevleri Önce Birlikte Yapmaya Başlayın
Anne ve babaların en sık düştüğü hatalardan biri, çocuklarından kendilerine verilen görevleri nasıl yapacaklarını bilmelerini beklemektir. Bu hataya genellikle, ya bu görevlerin çok basit olmasından ya da çocukların daha önceden bu tip işlerin yapılışını gözlemledikleri öngörüldüğünden dolayı düşülmektedir. Aslında genellikle çocuklar ev işlerinin nasıl yapılması gerektiğini anne ve babalarının onlara öğretmesini beklerler.
Örnek olarak odalarındaki oyuncakların toplanması ilk bakışta oldukça basit bir iş gibi görülebilir. Ancak çocuklar bu oyuncakların tam olarak nereye konulması gerektiğini bilemeyebilir. Bunun sonucunda da büyük olasılıkla hayal kırıklığına uğrayacaklar, verilen işi yapma hevesleri kaçacak ve bu işi yapmaktan tamamen vazgeçeceklerdir. Bu nedenle, çocuklarla tartışma içine girmek yerine onlara herhangi bir yardıma ihtiyaç duyup duymadıklarını sorun. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken nokta, başlangıçta çocuklara yardımcı olmak ve yavaş yavaş işi kendilerinin yapması için onlara şans tanımaktır.
2. Herkes Sorumluluk Sahibi Olmalıdır
Bir çocuğa ev işleri konusunda yardım etmesini öğretme sürecinin en kritik aşamalarından biri, aile içerisinde sorumlulukların paylaştırılmasıdır.
Çocuklar, aile içindeki her bireyin kendi kapasitesi doğrultusunda birtakım sorumlulukları olduğunu anlamalıdırlar.
Bu bağlamda, çocuklara görev verirken onlar için uygun niteliğe sahip işlerin seçilmesi çok önemlidir. Örnek olarak, o yaşlardaki çocuklar için fazla zor ve karmaşık görevlerin verilmesi düş kırıklığına uğramalarına yol açarken, aşırı derecede kolay görevleri ise sıkıcı bulacaklardır.
3. Daha Fazla Kendiliğinden Hareket Etmelerine Olanak Tanıyın
Nasıl bir şirkette patron çalışanlarının düşüncelerini dikkate alıyor ve onların kendi kendilerine hareket etme olanaklarını tamamen kısıtlamıyorsa, aynı durumun aile içinde de geçerli olduğunu söyleyebiliriz.
Çocuklara fikirlerini ifade edebilme şansı tanımak son derece önemlidir. Çocukların ne düşündüklerini söylemelerine izin vererek kendilerine olan güvenlerinin artmasını ve yavaş yavaş kendi kendilerine yetebilme hissinin oluşmasını sağlamış oluruz.
Çocukların, kendiliğinden karar verebildiklerini ve daha bağımsız bir biçimde hareket edebildiklerini gördükçe, ev içerisinde verilen işleri daha etkin bir biçimde yapma konusunda motivasyonları da kendiliğinden artacaktır.
4. Takım Çalışması
Çocuğunuzdan ev işlerine yardım etmesini istediğiniz esnada tüm aile bireylerinin de ev içerisinde bu tür işlere yardımcı olduğundan emin olmalısınız.
Bu sayede çocuğunuz, ailesiyle birlikte bir takım olarak önemli bir aktivitenin parçası olduğunu hissedecek ve motivasyonu daha üst seviyelere çıkacaktır. Ayrıca birlikte çalışarak evdeki işlerin düzgün ve planlı bir biçimde yapılmasını da sağlamış olursunuz.
5. Ev İşlerine Yardımcı Olma Alışkanlığı
Çocuklarınıza erken yaşlardan itibaren ev işlerine yardım etmelerinin önemini öğretin. Yavaş yavaş bu gereksinimi anlayacaklar ve verilen sorumlulukları normal hayatlarının bir parçası olarak algılamaya başlayacaklardır. Sonunda bunları birer alışkanlık haline getireceklerdir.
Eğer ev temizliği için haftanın bir gününü belirleyerek belirli bir organizasyon yaparsanız, toplu olarak gerçekleştirilecek bir aile alışkanlığını da bu şekilde yaratma fırsatı yakalamış olursunuz.
Bu şekilde çocuğunuz, ev işlerini yapmanın gerekli bir görev olduğunu anlayacak ve sonunda bunu bir rutin olarak görmeye başlayacaktır. Yani ailenin normal işleyişinin devam etmesi için tüm bireylerin iş bölümüne katılması gerektiğini kavrayacaktır.
“Bana bir şey anlatırsanız unuturum. Öğretirseniz hatırlarım. Ama beni işe dahil ederseniz öğrenirim.”
-Benjamin Franklin-
Aile Birliğine Katkı Sağlar
Son olarak, çocukları ev işlerinde yardımcı olma konusunda motive etmek, aile içi ilişkilerin güçlenmesine de katkı sağlar. Evdeki görev ve sorumlulukların paylaştırılması, aile bireylerinin üzerindeki yükü azaltır. Böylece ev içinde yaşanan stresin azalması için daha uygun bir ortam yakalanmış olur.
Kısacası, çocukları ev işlerinde yardımcı olma konusunda motive edersek, kendilerinden daha büyük bir şeyin parçası olduklarını hissedecekler ve bu esnada da kendi gelecekleri adına çok değerli yetenekleri öğrenme şansını elde edeceklerdir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Knobel, J. (2013). El reto de ser padres. Ediciones B. España: Barcelona.
- Pink, D. H. (2009). Drive: the surprising truth about what motivates us. Riverhead Books. Estados Unidos: Nueva York.