Montessori Metodu ve Çocuk Eğitimi
Bir anne olarak elbette durup çocuğunuzun eğitimi için en doğru seçeneğin ne olabileceğini düşünürsünüz. Çocuğu ödüllendirerek teşvik etmek ya da cezalandırmak olumlu bir sonuç verir mi yoksa tam tersi bir etki mi yaratır? Şimdi çocukların ödül verilmeden ya da cezalandırılmadan eğitilmesine yönelik olarak Montessori metodu ile neler yapılabileceğini inceleyelim.
Belki de şuna benzer soruları kendi kendinize daha önce sormuşsunuzdur: “Eğer çocuğum yanlış birşey yaptığında onu cezalandırırsam acaba kendine olan güvenini zedelemiş olur muyum?” Diğer taraftan şu şekilde de düşünmüş olabilirsiniz: “Eğer doğru davranışlar sergiler ve ben de onu ödüllendirirsem, bu tür davranışları ya da pozitif tutumları sadece yeniden ödül almak için yapabilir.” Montessori’ye göre ödül ya da ceza olmadan da çocuklara eğitim verebiliriz. Yazımızı okumaya devam edin ve aşağıdaki bilgilerin sizin için de faydalı olup olmadığına kendiniz karar verin.
Montessori Metodolojisine Göre Ödül ya da Ceza Olmadan Eğitim
Ev Ortamını Düzenleyin
Montessori metodu eğitime göre, evi çocuğun gerçek deneyimlerle öğrenebilmesi için gerektiği gibi hazırlamak son derece önemlidir.
Bu düzeni çocuk henüz bir yaşındayken sağlamalı ve bu sayede çocuğun erken yaşlardan itibaren çevresi ile rahat bir biçimde temas kurmasına yardımcı olmalıyız. Çocuklar ilerleyen yaşlarda harfleri ve rakamları öğrenmek için çeşitli eğitim malzemelerine ihtiyaç duyacaklardır. Bu tür eğitim yardımcıları çocuğun doğuştan gelen merakının gelişmesi için de gereklidir.
İhtiyacı Olan Serbestliği Ona Tanıyın
Çocuğunuza öğrenme sürecinde eşlik edin. Kendi kendine hareket edebilmesi, hatalar yapması ve bu hatalardan ders çıkarabilmesi için ihtiyaç duyduğu alanı ona verin. Gerek çocukluk döneminde, gerekse yetişkinlikte olsun gerçek hayatta yaşantısını normal bir biçimde sürdürebilmesi için hataları yapması onun için faydalı olacaktır.
Ödül Ya Da Ceza Yok, Sonuç Var
Çocuklarımızın eğitimini Montessori metodolojisine göre vermek için gerekli altyapıyı hazırladıktan sonra ödüller ve cezalar konusunda detaylara girmeye başlayabiliriz.
Saygı çerçevesinde çocuk yetiştirme temeline dayanan bu metoda göre, şartlar ne olursa olsun “ödül” ya da “ceza” kelimelerini telaffuz etmememiz gerekmektedir. Bunun yerine, çocukların davranış biçimlerine göre sonuçlar üzerinde konuşmak önemlidir. Örnek olarak çocuğunuz oyun oynadıktan sonra oyuncaklarını toplamak istemiyorsa;
- Ceza: “Toplanaman gerektiği zaman oyuncaklarını toplamadın. Bu yüzden bu akşam televizyon izlemeyecek ve erkenden yatacaksın.”
- Ödül: “Oyun oynadıktan sonra oyuncaklarını topladığın için yatmadan önce biraz televizyon izlemene izin veriyorum.”
- Sonuç: “Eğer oyun oynadıktan sonra oyuncaklarını toplarsan bir süre televizyon izlemek için vaktin olacak. Eğer hepsini dağıtır ve toplamazsan sonunda bunları tekrar yerine koymak daha çok zaman alacak ve televizyon izlemeye vaktin kalmayacak. Yani doğrudan yatağına gideceksin.”
Bu örnekte de açık bir biçimde görüldüğü gibi her üç seçenekte de aynı sonuca varıyoruz. Eğer çocuk yapması gerekeni yaparsa uyumadan önce televizyon izleme şansına sahip olacak. Ancak yapmazsa televizyon izleyemeyecek çünkü bunun için vakti kalmayacak. Burada seçeneklerin birbirinden ayrıldığı nokta aynı durumu ona nasıl ifade ettiğimizle ilgilidir. Sonuç odaklı yaklaşımı tercih ettiğimizde, çocuk bunu bir ceza olarak değil televizyon izlemek ya da anne ve babasıyla oynamak için ona zaman kazandıracak bir şey olarak algılayacaktır.
Ödül Ya Da Ceza Vermeden Eğitimin Avantajları
Öz Motivasyonu Artırır
Bu yöntemde, yapmak istediklerini kendisi için yapmaya karar veren çocuğun kendisidir. Yani herhangi biri ona defalarca söylediği için yapmayacaktır. Bu sayede, öz disiplini, sorumluluk duygusu ve öz motivasyonu olumlu yönde etkilenecektir.
Tatmin Duygusunu Yükseltir
Eğer çocuk rutin şeyleri herhangi bir ceza ya da ödül olmadan yaptığının farkına varırsa, kendisiyle gurur duyacak ve bu durumdan memnun olacaktır.
Çocuğun Bireysel Becerileri Harekete Geçer
Sonuç odaklı eğitim çocukların yeteneklerini harekete geçirme konusunda son derece faydalıdır. Bu sayede onlara mümkün olduğunca kendi başlarına hareket etme fırsatını vermiş oluruz.
Özgüveni Artırır
Sonuç odaklı eğitimin, çocukların özgüveninin gelişmesi ve kendilerine olan güvenlerinin artmasına yardımcı olduğu görülmüştür.
Dayanışmayı Güçlendirir
Yaşlarına uygun görevleri yaparken kendilerini daha fazla dayanışma ve beraberlik duygusu içinde hissederler. Bu durum, aile ile olan iletişimi, onlara karşı beslediği sevgiyi ve dayanışma hislerini de olumlu yönde etkiler ve güçlendirir.
Görüldüğü gibi çocuklara Montessori metodu kullanarak eğitim vermek demek, mutlu, güvenli ve özgüveni yüksek çocuklar yetiştirmek demektir. Bu tarzla yetiştirilen çocuklar, tamamen kendi istekleriyle anne ve babalarına yardımcı olabileceklerini düşünürler. Bu yazımızda da belirttiğimiz gibi, ödül ya da ceza olmadan sadece sonuç odaklı bu eğitim yöntemi ile de çocukları son derece etkin bir biçimde yetiştirmek mümkündür. O halde siz de hangi yöntemi kullanacağınıza karar verdiniz mi?