Okuldaki Siber Zorbalık ve Yasal Tarafı

Okul ortamında zorbalık ya da şiddet gibi durumlarla çok sık karşılaşılır. Ancak son zamanlarda, özellikle de sosyal medya ve teknolojinin günlük hayatımızla iç içe olduğu bir dünyada bu zorbalığın artışa geçtiğini görüyoruz. Peki okulda siber zorbalık ne anlama geliyor?

Okuldaki siber zorbalık, ne yazık ki birçok kız ve erkek çocuğunun içinde yaşadığı bir gerçeklik, her gün deneyimlediği bir şey. Ayrıca gittikçe artış gösteren bir şiddet biçimi haline geldi.

Siber zorbalık, çocukların ve ergenlik çağındaki gençlerin gelişimini ve psikolojisini olumsuz yönde etkileyen bir şiddet biçimidir. Buna ek olarak, kurban durumunda kalan kişinin de en temel haklarına son derece aykırıdır. Mağdur kişi ve ailesinde hem duygusal hem de psikolojik yaralar açabilecek etkiye sahiptir.

Maalesef kamu görevlilerinin ve bu durumun ilgilendirmesi gereken kurumların hala okuldaki siber zorbalık problemine yeterince önem ve dikkat vermediğini görüyoruz.

Üstelik bu sorun çok geniş bir alanı kapsıyor; psikoloji, eğitim, aile ve kitle iletişim araçları… Aşağıda, okulda karşılaşılan siber zorbalığın yasal tarafını ele alacağız.

Okuldaki siber zorbalık nedir?

Okuldaki siber zorbalık da bir taciz biçimidir. Bir okulda aynı yaşlardaki çocuklar arasında yaşanan şiddet ve olumsuz etkileşimin sosyal medya ortamına yansımış halidir. Bu durumun sebebi, okuldaki sosyal ilişkilerin geldiği son durumdur. Siber zorbalıkla ilişkilendirilen şiddet biçimleri arasında öne çıkanlar ayrımcılık, homofobi ve psikolojik baskı sayılabilir.

Siber zorbalık bir öğrencinin başka bir öğrenciye uyguladığı psikolojik zulümdür. Bu kişi baskıyı tekrarlayan bir şekilde devamlı olarak uygular. Bu baskı, kurbanın okul ortamındayken kaçamayacağı ya da kendi kendine çözüme kavuşturamayacağı negatif ve kasıtlı davranışlardan oluşur.

Bir saldırı örneğini zorbalık olarak tanımlamak için baskı kuran ve kurulan kişi arasında eşitsizlik olmalıdır. Bu genellikle fiziksel, psikolojik ya da sosyal bir eşitsizliktir. Ayrıca ortada zarar vermeye dair kasıtlı bir niyet olmalıdır. Zorbalık devamlı uygulanan ya da tekrarlanan bir saldırı biçimidir.

Zorbalık ve siber zorbalık arasındaki farklar

Siber zorbalığın okuldaki normal zorbalıkla arasında çok fazla benzer özellik vardır. Buna karşın siber zorbalığı normal zorbalıktan ayıran şey, zorbalık yapan tarafın kurbanlarını aşağılamak, korkutmak, taciz etmek ve tehdit etmek için yeni teknolojiler kullanıyor olması. En çok kullanılanlar sosyal medya, SMS, eposta ve bloglar…

Bu çeşit bir zorbalığın yarattığı hasar da farklı olacaktır. Siber zorbalıkta mahremiyetin ihlali söz konusudur. Bu da en çok, kurbanın iznini almadan videolarının ve uygunsuz fotoğraflarının dağıtılmasıyla yapılır.

Bu tip zorbalığın bir başka özelliği ise etkisinin daha geniş bir alana yayılabilmesi. Bu uygunsuz fotoğrafların ya da bilgilerin ulaşabileceği insan sayısı, okuldaki standart zorbalığın ulaşabildiği sayıdan çok daha fazladır.

Buna ek olarak, siber zorbalığın okul dışında da hissedilecek daha geniş bir etki alanı vardır. Kurbanın her gittiği yerde, bir an bile peşini bırakmaz. Yasal açıdan bakacak olursak, hem siber hem de standart zorbalık reşit olmayan kişilerin haklarına karşı yapılan ciddi bir ihlaldir. Bu şiddet şekilleri kurbana ve ailelerine büyük ölçüde psikolojik zarar verir.

Bu şiddetin sonuçları bazen ölümcül bile olabiliyor. Zorbalık yüzünden birçok genç intihar ediyor. Durumun vahametine rağmen, birçok ülkenin ceza kanunları hala ne zorbalığı ne de siber zorbalığı hukuken tanıyor.

Ceza kanunu okuldaki zorbalığı tanımıyor

Okuldaki zorbalık davalarında ceza hükmünü belirleyen ceza yasası, hakimler ve mahkeme heyetini sadece mevcut ceza kanunlarında yer alan yasalara göre uygulamalar yapmaya mecbur bırakır.

Bu yasal boşluklar, ceza kanununda zorbalık davaları için tanımlanan herhangi bir yasanın bulunmamasından kaynaklanır. Zorbalığın derecesi ve vakaya göre çok çeşitli suçlarla karşıya karşıya kalabiliriz.

Ekstrem durumlarda, örneğin okuldaki siber zorbalık kurbanın intiharıyla sonuçlanmışsa, uygulanabilecek ceza yaptırımı “cinayet suçu” üzerinden yürütülür.

Tehdit ve zorlama okulda siber zorbalığın en yaygın görüldüğü vakalardır. Bu tip durumlarda “tehdit ve zorlama suçu” ya da “zorbalık ya da taciz suçu” cezaları uygulanır. “Ahlaki bütünlüğe karşı işlenen suçlar” ise birçok farklı davada geçerli sayılır.

Kurbanın mahrem fotoğraf ya da videolarını izni olmadan kullanarak yapılan zorbalık karşısında uygulanabilecek yasalar:

• “Reşit olmayanların mahremiyet gizliliğinin ihlali suçu.”
• “Çocuk pornografisi bulundurma suçu.”
• Siber zorbalık davalarının çoğu “hakaret ve iftira suçu” bazında yürütülür.

Çocuğunuzun okuldaki siber zorbalık mağdurlarından biri olduğundan şüpheleniyorsanız, hakkınızı hukuki yollarla aramalısınız. Oldukça sabır gerektiren bir süreç olsa da bu vakaların yaşandıkça ne kadarı ortaya çıkartılırsa, yasalarda da bu yönde değişiklikler yapılması konusunda o kadar çok baskı oluşacaktır.