Çocuklar için Felsefenin Yararları
Okuldaki ergenlerin en nefret ettiği derslerden birisi olmasına rağmen, felsefe çoğu insanın tutkuyla dahil olduğu bir alandır. Bugünkü makalemizde çocuklar için felsefe ve felsefenin yararları nelerdir, onlardan bahsedeceğiz.
İnsan varoluşunun asıl sebeplerini detaylıca araştıranlar saatlerce bu konu üzerine konuşabilirler. Ancak, çocuklar için felsefeyi ilginç kılabilir miyiz? Gelin, detaylıca inceleyelim.
Felsefe, insanlığın varoluşu hakkındaki temel sorulara cevap arayan bir öğretimdir. Mantıklı açıklamaya dayalıdır ve gerçekliğin kendisi ve insanın dünyadaki amacı hakkındaki genel ilkeleri belirlemeyi hedefler.
Birçok araştırma ve ilgi gerektiren oldukça soyut bir alandır. Bazen sorunlara çözüm bile bulunamaz. Bu yüzden, birçok ergen bu dersten nefret eder.
Ancak, çocukların ilgisini uyandırabilecek bir şekilde uyarlayabiliriz. Çocuklar için felsefe, daha önce hayal etmedikleri bir dünyanın kapılarını açar.
“Felsefe, herkesin bildiği şeyleri karmaşıklaştıran bilimdir. “
-Juan Benet-
Çocuklar için felsefe: Nedir?
Küçük çocuklarda soyut düşünce hala gelişmediği için (en azından tam olarak), derin veya yansıtıcı bir akıl yürütme bekleyemeyiz. Ancak diğer yandan meraklarını uyandıran birçok şey olduğunu görüyoruz. İşte bu, felsefenin konuya dahil olduğu alandır.
Hangi açıdan benzerler? Çok basit çünkü filozoflar çevrelerinde olan biten her şeyin açıklamasını bilmek isterler. Aynı şekilde çocuklar da ne neden oluyor ve ne olacak bilmek isterler. Gördüğünüz gibi, düşünce özü temelde aynıdır.
Çocuklarda merak uyandıran konulardan bazıları şunlardır:
- Yaşam nasıl ortaya çıktı?
- Ölüm nedir ve insanlar ölünce nereye gider?
- Tanrı kim?
- Bir eylemin iyi mi kötü mü olduğunu nasıl anlarım?
- Hayatta en çok hangi değerler önemlidir?
Felsefenin çocuklara faydaları
Felsefe çocuklara güzel faydalar sağlayabilir. İlk olarak bilişsel alanda yararlıdır. Çocuklar, çevrelerinde ne olup bittiğini anlamalarını sağlayacak kritik düşünme kabiliyeti geliştirirler.
Aynı zamanda, duygusal olarak da gelişerek, bir şeyleri keşfetmeye yönelik daha çok güven ve memnuniyet duymalarını sağlayacaktır.
Dolayısıyla özet olarak, felsefe çocukların şunları yapmasını sağlayabilir:
- Eleştirel ve analitik düşünmeyi kullandırma
- İnsanların eylemlerini ve süreçlerini yorumlama
- İyi ve kötü eylemi kıyaslayıp en iyisini seçme
- Devam etmek ya da durdurmak için kendi eylemlerini yansıtma
- Başkalarının duygularını anlama
- Empati kurma ve kendini başkasının yerine koyma
- Yaratıcılığı ve farklı düşünmeyi geliştirme ve “sınırların ötesinde” düşünmeye teşvik etme
“Kimseye bir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini sağlayabilirim.”
– Sokrates
Çocuklar için felsefe nasıl uygulanır?
Çocuklara felsefeyi öğretebileceğimiz iki ana yerden birisi okul ve diğeri evdir. Uzmanlar tarafından çocukları felsefeye alıştırmak için yazılmış birçok kitap ve makale bulunmaktadır.
Buradaki amaç, daha önce belirtilenler gibi temel yöntem ve fikirleri hikayelerin içlerine “yerleştirmek”. Bu ise, ana karakterleri de çocuk olan hikayeler ve kitaplarla yapılır. Çocuklar hikayeyi okuyup analiz ettikten sonra kitaptaki karakterlerle aynı endişeyi hissedebilmeleri umut edilir.
Buna ek olarak, kitaplar genelde öğretmenler ve ebeveynler için el kitaplarıyla birlikte gelir. Bu sayede yetişkinler ne tür bir öğrenme ve öğretmeyi hedeflemeleri gerektiğini bilirler. Bu, kitapların içeriğine göre değişecektir.
Bazı konular şunları içerebilir; bebek kardeşim nasıl doğdu?, öldüklerinde dedeler nereye gider?, tanrı kimdir?, iyi insan olmak neden önemlidir? ve nasıl iyi insan olunur?
Bu eğitim modeliyle ilgili en iyi şey, bilginin sorgulanamayacağını öğreten en sık düşünme biçimini aşmasıdır. Tam tersine, çocukları karşılaştıkları her şeyi sorgulamaya iter.
Çocuklar için felsefenin kökeni
Çocuklar için felsefe, 1960’larda Amerikalı psikolog Matthew Lipman tarafından yaratılan bir programdır. Lipman, sınıflarında bu yöntemi uygulamak isteyen öğretmenleri eğitmek için, IAPC (Çocuklarda Felsefe Gelişimi Kurumu)‘i kurdu.
Lipman ve iş arkadaşları, eğitimin sadece okulla kısıtlı kalmayan, küresel bir deneyime dönüştürülmesini amaçlamaktaydı. Okul sadece bilgi aktarmak ve deftere yazdırmak amacı taşımamalı, çocuklara aradıkları cevabı bulmalarında yardımcı olmalıdır.
Bugünkü makalemizde gördüğümüz üzere, çocuklar için felsefe oldukça faydalıdır. Felsefe, çocuklara mevcut eğitim sisteminin desteklediğinden çok daha farklı bir şekilde düşünmeleri gerektiğini öğretir.
Bu yüzden, eğitim kurumlarında git gide daha çok başvurulan yenilikçi bir yöntem halini almaktadır. Kişisel eğitim ve diyalog kurma, çocuklarda bu tür öğrenmeyi kolaylaştıran temel etkenlerdir.