Çocuklara Fazla Yükleme Yapmak Neden Zararlıdır?
Ebeveynler çocuklarının becerilerini olabildiğince geliştirmek konusunda git gide daha endişeli hale gelmektedir. Öte yandan, bu endişe yüzünden çocuklara fazla yükleme yapmak da mümkün olabilmektedir. Bugünkü yazımızda bunun olası riskleri ve zararları ve bunlardan kaçınma yöntemlerine birlikte bakacağız.
Günümüzde çocukların çoğu her türden aktivitelerle doldurulmuş bir programa sahiptir. Bir yanda okula gitmek, ödev yapmak, ev işlerine yardım etmek ve ders dışı aktivitelere katılmak gibi sorumluluklar; diğer yanda da telefon, bilgisayar ve video oyunu gibi dikkat dağıtıcılar…
Fazla yükleme yapılan çocuklar, hiçbir zaman bir şey yapmadan duramayan çocuklardır. Bu çocukların ebeveynleri her zaman çocukları sıkılmaktan alıkoyacak bir şeyler bulmaya çalışır.
Aynı zamanda, ebeveynlerin çocukları sürekli bir aktiviteye maruz bırakmasının sebebi, onların gelişimi için her fırsatı değerlendirdiklerinden emin olmak istemeleridir.
Bunun sonucu olarak, çocuklar doğduğu andan itibaren sürekli uyarıcıların olduğu bir ortamda büyürler. Ebeveynler çocuklarının bağımsız, özgür ve kendi kararlarını verebilen bireyler olmasını ister. Fakat bunu elde etmek için doğru yol bu mudur?
Bu çocuk yetiştirme yöntemi kesinlikle önerilmemektedir. Bu yöntemin olumsuz etkileri, (eğer varsa bile) pozitif etkilerini kesinlikle geçmektedir. Çocuklara fazla yükleme yapmak, çocuğuna özgürlük alanı tanıyamayan fazla talepkar ebeveynlerden kaynaklanmaktadır.
Çocuklara fazla yükleme yapmak: olumsuz sonuçları
Çocukları sürekli uyarıcılarla büyütmenin bazı olumsuz etkileri şunlardır:
- Yalnız kalmaya tahammülsüzlük.
- Takdir edilmeyi bekleyememe ve gecikmeye katlanamama.
- Sıkılmakla başa çıkamama ve yaratıcılık eksikliği.
- Zihinsel yorgunluk ve bunun sonucunda da zihinsel kapasitede düşüklük.
- Yeni teknolojilerin yanlış kullanımı sonucu oluşan narsist tavırlar.
Çocuklara fazla yükleme yapmak, onların dışarıda vakit geçirmekten hoşlanmamasına da sebep olur. Bu durum, doğanın “doğal” ritmine ayak uyduramamalarından kaynaklanır. Yani, doğal akış onlara yavaş gelir.
Aynı şekilde, kısa hikayeler bile olsa kitap okumak gibi aktivitelerden kaçınmaya çalışırlar. Bu çocuklar, televizyon, video, vs. gibi sürekli ve hızlı akan uyarıcıları tercih ederler.
Erken yaşta harekete geçmek faydalı mıdır?
Aslında, ilk aylarda uyarıcılarla harekete geçmek, otizm, down sendromu, beyin felci gibi belli zorluklara sahip olan bebekler için geçerli olan bir yöntemdir.
Bununla beraber, yetişkinler aynı yöntemleri bu durumlara sahip olmayan çocuklar için de kullanmaya başlamıştır. Onların bunu yapmaktaki amacı, belli bilişsel ve motor egzersizleri ile çocuklarının becerilerini mümkün olduğu kadar artırmaktır.
Fakat araştırmalar, bu tip egzersizlerin belli çocuklar için faydalı olduğunu göstermektedir. Hatta, çocukları gereksiz uyarıcılara maruz bırakmak onlar için faydalı olabilecek benzer aktivitelere karşı bir kaçınma geliştirmesine sebep olabilmektedir.
Erken yaşta harekete geçmek, dikkat ve odaklanma eksikliklerine de yol açabilir. Bunun sebebi de bu aktivitelerin zihinsel olarak çok yorucu olması ve çocukları gereksiz bir stres altına sokmasıdır.
“Ebeveynler her zaman çocukları sıkılmaktan alıkoyacak bir şeyler bulmaya çalışır. Aynı zamanda, ebeveynlerin çocukları sürekli bir aktiviteye maruz bırakmasının sebebi, onların gelişimi için her fırsatı değerlendirdiklerinden emin olmak istemeleridir.”
Çocuklara fazla yükleme yapmak: nasıl kaçınabilirsiniz?
1. Çocuğunuzun dışarıda vakit geçirmesine izin verin
Çocukların dışarıda vakit geçirmesi gereklidir. Ona kapalı bir ortamda ne kadar fazla aktivite sunsanız da dışarıda geliştireceği becerileri aynı şekilde geliştiremez. Çocuğunuzun keşfetmesi, yeni şeyler öğrenmesi ve hayal gücünü geliştirmesini teşvik edin.
2. Çocuğunuzu ekranlardan uzak tutun ve maruz kaldıkları içeriklere dikkat edin
Teknolojik cihazlarla oynamak aslında tamamen zararlı değildir. Bu cihazlarla ilgili sorun, çocukların hayal gücünü geliştirmesine engel olabilmesidir. Çünkü tüm içerikler çoktan yaratılmıştır ve çocuğa bir şey yaratma fırsatı bırakmayabilir.
Çocukların boş zamanının çoğunu normal, günlük oyuncaklar ve oyunlarla geçirmesi onlar için daha iyi olacaktır. Bunlar ilk bakışta sıradan ve sıkıcı gözükse de çocuğunuzu bu oyuncaklarla yeni oyunlar geliştirmeye teşvik edeceği için faydalı olacaktır. Bunlar hem eğlenceli hem de çocuk gelişimi için daha sağlıklı olan araçlardır.
Ebeveynlerin çocukların televizyonda ve internette gördüğü şeylerle ilgili de dikkatli olması gereklidir. Günümüzdeki çizgi filmler, beyni fazlasıyla yoran renk ve animasyonlarla doludur. Bunlar çocuğunuzun rahatlamasını sağlamak yerine onu daha fazla zihinsel stres altına sokar.
3. Sohbet etmeyi teşvik edin
Ebeveynler olarak, çocuğunuzu gün içinde sohbet etmeye teşvik etmeniz de çok önemlidir. Farkında olmasanız da çocuklar bu alışkanlığını git gide kaybetmektedir. Bu yüzden yemek yerken televizyonu kapatın ve tüm ailenin birbiriyle iletişime geçebileceği bir ortam hazırlayın.
Çocuklar, ebeveynlerinin birer yansımasıdır. Bu yüzden, ona doğru olan yolu sizin göstermeniz gerekir. Sadece her akşam ona bir hikaye okuyarak bile hem aranızdaki bağı hem de çocuğunuzun hayal gücünü geliştirebilir ve ona iyi örnek olabilirsiniz.
4. Çocuğunuzu aktivitelerle boğmayın
Çocuklarının öne çıkmasını istemek, pek çok ebeveynin onları aktiviteye boğmasıyla sonuçlanır. Nasıl mı? Onları dil kursu, futbol, piyano, yoga, karate ve akıllarına gelen diğer pek çok kursa yazdırarak.
Bunun sonucu olarak da çocukların neredeyse hiç boş zamanı kalmaz. Sıkıldıklarında kendilerini nasıl eğlendireceklerini bilmezler çünkü hiç böyle bir fırsatları olmaz.
Bu yüzden, çocukların yapacağı ders dışı aktiviteleri sınırlı tutmak ve onların kendi becerilerini olabildiğince doğal bir şekilde geliştirmelerine izin vermek en iyisi olacaktır.