İmparator Sendromu: Despot Çocuklar

İsimden de anlaşılacağı gibi imparator sendromu bulunan despot çocuklar, içinde bulundukları ortam ve etraflarındaki insanların efendileri gibidirler.

Despot çocuklar, istedikleri kişiyi istedikleri zaman çağırıp istemediklerinde gönderen evin küçük sahipleridir. Bunları yaparken de öpücük, sevgi ya da yumuşak bir dokunuşla yapmazlar. İsimden de anlaşılacağı gibi despot çocuklar, içinde bulundukları ortam ve etraflarındaki insanların efendileri gibidirler. Diktatörlükleri öyle seviyelere kadar çıkabilir ki, sadece bu yüzden dağılan ailelerin sayısı azımsanmayacak kadar çoktur.

Bu ufaklıkların boyları çok uzun olmasa da, güçleri ve verdikleri emirler onlardan hiç beklenmeyen düzeylere çıkabilir.

Etraflarındaki yetişkinlere hem fiziksel hem de psikolojik olarak saldıran böyle çocuklar, bu insanları o dereceye kadar manipüle etmeyi başarırlar ki, sanki aslında çocuk kılığına girmiş birer yetişkinler olduklarını düşünürsünüz. Ayrıca zekaları anne ve babalarının üzerinde, neredeyse özel yetenekleri olan çocuklar seviyesinde gibi görülürler.

Despot çocuklar, imparator sendromu adı verilen kavramın çok sıkı bir dostu gibidirler. Bu problem, günümüzde pek çok ailenin yakından tanıdığı bir sorun haline dönüşmüş durumdadır.

İmparator Sendromu

İmparator sendromu, çocukların eksik ve yanlış eğitim sonucu yaşadıkları davranışsal bir rahatsızlıktır.

Eksik ya da kötü bir eğitim ifadesi ile kastettiğimiz sorunun özellikleri şu şekilde anlaşılabilir:

• Çok küçük yaşlardan itibaren çocukların her isteğini yerine getirmek.
• Onlara karşı otoriter bir tutum sergilemek.
• Geçici heveslerine karşı direnç göstermemek.
• Aksi davranışlarını sessiz bir biçimde desteklemek ve sonuçta istediklerini vermek.
• Yeterince talepkar olmamak.
• Çocuklara karşı aşırı korumacı bir tavır takınmak.
• Sürekli izin veren ve hatta kimi zaman yanlışlarını dahi alkışlayan bir ebeveyn olmak.
• Sınırlar koymamak.
• Gerektiği kadar disiplin sağlayamamak.
• Özellikle yapmaları gereken görevler ve almaları gereken sorumluluklar için onları sürekli olarak ve fazla bir biçimde ödüllendirmek.
• Onlara yeterince sevgi göstermemek.

Elbette yukarıda sıraladıklarımız, yanlış eğitimin işaretlerinden sadece bir kısmıdır.

İşte bu tür davranışlar, çocukların evlerinde adeta birer kral ya da kraliçe olmalarına yol açmakta ve kendilerini bir anlamda evrenin merkezinde gibi hissetmelerine neden olmaktadır.

Bu çocuklar, her şeyi hak ettikleri fikri ile büyümekte ve gerçekten de ne buyururlarsa onun mutlaka gerçekleşmesi gerektiğini düşünmektedirler. Anneler ve babalar bu çocuklar için, yanlarında duran ve her ne olursa olsun emirlerini dinleyen birer kişidirler.

İmparator sendromu yaşayan çocuklar anne ve babalarına karşı gelir, onlara kötü davranır ve isteklerinin reddedildiği bir durumla karşı karşıya kaldıklarında agresif bir tutum takınırlar.

Elbette imparator sendromunun yalnızca çocukların doğru bir biçimde yetiştirilmemiş olmalarından kaynaklanmadığının da altını çizmek gerekir.

Bu rahatsızlığın genetik boyutunun olduğu ve ayrıca içinde yaşadıkları bireysel, rekabetçi ve bencil toplumun da kişiliğin şekillenmesinde önemli bir rolü bulunduğunu düşünen uzman sayısı azımsanmayacak kadar çoktur.

Despot Çocuklarda Davranış Bozuklukları

Despot kişiliğe sahip çocuklarla ilgili bazı davranış bozukluklarına değinmiş olsak da, bu sorunla bağlantılı kötü davranışlarla ilgili daha kapsamlı bir listeyi sizlere sunmak istiyoruz.

İmparator sendromu bulunan çocuklarda şu tür davranış bozuklukları görülür:

• Aşırı derecede asabidirler ve çok kolay bir biçimde sinirlenirler.
• İstekleri yerine gelmediğinde büyüklerine karşı sözlü ve hatta fiziksel olarak şiddet uygulayabilirler.
• Otoriter bir yapıları vardır.
• Hayal kırıklıklarına karşı çok az toleransları bulunur.
• Provokatör bir kişilikleri vardır. Güç sınamasına bayılırlar.
• Benmerkezci bir yapıya sahiptirler.
• Etraflarındaki insanlara karşı empati kurmazlar ve merhametli değildirler.
• Bencil bir kişiliğe sahiptirler.
• Karşılarına çıkan engellerden hiç hoşlanmazlar.
• Oto kontrol mekanizmaları yok denecek kadar azdır.
• Zora gelemezler. Arzu ettikleri her şeyin avuçlarının içinde hazır olmasını isterler.
• Endişeli bir yapıya sahiptirler.
• Suçluluk ya da pişmanlık duymak onlar için zor duygulardır. Yanlış davranışları için farkındalık geliştirme konusunda başarılı olamazlar.
• Düşünmeden hareket ederler.
• En kötü durumlarda, acımasızca davranmaları bile olasılıklar içindedir.

Despot Çocukları Durdurmak İçin Aileler Neler Yapabilir?

Aileler çocuklarına almaları gereken değerleri, onlara en iyi şekilde örnek olarak verir. Çocukların eğitimini sevgi ve sabır kavramları üzerine oturtmaları önemlidir.

Ancak bazı zamanlarda sevgi göstermek ve sabırlı olmak, en iyi eğitim için yeterli olmayabilir. Despot kişilikteki çocukları hizaya sokmak için istenilen amaca ancak daha katı yöntemler kullanarak ulaşılabilir.

Elbette sert davranmak çocuklara şiddet uygulamak, onlara vurmak, kulaklarından çekmek, enselerine patlatmak, tokat atmak ya da onları sarsmak demek değildir. Unutmayın ki şiddet yalnızca nefreti körükler ve bunun sonucunda da daha fazla şiddeti ortaya çıkarır.

O halde despot çocukların eğitimi için onlara disiplin kelimesinin ne anlama geldiğini tam olarak öğretmek gerekir.

Her zaman olduğu gibi sorunu belirlemek ve zamanında tedavi etmek işleri kolaylaştıracak ve önünüzü açacaktır.

Eğer despot bir çocuk yetiştirdiğinizi düşünüyorsanız, öncelikle bu konuda uzman bir psikologdan yardım almanızı öneriyoruz. Ancak buna ek olarak aşağıda sıraladığımız önlemleri almanız da faydalı olacaktır.

Despot bir yapıya sahip ya da bu şekilde yetişmiş çocukların anne ve babalarının katı yüzlerini görmeleri gerekir. Eğer onlara bir şeyi alamayacaklarını söylüyorsanız, o şeyi gerçekten alamayacaklarını bilmelidirler. Yani verdikleri sözleri tutmaları son derece önemlidir.

Gerektiği zaman çocukları sadece azarlamak yetmez, aynı zamanda bir ceza da vermek gerekir. Çünkü despot çocuklar için sadece bir azar asla yeterli olmayacaktır. Hatta azarlanmak onlar için genellikle dalga geçtikleri bir şey niteliğindedir.

Azar gereken durumlar elbette olabilir ancak onlar için önemli olan bir cezadır. Örnek olarak oynadıkları bir oyundan mahrum kalmaları ya da hafta sonunu evde geçirmeleri gibi çeşitli cezalar düşünülebilir.

Eğer çocukların ceza almaları gerekiyorsa, aynı zamanda bu cezayı neden aldıklarını da onlara açıklamak gerekir. Bu sayede, yol açtıkları olumsuz sonucu daha iyi görmeleri ve yanlış tavırlarının sonuçlarını anlamaları daha kolay olacaktır.

Son olarak, çocukların hak ettikleri zaman ödüllendirilmesi gerektiğini de unutmamalıyız. Eğer hedeflerine ulaşmak için hiçbir şey yapmadılarsa, kendilerini geliştirmek için çaba harcamadılarsa, daha iyi ve faydalı olmak için uğraş vermedilerse, o durumda onları ödüllendirmek ya da övmek doğru bir davranış biçimi olmayacaktır.