Gianni Rodari'nin Çocuklara Yaratıcılık ile İlgili 4 Tavsiyesi
Yaratıcılık içeren hikayeler nasıl ortaya çıkmaktadır? Fikirler nasıl oluşmakta ve gelişmektedir? Bu sorular Gianni Rodari’yi 1973 yılında “The Grammar of Fantasy” adlı kitabı yazmaya itmiştir.
Kitabında çocuklar için hikayeler yaratmak ve geliştirmek için bazı fikirler ve yöntemlerden bahsetmektedir. Böylece çocuklara hikaye oluşturmaları için yardımcı olmaktadır. Daha sonra Rodari, çocukların özellikle yaratıcılık yeteneklerini geliştirmesi için“The Art of Inventing, Reflections on Fantasy” kitabını yazmıştır.
Hayal gücünün mükemmel hocası Gianni Rodari, 1970’den bu yana birçok vecize yazmıştır. Aradan geçen onca yıla rağmen, modern yaklaşımı sayesinde sözleri hala geçerliliğini korumaktadır. Bugün, bu önemli deyişlerine bir göz atacağız.
Gianni Rodari’nin yaratıcılık ve hayal gücü ile ilgili 4 özlü sözü
Kelimelerle ve hayal gücü ile oynamak kesinlikle zaman kaybı değildir. Gerçekleşme yüzleşmek ve kelimelerin kontrolünü ele geçirmekle alakalıdır. Gianni Rodari’nin kelimeleri ise bizlere çocukların oldukça yaratıcı olabileceklerini göstermektedir.
Hayal gücü ve yaratıcılığı teşvik etmek
“Gianni Rodari, herkesin kelimeleri tamamen kontrol etmesi ve kullanması gerektiğine inanıyordu.”
Çocukların doğru olmayan şeyleri değiştirme ve onlara dayatılan dünya üzerinde oynama kabiliyetleri vardır. Biz de onların hayal güçlerini beslemeli ve erken yaşta onlara yaratıcılık aşılamalıyız. Ve bunun asıl temelini eğitim üzerinde oturtmalıyız.
Çocuklara düşünmeyi öğretmek
Rodari şu sonuca vardı: “eğer çocuklara nasıl düşünmeleri gerektiğini öğretmek istiyorsak, önce nasıl icat edeceklerini öğretmeliyiz.” Çocukların hayal güçlerini geliştirmek için bir doz hayal gücü aşılayarak çocukların gerçeklik ve hayata dair minnet duymalarını sağlamayı amaçlamaktadır.
Gerçekliğe hayal karıştırmamalıyız
“Hayal gücü korkulması gereken bir canavar olmadığı gibi, sürekli dikkat edilmesi gereken bir suç da değildir. Aptalca bir şekilde değersizleştirilen zengin bir dünyadır.”
Bu söz 1990’da Gianni Rodari’nin sözlerinden bir tanesidir. Bu söz birçok harika çocuk hikayesine ilham vermiştir. Gerçekliğin hayal gücünü kısıtlamamasını ve aynı şekilde, gerçekliğe hayal gücü empoze edilmemesi gerektiğini anlatır.
Her ikisi de çocuk edebiyatını ön plana çıkartmak ve geliştirmek için birbirleriyle uyum içerisinde olmalıdır. Yetenek ve yaratıcılık ile beraber hayal gücünü gerçeklikle bir araya getiren bir süreçtir.
İnsan zihninin tepkisi
“Durgun bir suya taş atmak, yoluna çıkan her şeyi etkileyecek yüzeyde bir dizi dalgaya neden olmaktadır.”
Bu metaforda şiirsel bir dille, insan zihninin tek bir kelimeye olan tepkisinden bahsedilmektedir. Bir suya atılan taşın, suda dalgalar oluşturarak suyun içerisindeki ve etrafındaki her şeyi nasıl etkilediği açıklanmaktadır.
Rodari’ye göre çocuklarda yaratıcılık nasıl geliştirilir?
Rodari’nin hayal gücü üzerindeki çalışmasında, birçok yöntem ve kaynak bulabilirsiniz. Bir çocuğun yaratıcılığının ve hayal gücünün gelişmesine oldukça katkı sağlamaktadır. Buna ek olarak aşağıdaki yöntemlerden de bahsedebiliriz:
- Muhteşem eşleşme: Bu yöntemde karşınızdakine birbiriyle alakalı olmayan iki kelime sunup, bunlardan bir hikaye oluşturması istenmektedir.
- Hikayeler ya da masallar: Rodari bazı hikayelerin arkasındaki fikirleri değiştirmiştir. Örneğin, Tom Thumb and the Giant.
- Kelimelerden harikalar: Bu etkinlikte kişinin birbiriyle alakasız birtakım kelimeleri ya da görüntüleri kullanarak hikaye oluşturması istenmektedir.
- Ya şöyle olsa… : Bu durumda çocuklardan, “rüzgar olmasaydı ne olurdu?” gibi garip sorulara cevap olarak bir hikaye yazması istenmektedir.
- Karışık hikaye: Bu etkinlikte çocuklardan farklı hikayelerin karakterlerini, mekanlarını ve olaylarını değiştirmeleri istenmektedir. Bunu hikayenin başında ya da sonunda yapabilirsiniz. Bir çocuğun yaratıcılığını geliştirmek için mükemmel bir yoldur.
- Bulmaca: Bu etkinlikle kelimeleri karşılaştırarak ya da birleştirerek nasıl bilmece oluşturabilecekleri öğretilmektedir.
Günümüz teknolojisine ve küreselleşmeye rağmen, Gianni Rodari’nin sözleri geçerliliğini yitirmemiştir. Sorunlarımızla yüzleşmek için hayal gücünü kullanmanın yararlarını keşfetmemizi sağlayarak, bu gerçekleri çocuklarımıza aktarmamıza yardımcı olmaktadır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Rodari, G. (1999). Gramática de la fantasía: introducción al arte de inventar historias. Ediciones Colihue SRL.