Ergenlik Çağındakiler İçin Kendi Kendine Yetebilme Rehberi

Ergenlik çağındaki bi gencin aklından neler geçtiğini anlamak çok zordur. Ancak, ebeveynler çocuğunun daha iyi bir benlik algısı geliştirmesi ve hedeflerine ulaşması için ona birçok farklı şekilde yardımcı olabilir.

Ergenlik çağı son derece karmaşık ve çocuktan çocuğa değişen bir dönemdir. Karşılaşabileceği farklı durumlarla daha kolay baş edebilmesi için çocuğa kendi kendine yetebilme becerisini ergenlik çağında öğretmek çok önemlidir.

Bu terimi ilk ortaya atan kişi, Sosyal Öğrenme Teorisi’ni 1928’de ilk defa sunan psikolog Albert Bandura idi. Kendi kendine yetmek demek genç kişilerin duyguları, inançları ve algıları doğrultusunda zorluklarla başa çıkma becerisi göstermesi demektir. Bir diğer değişle, bir çeşit kendine güvenme duygusudur.

Gençlerdeki bu kendi kendine yetebilme becerisi hayatının neredeyse her alanında kullanabileceği bir şeydir. Üzüntü, reddedilme ve başarısızlık hislerinin üstesinden gelmek ve geleceğini ilgilendiren kararlar vermek bununla ilgilidir. Ayrıca bağlılık, efor sarfetmek ve kararlılık gibi hedeflere ulaşmak için mutlaka gereken özellikleri de kazanmak demektir.

Buna ek olarak stresle, baskıyla ve savunmasızlık hissiyle daha iyi baş edebilmek için kendi kendine yetebilmek elzemdir. Gördüğünüz gibi bu son derece önemli bir özellik olduğu için ebeveynler çocuklarını bu yola yönlendirmeye bir an önce başlamalıdır.

Ergenlik çağındakilerde kendi kendine yetmek ve eğitim

Ergenlik çağının spor ve sosyal hayat gibi kısımlarının yanı sıra eğitim tarafı da kendi kendine yetebilmekle güçlendirilebilir. Eğitim gençlerin hayatlarının temelini oluşturduğu için de bu özelliğin rolü büyüktür.

Yapılan birçok araştırma, ergenlik çağındaki gençlerin akademik başarı elde edebilmesi için kendine inanması gerektiğini söylüyor. Yani kişinin kendi becerilerinden emin olması kritik bir role sahip.

Kendi kendine yetmenin akademik hayattaki ve romantik ilişkiler gibi diğer alanlardaki etkisi hakkında farklı görüşler var. Bazıları evrensel bir etkisi olduğunu söylerken bazıları da farklı durumlara göre değişebileceğine inanıyor. 

Ailenin rolü nedir?

Yukarıda bahsettiğimiz araştırma, ergenlik çağındaki gençlerin kendi kendine yetebilme becerisi geliştirmesinde esas rolün aile ilişkilerine düştüğünü söylüyor. Bu sebeple, çocuklarının bu beceriyi erken yaşta edinebilmesine yardımcı olmaktan ebeveynler sorumlu.

Peki bu nasıl yapılır? İlk adım öğrenme sürecinde onlara arkadaşlık etmektir. Yani öğrenmelerine yardımcı olmak, sorumluluklarını yerine getirmesi için motive etmek ve her şeyden önce bir şey istedikleri gibi gitmediği zaman onlara kötü hissettirmemek.

Çocukların endişelerine karşı anlayışlı ve kabullenici bir tutum edinmek çok önemlidir. Ayrıca duygularını anlamayı ve kontrol edebilmeyi öğretmek gerektiği de bir başka önemli nokta.

Son olarak, çocuğun hata yaparak kendisinin öğrenmesine ve kendi kararlarını vermesine izin vermek gerekir. Bunlar gençlerin kendi kendisine yetebilme özelliği edinmesi için gereken yapı taşlarını oluşturur.

Kendi kendine yetebilmek bir bireyin sağlığı ve duygusal dengesi için mutlaka olması gereken bir niteliktir. “Başarılı bireyler” yetiştirmenin ötesinde, hayatın bu kritik döneminde yaşanan anksiyete bozukluklarıyla da doğrudan bağlantılı olduğunu söylemek mümkün.

Ergenlik çağındakilerde kendi kendine yetebilme becerisi olduğunu gösteren özellikler

Ergenlik çağındaki gençler kendi kendine yetebildiği zaman şu tavırlar gözlemlenir:

• Zorlukları gelişmek için bir fırsat olarak görmek.
• Yenilgi ya da başarısızlık karşısında cesareti kırılmamak.
• Hayal kırıklıklarıyla başa çıkma becerisi sayesinde duygu durumunu sağlam tutabilmek.
• Sorumluluklar konusunda motivasyon ve özveri göstermek.

Ergenlik çağındaki gençlerde kendi kendine yetebilme becerisi geliştirmek için stratejiler

Son olarak gençlere bu beceriyi geliştirmeleri için nasıl yardımcı olabileceğiniz konusunda bazı ipuçlarına bakalım:

1. Örnek olun. Ona çok çalışarak hedeflere ulaşmanın mümkün olduğunu gösterin.
2. Onunla diyalog kurarak becerilerin farkında olmasını sağlayın. Genellikle en büyük sınırlayıcı kişinin kendi zihnidir.
3. Çocuğunuzun mutlu bir hayat sürdürmesine yardım edin. Karşılaştığı zorlukları çözmeye çalışırken ona rahatlaması için zaman tanıyın.
4. Kötü sonuçları analiz edin ve bunlardan gereken dersleri çıkarın.
5. Kısa vadeli ve gerçekçi hedefler koyun ki motivasyonu ve hevesi daha yüksek olsun.

Bu günlük uygulanabilecek basit tekniklerle çocuğunuzun potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olabilirsiniz. Unutmayın: kendi kendine yetebilmek çocuğunuzun hayatı boyunca göstereceği mücadelede ona en çok lazım olacak niteliktir.