Yalan Söyleyen Çocuklar ile Baş Etmek
İlk yalan söylemeler 2-4 yaş arasında gerçekleşir. Çocuklarınızın size yalan söylemesi size olumlu bir şey gibi görünmese de, bu durum aslında çocukların sosyal ve bilişsel gelişiminin bir parçasıdır.
Bununla birlikte, çocuğunuzun eğitimine dürüstlüğün değerini genç yaşta sokmanız ve onlara gerçeği söylemenin ne kadar önemli olduğunu göstermeniz önemlidir.
Çocuklar büyüdükçe, doğru olanı yanlış olanı anlamaya ve onları ayırt etmeye başlarlar ve siz de doğru seçimi yapmalarına yardımcı olmalısınız. Çocuğunuzu yalan söylerken yakalarsanız, bunu onlara dürüstlüğün önemini öğretmek için bir fırsat olarak değerlendirin.
Çocuklar Neden Yalan Söyler?
Çocukların yalan söyleme nedenleri yaşlarına göre değişmektedir. En sık karşılaşılan nedenler:
- Ceza almamak için bir davranışı gizlemek.
- Yalan söylerken ebeveynlerinin tepkilerini gözlemlemek.
- Öyküleri daha ilginç ve heyecan verici hale getirmek.
- Ebeveynlerinin dikkatini çekmek.
- İstedikleri bir şeyi elde etmek.
Yalan Söyleyen Çocuklarla Nasıl Baş Edersiniz?
Gerçeği söyleyeceklerine dair söz vermelerini isteyin
Onlara belli bir durumda ne olduğunu sormadan önce, çocuğunuzla dürüstlük anlaşması yapın. Bu taahhüt, sizin tarafınızdan iyi bir tutum ile birlikte, genellikle çocukları gerçeği anlatmaya yönlendirir.
Çocuklarınızla kapsamlı fakat katı bir şekilde konuşun; böylece size ve etrafınızdaki diğer insanlara karşı dürüst olmak için kendilerini güvende ve rahat hissederler.
Onlara dürüst davranışların cezaya yol açmadığını açıklayın
Cezaları bir öğretme veya düzeltme yöntemi olarak kullandığınızda, sonuçlar hiçbir zaman tatmin edici olmaz. Çocukları korku ile terbiye etmenin bir anlamı yoktur. İşe yaramaz ve onları etik uygulamalar takip etmeye de teşvik etmez.
Onlara küçük yaştan itibaren, gerçeği söylemenin cezalarla veya genel olarak kötü durumlarla ilişkili olmadığını söylerseniz, size daha fazla güvenirler. Bununla birlikte, onların önünde de bunu yapmaktan kaçının.
Dürüstlük evde öğretilmesi gereken bir değerdir ve ebeveynler çocukların her zaman takip ettikleri ana örnektir.
Evde “doğruluk kuralı” oluşturmak
Ailenizin dinamiği içinde, çocuklarınızı gerçeği anlatmaya davet eden (daha görsel olmasını istiyorsanız altın harflerle vurgulanmış) bir kural belirleyin. Onlara dürüst olmanın, nahoş sonuçlar doğurabilse bile hayatımız boyunca taşımamız gereken bir değer olduğunu öğretin.
Neden yalan söylediklerini öğrenin
Çocuklarınızın neden yalan söylediğini öğrendiğinizde, onu düzeltmek için bir plan geliştirmek daha kolaydır.
İlk yaşlarında, gerçeği hayalden ayırt etmeyi öğretmeye odaklanın. Büyümeye başladıklarında, insanların dikkatini çekmek, başkalarını memnun etmek ya da kötü bir durumdan kolayca kurtulmak için yalan söylemek gibi diğer konulara değinmeye başlayabilirsiniz.
Onları uyarın
Çocuklarınızın yalan söylediğinden kesinlikle eminseniz, onlara dürüst olmaları için son bir şans verin. “Sana gerçekte ne olduğunu söyleme fırsatı vereceğim” gibi bir ifade, sonunda dürüst olmaları için gereken itici güç olabilir.
Onlarla yalan söylemenin sonuçları hakkında konuşun
Onlarla oturun ve yalanın getirdiği doğal sonuçlar konusunda bir konuşma yapın. Dürüst olmadıklarında, diğer insanların yaptıkları her şeyi sorgulamaya başlayacağını öğretin.
İyi bir fikir, onlara yalanın kötü sonuçlarından bahseden hikayeler veya durumlar anlatmaktır. Harekete geçmeden önce düşünmeye başlamaları için eylemlerinin sonuçlarının farkında olduklarından emin olun.
Uygun davranışa pozitif güçlendirme sağlayın
Küçük çocuklarınız doğruyu söylediğinde, yapmaları zor olmuşsa da olmamışsa da, onlara olumlu güçlendirme sağlamakta tereddüt etmeyin. Bir iltifat onları dürüst olmaya devam etmek için yeterince motive edebilir ve genel olarak yalanları kesebilirler.
Bu stratejilerden hiçbiri işe yaramazsa profesyonel yardım alın
Çocuğunuzun yalanları abartılı noktaya geldiğinde korkarak bunu göz ardı etmeyin. Bu tür davranışların evde ve okulda sorunlara yol açabileceği bir sır değildir. Asla bu davranışı küçümsemeyin, bir profesyonel tarafından tedavi edilmesi gereken patolojik bir durum olabilir.
Çocuklarınız size yalan söylediğinde paniklemeyin. Aksine, doğru bir gelişme işareti olarak görün ve değerleri geliştirmek için bu anlardan yararlanın. Çocuklarınızın davranışlarına dikkat etmeniz ve dürüst bir yaşam sürmeleri için gerekli düzeltmeleri yapmanız gerekmektedir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bach, K. & Harnish, R. M. (1979). Linguistic: Communication and speech acts. Cambridge, MA: MIT Press.
- Casas Rivera, R., & Zamarro Arranz, M. L. (1990). La mitomanía en la clínica actual. A propósito de un caso clínico. Revista de La Asociación Española de Neuropsiquiatría.
- Dithrich, C. W. (1993). Pseudologia fantastica, dissociation, and potential space in child treatment. Master Clinicians on Treating the Regressed Patient, Vol. 2.
- King, B. H., & Ford, C. V. (1988). Pseudologia fantastica. Acta Psychiatrica Scandinavica. https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.1988.tb05068.x
- Leekam, S. R. (1992). Believing and deceiving: Steps to becoming a good lier. En S. J. Ceci, M. Desimone & M. Putnik (Eds.), Social and cognitive factors in early deception (pp. 47–62). Hillsdale, NJ: L.E.A.
- Sotillo, M., & Rivière, Á. (2001). Cuando los niños usan las palabras para engañar: la mentira como instrumento al servicio del desarrollo de las habilidades de inferencia mentalista. Infancia y aprendizaje, 24(3), 291-305. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1174/021037001316949239
