Olumlu Disiplin Teknikleri ve Yararları

Olumlu disiplin teknikleri ve çocukların günlük yaşamındaki önemi hakkında bilgi edinmek için doğru yerdesiniz.
Olumlu Disiplin Teknikleri ve Yararları

Son Güncelleme: 21 Ekim, 2019

Olumlu disiplin teknikleri çocukları cezalandırma veya zorlama yerine sağlıklı iletişim yoluyla eğitmeyi amaçlamaktadır.

Temel olarak olumlu disiplin, çocukları ve gençleri işbirliğine ve öğrenme sürecine katılmaya teşvik eder. Bu teknikler sayesinde çocuklar  gerekliliklere sağlıklı bir şekilde uymayı öğrenirler.

Başka bir deyişle, olumlu disiplin karşı karşıya gelmekten ziyade işbirliği ile ilgili bir kavramdır. Bu metodoloji “güç oyunu” veya hiyerarşi üzerine odaklanmamaktadır.

Genellikle verdiğimiz talimatları çocuklar takip edinceye kadar tekrarlamamız gerekmektedir. Bu tür davranışlardan ortaya çıkan stresi önlemek için birkaç olumlu disiplin tekniğini tercih edebilirsiniz.

Örneğin, en etkili teknikler biri de diyalogdur. Karşınızdaki kişiyle (bu durumda çocuğunuzla) karşı karşıya gelmeden işbirliği yapmak istiyorsanız, onunla mutlak suretle diyalog kurmanız gerekmektedir. Bu aynı zamanda mutluluğu da teşvik ederken istediğiniz hedeflere de ulaşmanızı sağlayacaktır.

oğlu annesinin sırtında eğleniyor

Akılda tutmanız gereken zorluklar

Olumlu disiplin teknikleri uygulamak istediğinizde, istediğiniz sonuçlara ulaşmanızın hemen mümkün olmayacağı ihtimalini göz önünde bulundurmanız gerekmektedir. Burada sabırlı olmak en kilit noktadır. 

Bu aşamada karşınıza bazı zorluklar da çıkabilir ve bu tamamen doğal bir şeydir. Her sürecin iniş ve çıkışı olduğu gibi öğrenme söz konusu olduğunda da belirli iniş çıkışlar bulunmaktadır.

Çocuğunuzun çabuk kavramasını istiyorsanız, olumlu disiplin tekniklerini uygulamaya karar verdiğiniz bağlamı da göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.

Bu teknikleri çocuğunuzun yaşına, önceki bilgilerine ve kişiliğine göre uyarlamanız da çok önemlidir. Örneğin, 10 yaşında bir çocuk için 3 yaşındaki bir çocuğa uygulayacağınız tekniği uygulamanız mümkün değildir.

Ön yargıları aşmalarına, farklı durumlara uyum sağlamalarına ve hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak istiyorsanız çocuklarınızla sağlıklı bir diyalog kurmanız ve onların hedeflerine ulaşabilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapmanız gerekmektedir.

Bunu yaparken karşınıza çıkacak en büyük zorluklara bir göz atalım: 

  • Çocuğun yaşı.
  • Kurulan diyaloğun kalitesi (ebeveyn ve çocuk arasında).
  • İnançlar ve önceden edinilmiş bilgi (ön yargılar).
  • Olası isteksizlik (tekniğin ve diyaloğun etkisinden dolayı; isyankarlık, anlaşamamazlık ve hoşnutsuzluk)

Olumlu disiplin teknikleri

  1. Sorumluluk duygusunun korunması büyük önem arz etmektedir. Çocuğunuza bundan sonra işlerin farklı bir şekilde yürüyeceğini net bir şekilde açıklamanız gerekmektedir. Her zaman onların yanında olmanız ve ne yapması gerektiğini söylemeniz mümkün değildir, zira bu onların sorumluluğudur, kendinizin değil. Çocuklarınıza farklı etkinlikler (yemek, banyo, eve dönme) için bir program hazırlayın ve bu programı onlara gösterin. Gerekirse onlar için bir kağıda yazın. Çocuğunuzla birlikte bunları organize etmeyi başarırsanız etki daha büyük olacak ve daha olumlu bir sonuca ulaşmanız mümkün olacaktır.
  2. Çocuklarınıza çalar saati kullanmayı öğretin ve zamanlarının yönetimini kendilerine bırakın. Örneğin, saat sekizde banyo yapmaları gerekiyorsa, bırakın kendileri bunu yapsın. Başka bir deyişle, kendileri için bir şeyler yapmanın ne kadar yararlı ve faydalı olduğunu anlamalarına yardımcı olun.
  3. Çocuklarınız ve kendiniz, çocuklarınızın günlük sorumluluklarını kabul ettiğinizde, onları serbest bırakın ve çok yakından takip etmeyin. Zaman zaman onlara belirli konularda hatırlatma yapabilirsiniz fakat bunu bir rutin haline getirmeyin.
  4. Müteşekkir olun ve onların gösterdiği çabaları anladığınızı belli edin. Sizinle işbirliği yaptıkları için evde bayram havası estirmeye de gerek yok fakat samimi ve onlara ne kadar minnettar olduğunuzu gösterin.
  5. Belirli durumların tekrar ettiğini gözlemliyorsanız, çocuklarınızla oturun ve bu problem için bir çözüm üretmek istediğinizi onlara söyleyin. Birlikte çalıştığınızda işlerin ne kadar iyi ve kolay olacağını bilmelerini sağlayın. Beyin fırtınası yapın ve birlikte bir anlaşmaya varın (ikinizin de buna katılması çok önemlidir).Yararlı olacağını düşündüğünüz fikirleri seçin ve geri kalanını dışarıda bırakın. Bir eylem planı önerin ve herkesin bu plana sıcak bakması için ne yapabileceğinizi belirleyin. Eylem planının ikinizi bir araya getiren eğlenceli bir aktiviteye dönüşmesi de önemlidir.
  6. Onları tehdit etmek yerine onlarla konuşun. Bu şekilde ortaya çıkacak hayal kırıklıklarından ve kötü durumlardan uzak durabilirsiniz.
  7. Bir süre mola verin. Onlara daha sonra ne yapacaklarını düşünüp karar vermeleri için mola vermeyi öğretmeniz gerekmektedir. Böylece baskı altında kalınan durumlara olan dirençleri gelişecek ve karar alma hızlarında da gözle görülür bir ilerleme meydana gelecektir.
  8. Emir vermek yerine soru sormayı deneyin. Çocuğunuzu değer ve sevgilerle eğitmek çok daha önemlidir ve onlara bağırıp cezalandırmaktan çok daha büyük bir etkiye sahiptir.
  9. Çocuklar taklit ederek öğrenir, bu da ebeveynlerin çocuklarının rol modeli olduğunu göstermektedir. Ebeveynler hiçbir zaman kusursuz değildir; sadece olabildiğince tutarlı ve sorumlu olmaya çalışın. Unutmayın; yaptığınız her hareketle kendi çocuğunuzu eğitiyorsunuz.
Olumlu Disiplin Teknikleri

Takip ve rutinlerin önemi

Olumlu disiplin teknikleri zamanında ve tutarlı bir şekilde uygulandığı takdirde, çocuklarınız üzerinde büyük bir etkiye sahip olacaktır. Sabrın çok önemli olduğunu ve alışkanlıklarımızı oluşturmamızda bize yardımcı olduğunu unutmayın. Bu nedenle çocuğunuza mutluluk ve memnuniyet duygusunu hissettiren her şeyi pekiştirmeniz çok önemlidir.

Çocuklara (veya gençlere) bir şey yaptırmak için onlara baskı yapmanıza veya zorlamanıza gerek yoktur. Onlara bir takım olarak çalışmayı ve her durumda her zaman olumlu tarafları aramayı öğretin.

Unutmayın; çocuklar uyumu, mizahı ve eğlenceyi çok sever. Bu yüzden onlara belirli bir esneklik vermeniz ve daha da önemlisi tam destek vermeniz hayati önem taşımaktadır. 

Çocuklarınız iyi bir iş başardığında onlara iyi olduklarını belirtin ama aynı zamanda kendilerini geliştirmeleri gerektiğinde de onları uyarın. Buradaki dengeyi kendiniz bulabilirsiniz.

Bu sayede anlaşmazlıkları önleyebilir ve koca bir günün kötü bir notla bitmesini engelleyebilirsiniz. Son olarak; sabırlı olmanız gerektiğini asla unutmayın. Ne de olsa öğrenmenin yaşı yoktur.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Carmen, D., & Carrasquillo, Y. (2018). DISCIPLINA POSITIVA: HERRAMIENTA PARA LOS PADRES. Educrea.
  • McKee, L., Roland, E., Coffelt, N., Olson, A.L., Forehand, R., Massari, C., Jones, D., Gaffney, C.A. y Zens, M.Z. (2007). Harsh Discipline and Child Problem behaviors: The Roles of Positive Parenting and Gender. Journal of Family Violence, 22, 187–196.
  • Nelsen, J. (2001). Disciplina positiva. Editora Cultrix.
  • Russell, A. y Russell, G. (1996). Positive parenting and boys’ and girls’ mis-behaviour during a home observation. International Journal of Behavioral Development, 19, 291-307. 

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.