Hamilelikte Kafein Tüketmenin Etkileri
Toplumumuzda bir kafein tüketme alışkanlığı olduğu görülüyor. Kafein kahvenin yanı sıra, çikolata, alkolsüz meşrubatlar, çay gibi içecek ve gıdaların içinde de bulunuyor. Fakat hamilelikte kafein tüketmek tartışmalı bir konu. Bugünkü yazımızda, bu konuya değineceğiz.
Kafein Nedir?
Sürekli kafeinden söz ediyoruz ama gerçekte ne olduğunu biliyor muyuz? Kimyasal olarak kafein, metilksantin grubuna ait bir alkaloid. Vücudumuzda kafein, merkezi sinir sistemimizde bir psikojik uyaran görevi görür.
Adenozinin A1 ve A2a reseptörlerinin rakip antagonistidir. Bu reseptörler pek çok nörotransmiterin salınımını engellerler. Bundan ötürü, kafein de aynı transmiterlerin salınımını sağlar. Bu da diğer şeylerin yanı sıra dopaminin tesirini artırır.
Enerji verdiği ve uyarıcı özellikleri olduğu için kafein aynı zamanda alışkanlık yapan maddeler kategorisinde de sayılabilir. Düzenli olarak aşırı derecede kafein tüketimi tolerans oluşturur. Kafeini birden bırakmak da yoksunluğa yol açabilir.
Kafein farmakolojik özelliklerinden ötürü kullanılan bir maddedir. Özellikle ağrıların dindirilmesinde kullanılır. Ayrıca birçok grip karşıtı ilaçta ve migren ilaçlarında da kullanılır.
Kafeinin İçeriğinde Neler Bulunur?
Söylediğimiz gibi kafein sinir sistemimiz için psikolojik uyaran ve psikoaktif bir maddedir. Yani beynimizi harekete geçirir, uyandırır ve bizi alarmda tutar. Fakat hepsi bu kadar değil. Kafeinin vücudumuzda aşağıdakiler gibi bazı başka etkileri daha vardır:
- Kafein bir antioksidandır ve serbest radikallere saldırır.
- Atardamar basıncını artırır.
- Kalp hızını artırır.
- İdrar söktürücü özellikleri vardır.
- Kan dolaşımını artırır.
- Belli bir seviyede dehidrasyona neden olabilir.
- Baş ağrısı yapabildiği gibi kimi zaman baş ağrısını dindirebilir de.
- Diyaframın kasılmasını artırarak solunum fonksiyonlarını artırır.
- Kaslarda damar genişlemesine neden olur.
Hamilelikte Kafein Tüketmenin Etkileri
Kafein kimi zaman tütün ürünleri ve diğer uyuşturucular gibi doğurganlık için bir risk etmeni haline gelir. Fakat düşük miktarda kafein tüketmek herhangi bir soruna yol açmaz. Benzer şekilde, eğer hamileyseniz aşırıya kaçmamak için aklınızda bulundurmanız gerekenler bulunuyor.
Hamilelikte biraz kafein tüketmenin bir zararı yoktur. Tabii bunun yanı sıra, çok fazla kafein tüketmek de bebeğin gelişimine engel olabilir ve hatta düşüğe yol açabilir.
Peki neden? Kafein fetüse geçer; yani annenin kanındaki kafein amniyotik sıvıya ve fetüse de iletilir.
Plasentada kafeinin metabolize edilmesinin bir yolu yoktur. Ayrıca 8 aya kadar fetüsün karaciğerinde bunun için gerekli enzimler bulunmaz.
Kafein içeriğinden ötürü rahim ve ceninde damar büzülmesine yol açabilir ve bundan dolayı kan akışı azalabilir. Yani bebek daha az oksijen ve besin maddesi almış olur. Dolayısıyla kafein alımı arttıkça fetüsün gelişimi de etkilenir.
Kafeinin hamilelik esnasında yol açabileceği ciddi komplikasyonlardan bir diğeri de düşüktür. Bu özellikle ilk üç aylık dönemde geçerlidir. Aşırı kafein tüketimi aynı zamanda preeklamsi ve hipertansiyona da yol açabilir.
Arteriyel hipertansiyon ve kalp hızı hamilelik boyunca kontrol edilmesi gereken önemli etmenlerdir. Bundan ötürü, bu değerleri değiştirebilecek şeyler tüketmekten kaçınmak gerekir. Yoksa hem anne hem bebek için istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
Emzirme esnasında da kafein anne sütü aracılığıyla anneden bebeğe geçebilir. Emziren annelerin çok fazla kahve tüketmesi bebeklerinde rahatsızlığa ve uyku düzenlerinin bozulmasına neden olabilir. Fakat az miktarda tüketmek bir sorun yaratmayacaktır.
Hamilelikte Kafein Tüketimine Dair Sonuç
Tabii bu konuda hâlâ yapılması gereken çok fazla araştırma bulunuyor. Özellikle hamilelikte aşırı kafein tüketiminin hem anne hem bebek için zararlı olduğu ortada. Fakat biraz tüketilmesinde bir sorun olmamakla birlikte yararlı dahi olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Pardo Lozano, R., Alvarez García, Y., Barral Tafalla, D., & Farré Albaladejo, M. (2007). Cafeína: un nutriente, un fármaco, o una droga de abuso. Adicciones: Revista de socidrogalcohol, 19(3), 0225-238.
- Valenzuela, A. (2010). El café y sus efectos en la salud cardiovascular y en la salud materna. Revista chilena de nutrición, 37(4), 514-523.
- Barreda-Abascal, R., Molina, L., Haro-Valencia, R., Alford, C., & Verster, J. C. (2012). Actualización sobre los efectos de la cafeína y su perfil de seguridad en alimentos y bebidas. Revista Médica del Hospital General de México, 75(1), 60-67.
