Hamilelikte Ayak Şişmesi için Tedavi Yöntemleri
Hamilelik döneminde ayak şişmesi çok sık yaşanan bir durumdur. Genellikle, son üç aylık dönemde dokulardaki sıvı birikiminden ötürü ayaklar zorlanır ve şişerler.
Bu yazımızda hamilelikte ayak şişmesinin sebeplerinden ve ağrıya iyi gelebilecek bazı tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Hamilelikte ayak şişmesi normal midir?
Hamilelik döneminde ayak şişmesi pek çok kişi tarafından sıkça yaşanan bir rahatsızlıktır. Ayaklardaki ve bacaklardaki ağırlık hissi ve rahat yürüyememek ayaklarda sıvı toplandığının en belirgin işaretleridir.
Vücudun bu alt bölgesindeki rahatsızlıklar genellikle hamileliğin son aylarında görülür.
Tüm bunlar bebeğin ağırlığından kaynaklanmaktadır. Bu dönemde boyutu iyice artan rahim pelvisteki damarlara basınç uygulayarak dolaşımı yavaşlatır.
Hamilelik döneminde ayakların şişmesi kilo artışı ve sıvı toplanmasından ötürü özellikle de son aylarda sıkça yaşanan bir rahatsızlıktır.
Hamilelik döneminde ayaklar neden şişer?
Hamilelik döneminde annenin kan değerlerindeki değişikliklerden ötürü dokularda fazla miktarda sıvı birikmesine bağlı olarak ayaklarda şişme görülebilir.
Özellikle de hamileliğin son üç ayında hormonların etkisiyle vücutta biriken su miktarı artar ve dokularda sıvı birikir. Fazla sıvı ise genellikle ayaklarda ve bilek bölgesinde toplanarak ağırlık ve rahatsızlık hissi yaşatır.
Buna ek olarak, kan akışı bazı damarlarda tıkanıklıklara yol açabilir. Vücutta biriken su miktarı arttıkça direnç ve damarlardaki kan basıncı da artar.
Ayrıca, rahimin hacimce büyümesi bacaklardan kalbe kanı taşıyan damarlara basınç uygular. Bu basınçla birlikte kan akışı yavaşlar ve sıvının bacaklarda birikmesine sebep olur.
Hamilelik döneminde ayak şişmesine karşı nasıl önlem alabilirsiniz?
Sağlıklı kadınlar hamilelik döneminde ayak şişmesi gibi bir problemle karşılaşmazlar fakat bu durum yine de sıklıkça yaşanan bir rahatsızlıktır.
Yukarıda bahsettiğimiz nedenlere ek olarak hamilelik döneminde ani kilo artışı veya vücut duruşunun yanlış bir pozisyonda olması sebebiyle ayaklarda şişme görülebilir. Bu sebeple, özellikle de hamileliğin son aylarında ayak şişmesini tetikleyebileceği için zamanınızı oturarak geçirmemeye çalışın ve sıcaktan uzak durun.
Ayak şişmesine karşı alınabilecek önlemlerden bazıları:
- Bol su için. Sıvı tutulumunu önlemek ve vücudu toksinlerden arındırmak için günde 8 – 10 bardak su içmeniz tavsiye edilir.
- Beslenmenize dikkat edin. Mümkün olduğunca işlem görmüş yiyeceklerden uzak durun ve bol bol meyve ve sebze tüketin.
- Egzersiz yapmayı ihmal etmeyin. Hamilelik dönemini genellikle oturarak geçirmek ayak şişmesinin en büyük tetikleyicisidir. Bu sebeple yürüyüş, yoga ve su egzersizleri gibi dolaşımı hızlandıracak fiziksel aktiviteler yapmanız tavsiye edilir.
- Uzun süre boyunca aynı pozisyonda kalmaktan kaçının. Oturarak veya ayakta durarak uzun zaman geçirmek özellikle de hamileliğin son döneminde pek tavsiye edilmez. Aksine hareket etmeniz ve adım atmanız yararınıza olacaktır. Otururken ayaklarınızı yüksek bir taburenin üzerine yerleştirin ve hiçbir zaman ayaklarınızı ve bacaklarınızı çapraz olacak şekilde konumlandırmayın.
- Kaslarınızı gevşetebilmek için bacaklarınızı öne doğru uzatın ve bileklerinizi öne doğru eğin.
- Hamileler için özel olarak üretilmiş çoraplar ve ayakkabılar giymeyi tercih edin.
- Sıcak veya soğuk suyla ayaklarınızı yıkayın. Bunu gün sonunda rahatlamak amaçlı yapmanız tavsiye edilir. Bir kovanın içine sıcak su ve tuz ekleyin. Eğer soğuk suyu tercih ederseniz kovaya buz ekleyin ve birkaç dakika boyunca ayaklarınızı içinde tutun. Bu şekilde şişmenin önüne geçerek kan dolaşımını hızlandırabilirsiniz.
- Ayak bölgesine uygulanan rahatlama masajları ayak şişmesini önlemektedir. Ayağınıza nemlendirici kremler ile uygulayacağınız masajlar sayesinde bu bölgedeki kan dolaşımınız hızlanır.
- Yan yatarak uyuyun. Bu şekilde damarlara uygulanan basınç azalır.
Neye dikkat etmelisiniz?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi hamileliğin son aylarında ayaklarda ve bacaklarda şişme görülmesi oldukça sık yaşanan bir durumdur. Fakat bu şişmenin ne dereceye kadar normal olduğunu ve ne zaman bir uzmana danışmak gerektiğini bilmekte fayda var.
Aşağıda belirttiğimiz durumlardan birinden şikayetçiyseniz hemen bir uzmana danışın.
- Ayak ve bacaklara ek olarak yüz bölgesi, eller ve göz çevresinde de şişme yaşıyorsanız,
- Aşırı derecede ve birden ayaklarınız şiştiyse,
- Yukarıda bahsettiğimiz önlemleri almış olmanıza rağmen ayaklarınız uzun süredir şiş ise,
- Bacaklarınızdan biri diğerinden daha fazla şiş ise veya ağrınız varsa.
Unutmayın ki hamilelik döneminin son aylarında ayak şişmesi genellikle normal ve geçici bir durumdur ve endişelenmenizi gerektirmez. Yukarıda bahsettiğimiz tavsiyelere uymak sizin için yeterli olacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bunce E. E, Heine R. P. Hinchazón en el último trimestre del embarazo. Manual MSD. Junio 2021.
- Buttler Tobah Y. ¿Cuál es la causa de la hinchazón en los tobillos durante el embarazo? ¿Qué puedo hacer al respecto? Mayo Clinic. Agosto 2020.
- Smyth RM, Aflaifel N, Bamigboye AA. Interventions for varicose veins and leg oedema in pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Oct 19;2015(10):CD001066.
- Van Kampen M, Devoogdt N, De Groef A, Gielen A, Geraerts I. The efficacy of physiotherapy for the prevention and treatment of prenatal symptoms: a systematic review. Int Urogynecol J. 2015 Nov;26(11):1575-86.
- Coban A, Sirin A. Effect of foot massage to decrease physiological lower leg oedema in late pregnancy: a randomized controlled trial in Turkey. Int J Nurs Pract. 2010 Oct;16(5):454-60.