Çocuklarımın sürekli kavga etmeleri normal mi?

Küçük kardeşler arasındaki kavgalar genellikle birçok ailede normal bir durum olarak değerlendirilir. Yaşanan kavgaların çeşitli sebepleri vardır: imrenme, kıskançlık, oyuncakların sahiplenilmesi… Bu noktada ebeveynlerin gerekli gördükleri anda çocukların kavgalarına müdahale etmeleri onların önemli bir görevidir.

Ebeveynlik ve eğitim konusunda çocuk bakan insanların birbirleriyle deneyimlerini paylaşmaları çaresiz hissetmemeleri için büyük önem taşır. “Çocuklarımın sürekli kavga etmelerini istemiyorum” gibi sözler ebeveynlerin dilinden düşmüyor. Bu yazımızda küçük kardeşler arasındaki kavgaları engelleyebilmeniz için faydalı bilgiler göreceğiz.

Çocuklar küçükken henüz başlamakta olan ben-merkezcilik; çocukların mekânları, duyguları ve oyuncakları paylaşmasını oldukça güçleştirir. Şu anda ebeveynlik ve çocuk bakma modelleri çocukların geçirdikleri sürece ve zamana saygı duymamız gerektiğini hatırlatır.

Oyna, kavga et, tekrar oyna…

Belli bir çerçeve içerisinde kardeşlerin kavga etmesi normal sayılır. Birçok duruma bakarsak eğer oyunların kavgalara yer açtığını görürüz. Bu durumda görmeyi beklediğimiz şey tartışmanın ya da kavganın ardından çocukların kin tutmadan ya da nefret beslemeden oynamaya devam etmeleri olur. Pozitif anlamda bir uzlaşmaya varmak ebeveynler olarak hedefimiz.

Uzmanlarla sıklıkla görüşülen sorunlardan biri sürekli devam eden saldırganlık. Eğer kardeşlerden biri haksız yere ve tekrar tekrar diğer insanlara veya kardeşlerine kötü muamelede bulunuyorsa; bu saldırgan tutum kardeşler arasındaki ilişkiyi aşan bir problemden kaynaklı olabilir.Örneğin otistik spektrum bozukluğu; çocuklarda etrafındaki insanlara karşı abartılı tepkiler vermelerine sebep olabilir.

Hal böyleyken otistik spektrum bozukluğuna sahip çocuklarına terapi yardımıyla en iyi bakımı sunmak isteyen ebeveynler; kardeşleriyle kavgaları ve uzlaşmaları çerçevesinde otistik çocuklarına kardeşleriyle sosyalleşebilmeleri için bir şans vermelidir.

Çocuklarımın sürekli kavga etmesi normal mi?

Oyundan sonra uzlaşmanın hâkim olmasını bekleriz. Fakat bazı durumlarda ebeveynler de çocuklar arasındaki iyi ilişkilerin yara almalarına sebep olabilirler. Ne zaman müdahale etmeliyiz? Bir kavgayı nasıl durdurabiliriz? Eğer çocuk kardeşlerine karşı nefret veya öfkeden dolayı rahatlayamamış durumdaysa ne yapmalıyız?

Kardeşler arasındaki kavganın birçok aşaması vardır. Öncelikle bu kavga oyuncaktan çıkar, sonra bisiklet kavga sebebidir, daha sonra oyun konsolu ya da arkadaş grupları arasındaki rekabet kavgaya yol açabilir. Ya da oldukça basit bir şekilde saldırgan ve kavgacı bir çocuğunuz olabilir.

Bu tip durumlarda tedavisel danışmaya gelen ebeveynlerin en çok yaptıkları hatalardan biri çocuklarını belli söz, önyargı ve düşüncelerle etiketlemeleri olur. Kendi kendilerine çocuklarının sürekli kavga edip tartışmalarının normal olup olmadığını sorgularlar.

Bazılarımız çocuklarından birini “kötü” ya da “garip” şeklinde etiketleme hatası yaparlar. Bu ebeveynler kavgalar için sürekli çocukları suçlarlar. Bir çocuk için kişiliğinde kötülüğün kendinden var olduğunu düşünmesi çocuk için oldukça yaralayıcı ve sarsıcı bir deneyim olabilir. Bu yüzden kavgaya son vermek için bağırıp isimler takmak yerine çocukla konuşarak duruma bir son verip müdahale etmek daha iyidir. Farkındalık ve saygı bazlı ebeveynlik iyi sonuçlar doğurur.

Çocuklar arasındaki kavgaların sebepleri ve bu kavgalara müdahale edebilmenin yolları

Kavganın neden ortaya çıktığını doğru tespit etmek çok önemli: Her çocuğun kendine göre bir kavga sebebi olacaktır ve bu sebepler aza indirgenmemelidir. Buna ek olarak birçok zaman göz önündeki bariz sebepler; ifade etme güçlüğü taşıyan çocukların korkuları ve güvensizliklerini barındırır. Bu şekilde ebeveynler ilk olarak yargılamadan gözlemlemeyi ve dinlenmeyi öğrenmelidir.

Dinlemek ve gözlemek ebeveynlerin her kavgada neyin tekrarlandığını fark edip not almalarına yarar. Peki ya siz “sürekli çocuğunuzun neden kavga ettiği üzerine düşünüyor ama bunun altında yatan sebepleri göremiyor musunuz?”

Bu bakış açısı ve durum yeterli müdahalede bulunmanızı imkânsız hale getirecektir. Küçüklerimizin aklında olan oyuncaklarını hasar almalarına karşı koruma içgüdüsü gayet anlaşılır ve görmek istediğimiz bir davranıştır.

Çocuklar için ebeveynleriyle olan bağa özen göstermeleri büyük önem taşır. Bu sebeplerden ötürü ebeveynlerin müdahalesi her şeyi dikkate almış olmalı ve empati içermelidir. Her evde yetişkinlerin hatırlamaları gereken şeyler ise çocuklarıyla olan konuşmaları, tartışmaları ve saygılı muamele göstermeleri olacaktır.

Eğer ebeveynler yeterince çocukların hayatlarında olmazlarsa, zaman kısıtlılığı ya da başka sebeplerle; o halde çocuklar yalnızlıklarını kavgalar aracılığıyla ifade etmeye başlarlar. Çocuklar hem kendileri için hem de kardeşleriyle vakit geçirebilmeleri için kaliteli zamana ihtiyaç duyarlar.

Sonuç olarak, ebeveynlerin çizdiği yol ve rol diyalog ve anlayışın güzel bir örneği olmalıdır. Ebeveynlerin sadece paylaşmayı değil dinlemeyi, sakin kalmayı ve sevdiklerini bağışlayabilmeyi öğrenmeleri ve çocuklarına öğretmeleri gerekir.