Çocuklarda Guatr: Anne Babaların Bilmeleri Gerekenler
Guatr hastalığı tiroit bezlerinin şişmesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Tiroit, büyüme ve gelişme için gerekli olan pek çok hormonun üretildiği bir bezdir. Bu yazımızda, çocuklarda guatr hastalığının nasıl zorlukları olduğunu tartışacağız.
Guatr Nedir?
Söylediğimiz gibi, guatr hastalığı tiroit bezinin şişmesinden kaynaklanır. Tiroit bezi, kelebek şeklindedir ve boynun ön kısmında yer alır.
Bu bez, büyüme ve metabolizmayı kontrol eden tiroit hormonunu üretir. Özel olarak tiroit bezinde şu hormonlar üretilir:
- T3 Triyodotironin
- T4 Tiroksin
Tiroit bezi enfeksiyon kaptığında durum tehlikeli bir hal alabilir. Bununla birlikte, bu enfeksiyonun iki sonucu vardır.
- Hipertiroidizm: Tiroit bezindeki tiroit hormonu sentezi artar.
- Hipotiroidizm: Tiroit bezindeki hormonal aktivite ve sorunlu dokudaki hormon seviyesi düşer. Bu birkaç sebepten kaynaklanıyor olabilir:
- Düşük hormon üretimi
- Metabolik ya da vücuttaki hormon dağılımına ilişkin değişimler
- Vücut dokularındaki hormonların etkisine karşı direnç
Çocuklarda Guatr Neden Görülür?
Çocuklarda guatr pek çok sebepten kaynaklanabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Enfeksiyon kaynaklı tiroidit. Kızamık, kabakulak ya da grip virüsü gibi virüsler tiroit enfeksiyonuna yol açabilir. Bu duruma, De Quervain Tiroiditi adı verilir.
- Otoimmün tiroiditi. Bu vakalarda, bağışıklık sistemi tiroide saldırarak, bu beze zarar verir. Bu durum, örneğin; Down Sendromu’nda ya da Turner Sendromu’nda ortaya çıkabilir. Graves Basedow Sendromu denilen hastalık da çocuklarda guatr görülmesine sebep olabilir.
- Az iyot içeren gıdalar tüketmek. Dünya çapında guatrın en yaygın sebeplerinden biri yetersiz iyot tüketimidir. İyot, tiroit bezlerinde hormon sentezinin yapılması ve bu bezin düzgün bir şekilde çalışması için gerekli bir maddedir.
Çocuklarda Guatr Belirtileri Nelerdir?
Guatrın belirtileri, örneğin; guatrın tipi ya da guatra yol açan nedenler gibi şeylere göre farklılık gösterebilir. Bununla birlikte, guatrın ortaya çıktığı yaş ve çocukların şahsi özellikleri de belirtilerin çeşitlilik kazanmasına neden olan faktörlerdendir.
Genel olarak, tiroit bezi çok fazla enfeksiyon kaptığında, çocuk yutkunmakta ve hatta yemekleri çiğnemekte zorlanabilir. Enfeksiyon kaynaklı guatrda; ateş, iltihap ve boyun ağrısı da görülebilir.
Çocuklarda hipotiroidizmin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Büyümede gecikme, boyun uzamaması
- Ergenliğin gecikmesi
- Aşırı kilo
- İştah kaybı
- Kabızlık
- Kuru cilt ve üşüme huyu
- Saç dökülmesi
Hipertiroidizmde ise en yaygın belirtiler şu şekildedir:
- Hızlı büyüme
- Gerginlik
- Uyumada ve konsantre olmada zorlanma
- Yüksek tansiyon
- İştah artışı
- Kilo kaybı
- İshal
Çocuklarda Guatr Tedavisi Nasıl Yapılır?
Guatr belirtilerinin takibi ve tedavisi endokrinologlar tarafından yürütülür. Öncelikle, bezlerdeki iltihabın azaltılması ve yan etkilerin giderilmesi için anti-enflamatuvar ilaçlar verilir.
Eğer çocuk hipotiroidizm hastası ise, tedavisinde tiroit hormonu da kullanılması gerekir. Tedavi için çocukların perhiz yapmaları ve günde bir Levotiroksin içeren bir ilaç kullanmaları gerekir.
Eğer tam tersi görülüyorsa, yani çocuklarda aşırı derecede tiroit hormonu varsa; bu hipertiroidizme işarettir. Bu hastalığın tedavisinde, tiroit karşıtı ilaçların kullanılması uygundur. Eğer ilaçlar gereken etkiyi yapmazsa, genellikle ameliyat olunması gerekir.
Yetişkin hastalarda hipertiroidizm tedavisi radyoaktif iyot ile yapılır. Fakat, çocuklarda bu maddenin yan etkileri bilinmediği için genelde bu tedavi yöntemi tercih edilmez.
Sonuç olarak, guatr çocuklarda da görülebilen ve farklı farklı şekillerde açığa çıkan bir hastalıktır. Bundan dolayı, yukarıda bahsettiğimiz belirtilerden herhangi biri ile karşılaştığınızda, fazla gecikmeden çocuk doktorunuza danışın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Sanz Fernández, M., Rodríguez Sánchez, A., González Ruiz de León, E. (2015). Patología tiroidea en el niño y en el adolescente. Pediatría integral, XIX(7), 467-476.
- Hayes Dorado, J. P., & Montero Justiniano, W. (2006). Tiroiditis de Hashimoto en niños y adolescentes con bocio. Revista de la Sociedad Boliviana de Pediatría, 45(2), 95-97.
- GODOY, C., ACEVEDO, M., BARRERA, A., YISMEYIÁN, A., & UGARTE, F. (2009). Hipertiroidismo en niños y adolescentes. Revista chilena de pediatría, 80(1), 21-29.
