Çocuklarda Duyusal Motor Gelişimi

Duyusal motor gelişimi aşamasında çocuklar, potansiyellerinin, kişisel rollerinin ve bir grup içindeki potansiyel rollerinin farkına varmaya başlarlar.

İsviçreli psikolog Jean Piaget, duyusal motor dönemini, çocuk gelişimindeki aşamalardan biri olarak tanımlar. Bu aşamada bebekler, çevrelerindeki dünyayı duyuları ve hareketleri sayesinde fark etmeye başlar.

Duyusal motor gelişimi nedir?

Duyu-motor dönemi, çocuk gelişiminin aşamalarından biridir ve geçtiğimiz yıllarda çok analiz edilen bir konu haline gelmiştir. Bu aşama, bebeklerin bilişsel gelişimine çok fazla etkisi olduğu için, gelişim teorisinde önemli bir yere sahiptir.

Piaget, gelişimi dört aşamaya ayırmıştır: Duyusal motor dönemi, işlem öncesi dönem, somut işlemler dönemi ve soyut işlemler dönemi. Bunlardan ilki, bebeğin doğumundan iki yaşına kadar geçen süreyi kapsar.

Bu dönem sırasında çocuklar, çevrelerindeki dünyanın farkına varmaya başlarlar. Tüm duyuları ve hareketleri, bilgi edinmek ve çevreleriyle etkileşime geçmek adına yavaş yavaş gelişir.

Genellikle, yetişkinler bu döneme gereken önemi vermezler. Bununla beraber, bebeklerin hayatının bu döneminde önemli zihinsel süreçler gerçekleştiğini bilmeniz gerekir. Bu aşama, bilişsel gelişimin ilk aşaması olduğu düşünülerek hafife alınmamalıdır.

Duyu-motor becerisinin önemi

Yukarıda da açıkladığımız gibi, duyu-motor becerisi, doğumdan iki yaşına kadar olan dönemi kapsar. Bu aşamada, istemsiz oluşan ilk alışkanlıklar görülmeye başlar. Bu dönemde çocuklar, kendilerini bir grup içinde değil tek başına olarak algılarlar.

Ayrıca, bu dönem çocukların döngüsel tepkiler deneyimlemeye başladığı dönemdir. Bu eylemler, çocuğun kendi bedenine odaklı bir şekilde geliştirdiği eylemlerdir ve bu yüzden, ilkel olarak değerlendirilir.

Çocukların geliştirdiği döngüsel eylemlerden biri, emmedir. Bebekler doğduğunda annelerinin sütünü emmeleri bir reflekstir. Öte yandan, zaman geçtikçe, parmak, emzik, biberon hatta oyuncaklar gibi başka nesneleri de emmeye başlarlar.

Bebekler, bu eylem aracılığıyla alışkanlıklar oluşturmaya ve doku ve tatlar hakkında bir şeyler öğrenmeye başlar. Başka bir deyişle, genel anlamda bilgi kazanırlar. Duyu, hareket ve hisler, duyusal motor becerisinin temel ögeleridir.

Duyusal motor becerisi nasıl oluşur?

Gelişimin bu aşaması, reflekslere bağlıdır. Bununla beraber, bu hareketler yalnızca tekrarlanan hareketler değildir. Aksine, bebekler, öğrenerek yeni refleksler edinebilirler. Bunlar da farklılıkların artmasına ve gelişmesine olanak sağlar.

Bu aşamada hareketler çok önemlidir. Hatta, bir bebek farklı bir hareket yaptığında genellikle bunu tekrar eder ama üzerine yeni bir unsur daha ekler. Döngüsel tepki olarak da adlandırılan bu hareketler, duyusal motor gelişimi için olmazsa olmazdır.

Piaget’e göre, duyu-motor becerileri, konuşma becerisinden çok daha önce ortaya çıkmaya başlar. Zihinsel eşlemeler, bilinçli davranışlar, sembolik görüntüler ve zihinsel temsiller bebeklerin hayatlarının bu aşamasında oluşur.

Duyusal ve motor gelişiminin önemi

Bu aşama kesinlikle, insanların duyusal, motor ve zeka gelişimi açısından çok önemlidir. Bebek, bilinçli davranışlar edinmeye başlayana kadar bu aşamada adeta bir evrim geçirir.

Bu davranışlar, geçişli ve hareketlidir. Ebeveynlerin özellikle bu dönem için tasarlanmış oyunlar ve egzersizlerle çocuklarını teşvik etmeleri gerekir. Bebekler, baştan itibaren daha sonra yeni unsurlar ekleyebilecekleri reflekslere sahiptir.

Bu da bebeklerin zeka ve becerilerini geliştirebileceği yeni sonuçlar getirir. Bu sayede çocuklar, emme gibi bir refleksi, yeni alışkanlıklar edinmek ve nesneleri tanımak için geliştirebilir.

Duyusal ve motor gelişim, İsviçreli psikolog Jean Piaget tarafından geliştirilmiş olan gelişim teorisinin bir parçasıdır. Bu aşama, bilişsel gelişimin dört aşamasından ilkidir.

Çocukların ideal gelişimi için ilk iki yılın çok önemli olduğunu unutmayın. Bu yüzden, ebeveynler olarak sizin, çocuklarınızı doğru şekilde yönlendirmeniz ve onlara, gelişimleri için ihtiyacı olan araçları sağlamanız gerekir.