Çocuklara Düzenli Olmayı Öğretmek İçin Neler Yapabiliriz?
Eğer düzenli olmak yetişkinler açısından önemli bir konuysa, bu özelliğin çocuklar için çok daha önemli olduğunun altını çizmemiz gerekir. Çünkü çocukların doğru ve sağlıklı gelişimleri, organizasyon becerileri ve henüz keşfetme aşamasında oldukları dünyayı daha olumlu bir biçimde sindirmeleri için düzen gereklidir. Peki çocuklara düzenli olmayı öğretmek için neler yapabiliriz?
Kendi kendilerine bırakıldıklarında çocukların pek de düzenli olmadıkları bir gerçektir. Hatta bunun tam aksine pek çok şeyi yerinden alıp oynarlar ve bunları tekrar yerlerine koymak bazen gerçekten zahmetli olabilir. Bu nedenle daha en baştan itibaren ev içinde belirli bir düzen sağlamak gereklidir.
Düzenli olmanın çocuklar için neden önemli olduğunu ve bu özelliği onlara nasıl öğretebileceğinizi öğrenmek ister misiniz? Bu yazımızda, çocuklara düzenli olmayı öğretmeyle ilgili birtakım ipuçlarını sizler için bir araya getirdik.
Çocuklara Düzenli Olmayı Öğretmek: Zaman ve Mekan Düzeni
Düzen çocukların hayatında son derece önemli bir kavramdır. Çünkü bu kavram, çocukların öğrenmeleri için gerekli bir özellik olmasının yanı sıra onların kendilerini daha güvende hissetmelerine ve öğrendiklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olur. İşte bu nedenle çocukların dünyasının hem zaman hem de yaşadıkları ortam açısından düzenli olması gerekmektedir.
Mekan Düzeni
Mekan düzeni dediğimizde çocukların yaşadıkları ortamın dengeli bir biçimde düzenlenmiş olmasından bahsediyoruz. Peki bu ne anlama gelmektedir? Estetik açıdan mutlaka iyi görünen bir ortamı kastetmiyoruz. Çocukların yaşadıkları ortamın daha çok pratik, kullanışlı ve fonksiyonel bir mekan olmasının önemli olduğunu vurgulamamız gerekiyor. Çocuğun yaşadığı ortamdaki eşyalar basit ve kolay erişilebilir bir biçimde yerleştirilmiş olmalıdır. Böylelikle çocuk, içinde bulunduğu ortamla daha kolay bir şekilde etkileşim içine girebilir.
Ortamda bir düzen bulunması ve bu sayede rahat hareket edebilmek, çocuğun istediği eşyaları rahat bir biçimde bulmasına ve bu sayede kendi başına daha kolay bir biçimde hareket etmesine yardımcı olur. Bunu yapabilmek için anne ve babalar olarak çocukların eşyalarını kolay bir biçimde yerleştirebilecekleri yerler oluşturmamız gerekir. Bu sayede kendilerine ait her türlü eşyayı istedikleri şekilde düzenleyebilir, kontrol edebilir ve yerleştirebilirler.
Eğer çocuğun yaşadığı ortamda mekansal anlamda bir düzen yoksa eşyalarını toplamayı ve bu tür işleri kendi başına yapmayı öğrenemez. Eğer her şey düzenli ise çocuğun kendini doğru bir biçimde geliştirmesi ve doğru davranışlar sergilemesi daha kolay olacaktır.
Zaman Düzeni
Zaman düzeni ya da disiplininin, çocuklara çok küçük yaşlardan itibaren planlar ve rutinler oluşturarak kazandırılması gerekir. Örnek olarak yemek yeme, banyo yapma, uyuma vb. alışkanlıkların edinilmesi ve bunların düzene sokulması çocuk gelişimi açısından son derece önemlidir. Her zaman karşılarına ne çıkacağını bilmek, neler yaşayacakları konusunda fikir sahibi olmak çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olacaktır. Bu nedenle onlara yemek yemek, uyumak, dışarı çıkmak vb. aktivitelerin her biri için belirli saatler bulunduğunun ve zaman planlamasına uyması gerektiğinin öğretilmesi önemlidir.
Çocuklara Düzenli Olmayı Öğretmek: 8 Etkili Yöntem
Şimdi sizlere, çocuklarınıza düzenli olmayı öğretmek için uygulayabileceğiniz bazı fikirleri sunuyoruz. Bunların her birini dikkatle okumanızı tavsiye ediyoruz!
Kişisel Alan Yaratın
Eğer tek çocuk sahibiyseniz büyük olasılıkla yer anlamında bir problem yaşamazsınız. Çünkü çocuğun odası aynı zamanda onun kişisel alanıdır. Ancak eğer çocuk odasını kardeşi ile paylaşıyorsa, her birine odanın hangi bölgesinin kime ait olduğunu öğretmeye çalışın. Buna dolap, yatak, oyun alanı ve eşyaların bulundukları yerler de dahildir. Bu sayede kardeşinin eşyalarına ve alanına saygı duyacak olan çocuk aynı zamanda benzer bir davranışı kendi yaşam alanıyla ilgili olarak ondan da bekleyecektir.
Yemek Yeme, Oyun, Hijyen vb. Aktiviteler İçin Zaman Planlaması Yapın
Her gün birbirinden farklıdır. Hafta sonları ise genellikle hafta içinden farklı bir program ve yaşam düzeni bulunur. Bu nedenle de daha esnek günlerdir. Ancak yine de zaman düzenlemesi yaparken ani değişiklikler ve çok farklı düzenlemeler yapmamak gerekir. Çünkü eğer büyük farklılıklar oluşursa çocuklar normal bir düzen oluşturma konusunda sorun yaşayabilirler.
Küçük Yaşlardan İtibaren Ev İşlerinde Yardımcı Olmasını Sağlayın
Çocuğun yapabileceğini düşündüğünüz ev işlerine onun da katılmasını isteyebilirsiniz. Örnek olarak yıkanmış çamaşırları asarken bu çamaşırları ya da mandalları size vermesi, yatak yaparken size yardımcı olması (ilk başlarda nasıl yapılacağını bilmese de zamanla öğrenecektir), ayakkabılarını yerine koyması, kirlenmiş kıyafetleri kirli sepetine koyması vb. gösterilebilir.
Oyuncakları Türlerine Göre Ayırın
Odasında bulunan oyuncakları türlerine göre ayırarak farklı çekmecelere ya da kutulara yerleştirebilirsiniz. Bu sayede belirli bir oyun oynamak istediğinde ihtiyaç duyacağı oyuncakları bulması daha kolay olacaktır. Yani tıpkı kitaplıklardaki gibi istediği oyuncağı bulmak için tam olarak nereye bakması gerektiğini bilecektir.
Her Şeyin Elinin Ucunda Olması İçin Yaşam Alanını İyi Bir Biçimde Organize Edin
Çocuğun sık sık kullandığı eşyaların kendi boyuna uygun ve kolay bir biçimde erişebileceği yerlerde bulunması gerekir. Bu sayede istediği bir şeyi almak içim ikide bir sizden yardım istemek zorunda kalmayacaktır. Çünkü bunlara kendi başına erişebileceğinin farkında olacaktır.
Çocuklara Düzenli Olmayı Öğretmek İçin Oyuncakları Biriktirmeyin
Belirli aralıklarla çocuğun oynamadığı oyuncakları kaldırın ya da birilerine verin. Bu sayede daha sık oynadığı oyuncaklara yer açmış ve her şeyin üst üste yığılmasını önlemiş olursunuz.
Elbiselerini Düzenli Bir Biçimde Yerleştirirseniz İstediklerini Kendisi Seçebilir ve Yerine Koyabilir
Çocuğun her giysisini ulaşabileceği bir yere koyamamanız çok normal bir durumdur. Ancak bunların bir bölümünü onun için rahatlıkla erişilebilecek bir yere (dolap rafı, çekmece ya da askı vb.) koyabilirsiniz. Pijama ya da ayakkabı gibi giyeceklerin boyuna göre uygun bir yerde bulunması onun kendi başına bunları çıkarıp giymesi için yardımcı olacaktır.
Çocuğa Bir Sonraki Aktiviteye Geçmeden Önce Eşyaları Toplaması Gerektiğini Öğretin
Çocuğun yemek yemek, film izlemek ya da dışarı çıkmak gibi her türlü aktiviteden önce ortalığı toplaması ve düzenlemesi gerektiğini anlaması önemlidir.
Çocuklara Düzenli Olmayı Öğretmek ve Faydaları
Yukarıda çocukların düzenli olmalarının ne denli önemli olduğunu ve bu alışkanlığı onlara öğretmek için aslında çok basit yöntemler kullanabileceğinizi gördünüz. O halde hemen bunları uygulamaya koyun. Çünkü kısa bir sürede çok büyük değişiklikler ve faydalar göreceğinizden emin olabilirsiniz.