Otizmliyim ve Ben De Öğrenebilirim
Her 2 Nisan, bu durumdaki insanlara karşı farkındalığı artırmak ve bu sebepten muzdarip insanların hakları için Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak kutlanır. “Öğrenebilirim. Çalışabilirim.” sloganları altında bu yıl hedef bu insanların hala limitleyici bir unsurları olan normal eğitim ve çalışma şartlarına ulaştırmak. O zaman hadi bu ufaklıkların sesi olalım: “Otizmliyim ve öğrenebilirim.”
Bu rahatsızlık hakkında bilgi eksikliğinden kaynaklanan bir yanlış anlaşılma var. Uzmanların genelde kullandığı zeka testleri bu bireylerin gizli zekasını yakalamakta başarılı olamıyor.
Tabi ki bunun çok heterojen bir hal olduğunu ve genellenmesinin mümkün olmadığını biliyoruz. Ama otizmli çocuklar güç ve yeteneklere sahipler ve hepsi kesinlikle öğrenebilirler.
Otistik Yelpaze Bozukluğu
Otizm sinir sistemi ve gelişimi etkileyen bir durumdur ve çocuklukta kendini gösterip ömür boyu bireye eşlik eder. Genel olarak sosyal etkileşimlerini ve düşünce ve tavırlarındaki esnekliği etkiler.
Ama bu durumdan muzdarip bireylerin arasında devasa farklar bulunmaktadır. Bir kategori değil de bütünü işaret eden “Otistik Yelpaze Bozukluğu” teriminin kullanılma sebebi budur.
Ağır ya da hafif olsun, çoğu insan otizmin ana karakteristik özelliklerini görebilir:
- Sosyal etkileşimlere ilgisizlik ve etkileşim başlatmada ya da sürdürmekte zorluk.
- Zayıf göz teması ve diğer insanların mental durumunu algılayıp anlamada zorluk
- Tekrarlayıcı davranışlar, kısıtlı ilgiler, aşırı gerginlik ve rutinlere bağlılık.
- Duyusal bütünleşme sorunları, yüksek seslerden, parlak ışıklardan ya da kalabalıktan rahatsız olma
Tüm bu faktörlerden dolayı otizmli çocuklar okul ve toplumda büyük entegrasyon sorunları yaşarlar. Diğer insanlarla aynı şekilde öğrenmedikleri için genelde öğrenme sorunları yaşadıkları düşünülür ama bu çocukların güçlü yanları vardır:
- Detaylara dikkat ederler ve çok mantıklı düşünürler.
- Genelde belirli bir alana çok büyük ilgi gösterirler, o konuda derinlikli çalışırlar, müthiş bilgi toplarlar ve sıklıkla o konuda oldukça yetkili hale gelirler.
- Sıklıkla onlara yeni ve eşsiz bakış açıları katacak özgür şekillerde düşünürler.
- Sözlü ya da dinleyerek bilgiyi işlerken zorluklar yaşarlar ama görsel işlemlerde sorun yaşamazlar (fotoğraf ve videolar).
Otizmliyim ve öğrenebilirim
Otizmli çocuklar öğrenebilirler ve hayatı tamamıyla yaşayabilirler. Bunu yapabilmeleri için erken teşhis çok önemlidir. Bu erkenden kaliteli ilgi görmelerini sağlar.
Erken yaşta yardım alan çocuklar müthiş mesafeler aşabilirler. Dışarıdan müdahaleler genellikle sosyal yetilerini geliştirmeye ve eğitim çevresine adaptasyonunu kolaylaştırmaya yöneliktir. Çocuğun yetenekli olduğu noktayı bulmak için kişileştirilmiş bir değerlendirme gerekir.
Müdahale
Eğer çocuk görsel işleme konusunda daha başarılıysa resimlerle eğitim vermek daha yararlı olacaktır. Buna benzer olarak eğer okumaya ilgi gösteriyorsa bu bir güven bağı kurmak için bir başlangıç noktası olabilir ve arkadaşlarıyla onların da sevdiği ortak bir etkinlik sayesinde yakınlaşabilir.
Onlara rahat hissettikleri ve öncelikleriyle ihtiyaçlarını göz önüne aldığımız bir ortam sağlamalıyız. Grupların çok büyük olmaması ve öğretmenlerden gerekli ve uygun miktarda dikkati almaları önemlidir. Öğretmenler aynı zamanda onlara yeteneklerine uygun meydan okumalar sunmalıdır.
Eğer onlardan belirli başarımlar talep edersek bunalmış ve sinirli hissedebilirler. Ama eğer aşırı ilgi gösterirsek özerk gelişimlerini sınırlamış oluruz. İş tamamen dengeyi bulmakta.
Empati, pozitif destekleme, tutarlılık ve erken müdahale çocukların öğrenmesini büyük oranda geliştirecektir. Aileler, sağlık ve eğitim uzmanları bu çocuklara onların tam potansiyeline erişmesini sağlayacak, çeşitli ve adapte edilmiş bir eğitim vermek için güçlerini birleştirmeli.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Dawson, M., Soulières, I., Ann Gernsbacher, M., & Mottron, L. (2007). The level and nature of autistic intelligence. Psychological science, 18(8), 657-662.
- Millá, M. G., & Mulas, F. (2009). Atención temprana y programas de intervención específica en el trastorno del espectro autista. Rev neurol, 48(Supl 2), S47-52.