Öfke Nöbeti ve Çocuklar
Bir öfke nöbeti yaşayan çocuğunuza destek olarak onu sakinleştirmeye çalışmak anne ve babalar için en zor görevlerden biridir. Tüm çocuklar öfke nöbeti geçirirler. Bu nedenle anne ve babaların hepsinin, çocuklarının yaşadığı bu duygusal anları yaşamak zorunda olduklarının altını çizmemiz gerekir.
Bu tür anlarda keyfiniz kaçabilir ve sinirleriniz bozulabilir. Ancak bunların aslında çok da önemli olmadığının farkında olmanız gerekir. Çünkü asıl önemli olan konu bu öfke nöbetlerinin çocuk gelişiminin olağan bir parçası olduğundan emin olmanızdır. Sonuçta, her anne ve baba bu süreci yaşamak zorunda kalacaktır.
Bilmeniz gereken başlıca konulardan biri çocuğunuzun bilinçli bir biçimde sizi rahatsız ya da mutsuz etmek için bunları yapmıyor olmasıdır. Yaptığı hareketlerle sadece size duygusal olarak olumsuz etkilendiğini ve size onu rahatlatarak iç dengesini yeniden bulması için yardımınıza ihtiyaç duyduğunu göstermek istemektedir. O nedenle, sizin vereceğiniz tepkiler onun davranışlarını düzeltmesi açısından son derece kritiktir.
Öfke Nöbeti Kimsenin Suçu Değildir
Çocuğunuz öfke nöbeti geçirdiğinde bunun sizin suçunuz olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak hiç de öyle değildir. Çünkü öfke nöbetleri çocuk gelişiminin normal bir parçasıdır. Yani çocuğunuz, kötü bir anne ya da baba olduğunuzdan veya bir şeyleri yanlış yaptığınızdan dolayı öfke nöbeti yaşamaz.
Öte yandan, öfke nöbetlerinin büyük bir bölümünün bir dizi işaret ya da sinyal sonrasında meydana geldiğini söyleyebiliriz. İşte bu işaretler aslında çocuğunuzun duygusal bir kriz ya da öfke nöbeti geçireceğinin en net habercileridir. Şimdi sizlere, çocukların böyle bir duygusal kriz yaşayabileceğine yönelik en sık karşılaşılan işaretlerden bahsedeceğiz. Bu sayede siz de, bir öfke nöbeti ile karşı karşıya kalacağınızı anlayabilir ve gerekli önlemleri alma konusunda adım atabilirsiniz.
Öfke Nöbetini Önlemek İçin Neler Yapabilirim?
Bir çocuğun herhangi bir anda öfke nöbeti geçirmesine yol açan çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar arasında öne çıkanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Açlık. Ufaklıklar da tıpkı biz yetişkinler gibi acıkırlar. Elinizde sürekli atıştırmalık bir şeyler bulundurmak ve ihtiyaç duyduğunda çocuğunuza küçük yiyecek takviyeleri yapmak son derece faydalı olacaktır.
- Yorgunluk ya da Bitkinlik. Çocuğunuz ne kadar çok yorulursa iletişim kurma konusunda da o denli zorluk yaşayacaktır. Ayrıca yorgunluğun yol açtığı zorluklar nedeniyle mantıksal düşünme kapasitesi de düşecektir.
- İstek Uyandıran Şeyler. Çocuğunuzun şeker yemesine izin vermeye hiç niyetiniz yokken markette şekerlemelerin bulunduğu reyonun önünden birlikte geçmeniz, bir öfke nöbetinin ortaya çıkması için adeta mükemmel bir ortam yaratacaktır.
Bir Öfke Nöbetinin Yaklaştığını Haber Veren En Yaygın İşaretler Nelerdir?
Aşağıda çocuğunuzun öfke nöbeti yaşayacağını gösteren çeşitli göstergelerden bahsediyoruz. Bu işaretleri takip ederek siz de öfke nöbetlerini önleme şansına sahip olabilirsiniz.
Öfke Nöbeti Öncesi İletişim Kavgası
Çocukların genellikle sinirlenmelerinin nedeni kendilerini açık bir biçimde ifade etme ve anlatma yeteneğine henüz sahip olmamalarıdır. Eğer siz de çocuğunuzun düşüncesini aktarmada ya da isteklerini ifade etmede zorluklar yaşadığını fark ederseniz, kısa süre içinde bir öfke nöbeti ile karşı karşıya kalma olasılığınız var demektir. Bu nedenle bir an önce ona kendini anlatma konusunda yardımcı olmanız gerekir.
Kızgınlığın Fiziksel Belirtileri
Eğer çocuk bir oyuncağa vurmaya başlar, bir nesneyi fırlatıp atar ya da ellerini kızgınlıkla kaldırırsa, ufukta bir kriz görünüyor demektir. Çocuğun bedeninde öfke dalgalarının harekete geçmesi, onun limitlerini zorlamaya başlaması anlamına gelecektir.
Öfke Nöbeti Öncesi Çığlıklar
Eğer çocuğunuz sesini yükseltmeye başlarsa, bu tavır onun duygusal anlamda zor bir durum içinde olduğunun göstergesi olabilir. Eğer bu ses yükselmesi keyifli olduğu anlardaki neşeli çığlıklardan farklı bir tonda ise olası bir öfke nöbetinin önüne geçmek için neler yapmanız gerektiğinin yollarını araştırabilirsiniz.
Eşyaları Fırlatmak ya da İnsanları Tekmelemek
Vurmak, tekme atmak ve hatta ısırmak çocukluk döneminde sık sık görülen davranışlar arasındadır. Çünkü çocuklar bir yandan kendi yaşıtları ile etkileşim içine girme çabası içindeyken diğer yandan da iletişim kapasite anlamında sınırlı olmanın getirdiği zorlukları yaşarlar. Bundan dolayı, bu tür davranışlar çocuğun istediklerini ifade etme konusunda sorun yaşadığını ya da bir arkadaşının yaptığı bir hareketten hoşlanmadığını gösterme biçimi olabilir. Yaşadığı bu olumsuzluklar nedeniyle çocuk kendi sınırlarını zorlamak durumunda kalmıştır.
Öfke Nöbeti Öncesi Dikkat Sürecinin Kısalması
Küçük yaşlardaki çocuklardan dikkatlerini bir konu üzerinde uzun süre yoğunlaştırmaları beklenmemelidir. Ancak bunun yanında özellikle istendiği halde eğer bir çocuk açık bir biçimde ilgisini kaybediyorsa, kızgınlık ve yaşadığı huzursuzluğun artması büyük bir olasılıktır. Bu tür durumlarda çocuğun dikkatini ilgisini çeken başka bir noktaya çekmek, yaklaşmakta olan krizi önlemek için faydalı bir yöntem olabilir.
Kendini Kontrol Dışında Hissetmek
Nasıl ki yetişkinler olarak yaşadığımız olayların kontrolümüz altında olması bizleri rahatlatıyorsa, aynı durum çocuklar için de geçerlidir. Eğer bir çocuk, kendisini seçim yapamayacağı bir durum içinde bulursa, bu durum duygularının kontrolden çıkacağı bir noktaya gelmesine yol açabilir. Bunun sonucunda da bir öfke nöbeti yaşaması olası bir durumdur.
Bunların dışında çocuğunuz vücudunu gerebilir, ağlayabilir, duygusal olarak kendini güvende hissetmediği için aynı şeyi defalarca tekrarlayabilir ya da haberi olmadan değişen rutinler endişelenmesine yol açabilir. Bu tür durumların da bir öfke nöbetine zemin hazırlayabileceğini aklımızdan çıkarmamamız gerekir.