Okuma Yazma Öğretmek İçin Farklı Yöntemler Var Mıdır?

Okuma yazma öğretmek için farklı yöntemler vardır ve bunların hepsinin kendine özgü özellikleri vardır. Bu yazımızda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Çocuklar genellikle okuma ve yazmayı 4-7 yaşları arasında öğrenir. Bununla birlikte, okuma yazma öğretmek için farklı yöntemler olduğunu bilmekte fayda vardır. Bu yazımızda bu yöntemlerin bazılarından bahsedeceğiz.

Okuma ve yazma aynı sürecin bir parçasıdır ve ikisi de eş zamanlı olarak öğretilmelidir. Bu iki beceriyi öğrenme sürecini tanımlamak için tek bir terim kullanılmasının sebebi de budur.

Okuma ve yazma öğrenmek, eğitimin temel taşıdır. Bunun sebebi, okuma ve yazmayı bilmenin çocuklara farklı alanlarda bilgi sahibi olma olanağı tanımasıdır.

Okuma yazma öğretiminde en iyi yöntemlerin ne olduğuna dair pek çok teori vardır. Aşağıda bu yöntemlerin en popüler olanlarından bahsedeceğiz.

Okuma yazma öğretmek için farklı yöntemler

Alfabetik yöntem

Eğitimciler, eski zamanlardan beri okuma yazma öğretirken bu yöntemi kullanmaktadır. Bu yöntem, alfabeyi takip etmekten ibarettir.  Başka bir deyişle, çocuklar alfabedeki her bir harfi sıralı bir şekilde tek tek çalışır ve bu harflerin yazılışını ve okunuşunu öğrenir.

Öğrendiği her harfle birlikte, çocuk ünlü ve ünsüz harfler arasında basit kombinasyonlar yapabilir. Böylece, heceleri oluşturabilir. İlk olarak iki harfli heceler, sonrasında ise daha uzun heceler ve kelimeler ortaya koyabilir.

Çocuklar kelimeleri oluşturmayı öğrendiklerinde, tam cümleler kurmayı da öğrenirler. Okuma yazmayı alfabetik yöntemle öğretmek, okumayı mekanikleştirmeye benzer.

Çocuk beceriyi kazandıktan sonra, noktalama işaretlerine dikkat ederek ifadeli okuma egzersizleri yapar. Ardından, anlamak için okumaya başlayabilir.

Hece yöntemi

Bu yöntem, önce sesli harfleri öğreterek başlar. Ardından, çocuklar telaffuz etmesi en kolay olan sessiz harfleri öğrenir.

Ardından, çocuklar heceler oluşturmaya başlar. Tek bir sessiz harf ile bütün sesli harfleri kullanarak ma, me, mi, mo, mu gibi heceler türetirler. Son olarak ise daha karmaşık hecelere, kelimelere ve cümlelere geçerler.

Fonetik yöntem

Bu yöntem, okuma yazma öğretmek için daha çok fonetik materyaller kullanır. Sesli harfler, harf ile başlayan nesnelerin olduğu resimler kullanılarak sesleri ile öğretilir.

Okumaya paralel olarak, her sesli harfin nasıl yazılacağı da öğretilir. Ardından, öğretmen her harf ile başlayan nesnelerin bulunduğu resimler aracılığıyla sessiz harfleri öğretir.

Çocuklar sessiz harfleri sesli harflerle birleştirerek heceler oluşturmayı öğrenir. Sonrasında, öğretmen çocukların artık bildiği heceleri kullanarak basit kelimeler ve bu kelimelerden oluşan cümleler meydana getirir.

Son olarak ise, karışık ve zor, iki ünlü ve üç ünlüden oluşan heceleri çocuklara gösterir. Çocuklar heceleri kavradığında, kelimeler ve cümleler oluşturmaya başlarlar.

Evrensel yöntem

Evrensel öğrenime dayalı, geleneksel yaklaşımlardan uzak bazı farklı okuma yazma öğretme yöntemleri de vardır. Ancak bunu bulan kişiler, bu küresel veya analitik yöntemin yalnızca tamamen somut ve sezgisel bir çerçevede etkili olacağı konusunda uyarıyorlar.

Bu yöntemde, okuma yazma öğretiminde çocukların konuşmayı öğrenme şekli örnek alınıyor. En başından, eğitimciler farklı kelimeleri anlamlarıyla birlikte öğretiyor.

Görsel hafıza aracılığıyla, çocuklar cümleleri tanımayı ve bu cümlelerdeki kelimeleri ayırt etmeyi öğreniyorlar. Farklı kelimelerde aynı olan harfleri belirleyerek harfleri öğreniyorlar. Bu yöntemde, yazılı kelimeler çocukların kafalarında olan görsellerin basit bir grafiği olarak kullanılıyor.

Okuma yazma öğretimi konusundaki yöntemler oldukça çeşitlidir. Her çocuğun olgunluk seviyesine, zeka türüne ve kendisini mekana ve zamana yerleştirme yeteneğinin yanı sıra diğer faktörlere bağlı olarak bu yöntemlerden en iyi olanı kişiden kişiye değişecektir.

Aynı zamanda, okuma yazma öğretiminde kullanılan bu yöntemin üç farklı aşaması vardır. Bunlar anlama, ayrıntılı inceleme ve son olarak da üretmedir.

Son aşamada, çocuklar ne okuduklarını çok iyi bir şekilde anlar, açıklar ve konu hakkındaki sorulara cevap verir. Ayrıca, kısa yazılar, betimlemeler ve kompozisyonlar yazabilir.

Okumayı ve yazmayı evrensel yöntemle öğrenen çocuklar, daha hızlı ve akıcı okurlar. Bunun sebebi, okuduklarını ve yazdıklarını hızlıca anlayabilmeleridir.

Özetlemek gerekirse, bu okuma yazma öğretimindeki bu farklı yöntemler çocukların sınıftaki öğrenme kabiliyetini artırabilir. Bununla birlikte, evde de etkili bir şekilde uygulanabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun dil becerilerini geliştirmek için onunla evde ilgilenmek de çok önemlidir.