Boş Zaman Eğitimi ve Bu Anların Kıymetini Bilmek

Artık boş zamanlarımızın önemini daha da çok bilmemiz gerekiyor. İş hayatımızın hızlı ve sürekli bir şeyler vaat eden yapısını düşünürsek, boş zamanlarımızı bilinçli ve yapıcı bir şekilde değerlendirebilmeliyiz.
Boş Zaman Eğitimi ve Bu Anların Kıymetini Bilmek

Son Güncelleme: 30 Eylül, 2019

Boş zaman eğitimi bize, boş zamanlarımızın değerini bilmeyi ve bu anları en iyi şekilde değerlendirmeyi öğretir. Ne yazık ki, ofis saatleri dışında geçirdiğimiz zamanın hepsini boş zaman olarak değerlendiremeyiz.

Biyolojik ihtiyaçlarımızı da karşılamamız gerekir. İşe gidiş gelişte harcadığımız zaman, ev işlerimiz için ayırdığımız zaman ve ailemizle vakit geçirdiğimiz anlar da “boş zaman” olarak sayılan sürelerden düşüyor. Bununla birlikte bazen ayak işleri yapıyor, belge işlerine koşturuyor ve gün içinde bunun gibi farklı farklı idari işlerle de uğraşıyoruz.

İş, diğer ihtiyaçlarımız ve zorunluluklarımıza harcadığımız zaman haricinde kalan zamanımız, özel bir değere sahip olan boş zamanlarımızdır. Boş zamanlarımızı en iyi şekilde nasıl değerlendireceğimizi öğrenmemiz gerekiyor.

Boş Zaman Eğitimi Neleri Kapsar?

Boş zaman eğitimi, boş zamanlarımızı nasıl en iyi şekilde değerlendirebileceğimizi öğretmeyi hedefler. Bu eğitimin amacı, bireylere boş zamanlarını verimli ve yararlı geçirmeleri için farklı etkinliklere katılmayı öğretebilmektir.

Perez Serrano’ya (1988) göre boş zaman eğitimi, “kişiyi açık fikirli, özgür ve kendi gerçekliğini oluşturmaya adamış birine dönüştüren bir özgürleşme süreci” olarak tanımlanabilir.

Bu eğitimin amacı boş zamanların resmi eğitimler alarak değerlendirilmesini sağlamak değil, boş zamanlarda eğitici etkinliklere katılımı desteklemektir.

Örneğin; Uluslararası Boş Zaman Eğitimi Forumu’nda (1993), boş zamanların değerlendirilmesi için uygun çalışma alanlarının bulunmasının, boş zaman eğitimi kavramının bir parçası olduğundan bahsedilmiştir.

Benzer şekilde boş zaman eğitimi, okul içi ve okul dışında gerçekleşen eğitimsel ve kültürel etkinliklerin bir konusu olmalı ve bu sayede bu eğitimin tanıtımı yapılmalı.

Çimlere uzanan kafasında notalar uçuşan çocuk

Boş Zamanları Gelişim Sürecinin Bir Parçası Olarak Gören Eğitimler

Günümüzde teknoloji ve bilgi paylaşımının kolaylığı sayesinde, boş zaman etkinlikleri üzerine başlı başına bir endüstrinin geliştiğini görüyoruz. Çevremiz boş zamanda yapılabilecek eğlenceli aktiviteler üzerine reklamlarla sarılı.

Yine de bu reklamların temel amacı satış ve tüketimi artırmak. Bu reklamlarda, boş zamanlar gelişim sürecinin ve kişisel ilerlemenin bir parçası olarak görülmez.

Boş zaman eğitimi, tam tersini amaçlar: İnsanların boş zamanlarının değerini bilmesi gerekir. Boş zamanlarımızın keyfini çıkarmamız sağlığımız açısından oldukça önemlidir.

Mendo’nun (2000) Westland’den (1987) alıntı yaptığı yazısında, boş zamanların nasıl değerlendirilmesi gerektiği açıklanmıştır:

  • Neden: Bir şeyleri “yapıyor gibi görünmektense”, ona gerçekten “kendini adamak” daha önemlidir. “Yaratmak” tüketmekten, “katılmak” izlemekten daha önemlidir.
  • Ne: İnsanların boş zamanın ne olduğunu ve nelerin boş zaman sayılabileceğini öğrenmeleri gerekir.
  • Nasıl: İnsanlar belirli eğitici aktivitelerle boş zaman eğitiminin gerekliliklerini değerlendirirler. Boş zamanların kişisel gelişim açısından öneminin anlaşılması için insanların eğitilmesi gerekmektedir.

Boş Zaman Eğitimi: Boş Zaman ve Boş Zamanda Yapılabilecek Etkinlikler

Boş zaman eğitimi ile etkinlikler planlanırken belli kriterlere uyulması ve boş zamanların düzgün bir şekilde harcanması amaçlanır.

Öncelikle, bu bakış açısıyla birçok seçenek arasından ince eleyip sık dokuyarak doğru etkinliğin seçilmesini sağlanır. Bizi gerçekten ilgilendiren ve bize yararı olan etkinlikleri seçebilmeliyiz.

Boş zaman eğitimi ve oyun oynayan çocuklar

İkinci olarak, seçtiğimiz etkinlikler bizi mutlu etmeli. Boş zamanlarımızda kendimizi ödüllendirmeli ve her gün karşılaştığımız yorucu, sinir bozucu, dengesiz durumları bir düzene koyabilmeliyiz.

Bir yerlere gitmek gibi geniş çaplı boş zaman aktivitelerinin yanı sıra, günlük bazda da hem eğlenmemizi hem de dinlenmemizi sağlayacak pek çok seçenek vardır. Eğitici aktivitelerle birlikte, sağlıklı sosyal ilişkileri ve kişisel gelişimi destekleyecek boş zaman aktiviteleri de bulmak mümkün.

Bu aktivitelere, yerel festivallere katılmayı, kamp yapmak, yürüyüşe çıkmak gibi bizi doğa ile yakınlaştıran şeyleri sayabiliriz. Sinemaya gidebilir, tiyatro seyredebilir, yeni şeyler öğrenmemize ve stresimizi azaltmamıza yardımcı olacak sağlıklı aktivitelerde bulunabiliriz.

Son Değerlendirmeler

Boş zamanlarınızı üretken ve kendinizi geliştirecek şekillerde değerlendirerek, daha sağlıklı bir hayata kavuşabilirsiniz. Boş zaman eğitiminin birincil amaçlarından biri bireylerin boş zamanlarını en iyi şekilde değerlendirebilmelerini sağlayabilmektir.

Herkes rahatlamanın ve bir şeylerden keyif almanın önemini bilir, fakat aynı zamanda boş zamanlarımızın değerini anlayacağımız yeni şeyler de deneyebilmeliyiz. Bu sayede bireyler, sosyal olarak nasıl etkileşim kuracaklarını öğrenir, gençlik ya da ergenlikte yönelebilecekleri tehlikeli davranışlardan uzak dururlar.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Mendo, A. (2000). Acerca del ocio, del tiempo libre y de la animación sociocultural. Educación Física y Deportes. Revista Digital, (23).
  • Trilla, J. y Puig, J. (1987). “La Pedagogía del Ocio”. Editorial Laertes. Barcelona
  • Pérez Serrano, G. (1988) “El ocio y el tiempo libre: ámbitos privilegiados para la educación” en Comunidad Educativa, (161): 6-9.
  • Otero López, J. C. (2009). La pedagogía del ocio: nuevos desafíos. Editorial Axac. Lugo. Recuperado de https://www.academia.edu/3565346/La_pedagog%C3%ADa_del_ocio_nuevos_desaf%C3%ADos

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.