Strabizmus: Sebepleri, Teşhisi ve Göz Tembelliği Tedavisi

Çocuğun iki gözü arasında koordinasyon eksikliği olması, strabizmus (şaşılık) veya göz tembelliği olarak bilinir. Bu sorunun ciddi olduğu düşünülmese de, daha büyük riskleri önlemek için çocuklar tedavi olmalıdır.

Strabizmus veya göz tembelliği, gözler arasındaki koordinasyon eksikliğinin bir sonucu olarak görüşü etkileyen bir anormalliktir. Strabizmusun tedavisine mümkün olan en kısa sürede başlamak için erken teşhis önemlidir. Tedaviyi geciktirmenin en büyük riski, deviye göz sebebiyle çocuğun görme yetisini kaybetme olasılığıdır.

Bebeklerde veya çocuklarda en sık rastlanan optik durum strabizmustur. 9 yaş altı çocukların yaklaşık olarak %4’ünde deviye göz sorunu vardır. Bu durumun en ciddi sonuçları, görme kaybının yanı sıra, beyin gelişiminde ve öğrenme kabiliyetinde azalma görülmesidir.

Çocuklarda strabizmus nedir?

Teknik terimlerle, strabizmus binoküler fonksiyonların yanlış işlemesinin bir sonucudur. Görme, binoküler ve monoküler olmak üzere iki fonksiyon ile sağlanır. Bunlardan ikisi de doğumdan 8-9 yaşına kadar gelişmeye devam eden fonksiyonlardır.

Strabizmusta, binoküler fonksiyon zarar görür ve iki göz aynı objeye odaklanamaz. Bunun sonucunda da, bilgi beyne kafa karıştırıcı bir şekilde ulaşır. Merkezi sinir sistemi organının bu duruma yanıtı, daha az keskin olan görüntüleri göz ardı etmektir. Bu şekilde, vücut çift görmeyi engeller.

Aynı şekilde, yanlış hizada duran göz beyne görüntüler göndermeye devam edecektir. Bununla birlikte, bu anlamsız ısrarın bir sonucu olarak, tedavisi zor olan görme kaybı gelişimi ortaya çıkacak ve göz tembelliği oluşacaktır.

Çocuklarda strabizmusun sebepleri

Gözbilimsel sebeplerin en yaygın olanları aşağıdaki gibidir:

• Optik sinir kontrolünün düzgün işlememesi
• Hipermetropluk gibi kırılma kusurları

Çocuklarda göz tembelliğinin diğer sebepleri:

• Yüksek ateşin veya fazla stresli durumların bir sonucu olarak sinir sisteminde çöküş.
• Aynı zamanda, beyin felci veya hidrosefali gibi durumların bir sonucu olarak da çocuklarda strabizmus meydana gelebilir. Erken doğum da strabizmusa sebep olabilir. Bunun yanı sıra, Down sendromlu çocuklar da strabizmusa yatkındır.
• Strabizmus söz konusu olduğunda, bazı genetik yatkınlıklardan da bahsetmek gerekir.

Göz tembelliği türleri

Bu fonksiyon anomalisinin semptomları genellikle çocuklukta görülür. Bununla birlikte, strabizmusun yetişkinlikte de meydana gelebileceğini unutmamak gerekir. Strabizmusun her vakası birbirine benzemez.

1. Tek taraflı strabizmus ve değişken strabizmus. İlkinde, sabitlenen göz, görme alanında tekelleşmiştir. Diğerinde ise, gözlerin ikisi de beyne mesajlar göndererek her iki gözün homojen gelişimini sağlar.
2. Aralıklı strabizmus. Bu, sadece hastalık ve stres gibi belirli durumlardan meydana gelir. Ayrıca, herhangi bir nesne yakın, uzak ya da orta mesafede olduğunda da ortaya çıkabilir.

Göz tembelliğinin Yönüne Göre

• Ekzotropi: Göz bebeğinin dışa dönük olmasıdır.
• Esotropi: Göz küresinin içe dönük veya içe yakın olmasıdır. Bu, en yaygın şaşılık türüdür.
• Hipertropi: Bir gözün, normal olana göre daha yüksek hizalanmasıdır.
• Hipotropi: Bir gözün, normal olana göre daha alçak hizalanmasıdır.

Çocuklarda strabizmusun tanısı

Çocuklarda göz tembelliğini önlemek zordur. Bununla birlikte, erken teşhis ve tedavi strabizmustan kaynaklanan sorunları önleyebilir ve gözdeki fonksiyon bozukluğu düzelebilir. 3 yaşında tavsiye edilen göz muayenesinin yapılması, çocuklar için gereklidir.

Eğer çocuk doktorunuz çocuğun gözlerinde bir anormallik fark ederse, hemen bir göz doktoruna danışmalısınız. Eğer ailede strabizmus varsa, çocuğunuzu 3 yaşından önce mutlaka göz doktoruna götürmelisiniz.

Çocuklarda strabizmus tedavisi

Tedavi, gözün durumuna ve deviyenin derecesine göre değişiklik gösterir. Burada amaç binoküler görüşü onarmaktır. Vakaya bağlı olarak, tedavi gözlük kullanımından ameliyata kadar çeşitlilik gösterebilir. Doktorlar ayrıca zayıf gözü güçlendirmek için plaka kullanabilirler.

Akomodatif strabizmus vakasında uygulanan tedavi, optik düzeltme olarak bilinir. Bu yöntemde, hastalar gözlük veya lens kullanır. Görme terapisinde ise, doktorlar genellikle plaka kullanımını tercih ederler.

Bazı vakalarda, ameliyat gereklidir. Cerrah, kaslara ulaşabilmek için gözü kaplayan dokuda küçük bir kesik açar. Vakaya bağlı olarak, cerrah tek gözü veya her iki gözü de yeniden konumlandırır. İşlem kolaydır ve çocuklar kısa zaman içerisinde normal hayatlarına dönebilirler.