Gluten Hassasiyeti Kalıtsal Olabilir Mi?

Gluten hassasiyeti veya çölyak hastalığı, glutenle alakalı bir bozukluktur. Bu proteinle ilgili tek hastalık gluten hassasiyeti değildir. Bu yazımızda, glutenle ilişkili hastalıklardan birkaçı arasındaki farkları anlayacaksınız.

Gluten hassasiyeti, dünya nüfusunun %1’ini etkileyen tedavisi olmayan bir hastalıktır ve glutenle ilişkili hastalıklardan bazıları aşağıdaki gibidir:

• Çölyak hastalığı
• Çölyak dışı gluten hassasiyeti
• Besin alerjisi

Hepsinin tedavisi aynıdır. İlk olarak glutensiz bir beslenme düzeni benimsemek gerekir. Ardından, semptomlar ortadan kalkacaktır ve çoğu vakada hasar geri döndürülebilir.

Bununla birlikte, bu bozukluklardan hangisine sahip olduğunuzu size semptomlar söyler. Peki, bu bozukluklar arasındaki farklar nelerdir?

Gluten nedir?

Gluten, gluteninler ve prolaminler, çoğunlukla buğday ve tahıllarda bulunan proteinlerdir. Glutenin, hamura esnekliği ve yumuşaklığı veren proteindir ve gıda endüstrisinde popüler bir katkı maddesidir. Buğdaydaki proteinlerin %85’i gluteninden oluşur.

Gluten hassasiyeti ve kalıtsal hastalıklar

Çölyak dışı gluten hassasiyeti

Çölyak hastalığıyla benzer pek çok semptoma sahiptir. Bu yüzden insanlar ikisini birbirine karıştırır. İki hastalık da ishale veya kabızlığa, kramplara, kemik ve eklem ağrısına ve yorgunluğa sebep olabilir. Gluten duyarlılığı genetik değildir ve glutenle alakalı diğer otoimmün hastalıklarla aynı biyogöstergelere sahip değildir

Semptomlarının çölyak hastalığına benzer olması, belirlenmesini güçleştirse de, tedavi aynıdır; glutensiz beslenmek. Bununla birlikte, 2012 yılında bu bozukluk sonunda gluten duyarlılığından farklı bir şey olarak sınıflandırıldı. Semptomlar, 48 saat sonra görülebilir ve uzun süreli olabilir. 

Çölyak hastalığı ya da gluten duyarlılığı

Öte yandan, buğdaya gluten duyarlılığı ve buğday alerjisi, genetik özellikleri olan hastalıklardır. Bunlar, her birinden sorumlu biyogöstergelerin yerlerini tespit ederek DNA analiziyle tespit edilebilir.

Gluten duyarlılığının, sindirim kanalı bakımından kişiye önemli sonuçları olabilir. Çocuklarda durum çok daha kötüdür çünkü bağırsağın iç kısmını etkiler ve besin emilimini zorlaştırır.

Bu durum büyümeyi geciktirebilir, raşitizme, anemiye, saldırgan davranışlara ve ruh halinde dengesizliklere sebep olabilir. Bu, kronik yetersiz beslenmeyle sonuçlanır ve ince bağırsağa hasar verir. Ayrıca, semptomların ortaya çıkması yıllar alabilir.

Buğday alerjisi

Buğday alerjisi, buğday ve türevlerinde alerjik reaksiyonlara sebep olan kalıtsal bir hastalıktır. Bazı semptomlar (ishal ve kramp gibi) çölyak hastalığıyla eşleşse de, gluten duyarlılığıyla aynı biyogöstergelere sahip değildir.

Buğday alerjisinin spesifik semptomları, alerjik süreçlerle ilgilidir. Örneğin, ağızda kaşınma ve şişkinlik, yutma ve nefes almada zorluk ve kurdeşen görülür.

Bu alerjik reaksiyon, sadece glutenin değil buğdayda bulunan bütün proteinlerden kaynaklanır. Sonuç olarak, genetik biyogöstergeleri belirlemek bozukluğa genetik unsurlar katar.

Özetlemek gerekirse

Çölyak hastalığı, gluten duyarlılığının sebep olduğu otoimmün bir hastalıktır. Hastalığın tespiti için doktorlar genetik testler yapar ve aile öyküsüne bakar. Başka bir deyişle, gluten intoleransında kalıtsal faktörler vardır.

Bununla birlikte, genetik mutasyon spontane olabilir, gelişmemiş olabilir veya ergenlik ya da yetişkinlik sırasında bir semptom göstermemiş olabilir.

Günümüzde, çölyak hastalığına sebep olan genleri biliyoruz ancak bilim bunların nasıl çalıştığı konusunda hala emin değil.