Okul Sonrası Duygusal Patlamalar Yaşayan Çocuklar
Bu alışılmadık okul yılında dersler çoktan başladı. Bazı ebeveynler çocuklarını okula mutlu bir şekilde bırakıp ayrıldıktan sonra bu durumun tersine döndüğünü görebilirler. Aşağıda okul sonrası duygusal patlamalar yaşayan çocuklardan ve bu konuda ne yapabileceğinizden bahsedeceğiz.
Bu tepkiler ”duygusal çöküş” olarak adlandırılır ve çocuklukta sıklıkla görülmesi tamamen normaldir. Birkaç aydır evde olup okula döndüklerini ve yeni duruma uyum sağlarken rutinlerinin tamamen değiştiğini hesaba katmalıyız. Özellikle şu an yaşadığımız küresel kriz nedeniyle bu her zamankinden daha gerçek.
Çocukların okul sonrası duygusal patlamalar yaşamasının nedeni nedir?
Daha önce de belirttiğimiz gibi, okula dönüş, çocukların günlük rutinlerinde ve alışkanlıklarında bir değişiklik anlamına gelmektedir. Çocuklarımızın okula geri dönmek konusunda mutlu olduğunu düşünsek de, unutmamalıyız ki her değişiklik uyum gerektirir.
Yetişkinler de yaz tatilinden sonra işe dönmek konusunda zorluk yaşamaktadırlar. Ancak yetişkinlerin aksine, küçük bir çocuk bu değişikliklerle başa çıkmak için gereken duygusal kaynaklara sahip değildir.
Çocuklar gün içinde, olgunlaşmadıkları için ifade edemedikleri birçok duyguyu içlerinde biriktirirler. Ailesini özlemiş, öğretmenlerinden hoşlanmamış, arkadaşlarına kırılmış ve kendilerini iyi hissetmiyor olabilirler. Bağlılık hissettikleri kişiler yanlarında olmadan tüm bu duyguları yönetmek onlar için karmaşık ve bunaltıcı olabilir.
Çocukların bağlandığı figürlere yakın olduğu yer olan eve dönmek, kendilerini güvende hissettikleri bir sığınağa ulaşmak gibidir. Bu nedenle, birçok çocuk duygularını kontrol etme ihtiyacı duymayarak duygusal patlamalar yaşamaktadır. Bütün bu bastırılmış duyguların bir noktada ortaya çıkması gerekmektedir ve bu sonunda kendilerini güvende hissettikleri yerde gerçekleşmektedir.
Eve geldiklerinde meydana gelen bu okul sonrası duygusal patlamalar, ”okul sonrası duygusal çöküş” olarak adlandırılır. Bu çocuklukta meydana gelen normal bir süreçtir.
Bu durumun kendini gösterme şekli çocuktan çocuğa değişkenlik göstermektedir. Örneğin, öfke nöbetleri, kural tanımazlık, sessizlik (eve geldiklerinde konuşmak veya soruları cevaplamak istemeyebilirler), yaşlarına göre daha çocuksu hareketler sergileme gibi davranışlar görülebilir.
Okul sonrası duygusal patlamalar: Hangi yaşlarda ortaya çıkar?
Bu duygusal çöküş durumunun ortaya çıktığı belli bir yaş olmasa da genellikle duygusal olarak yeterince olgun olunmayan çocukluk dönemlerinde görülmektedir.
Ancak, günlük rutinlerinde çok sayıda değişiklik içerdiği için, okul öncesi dönemin başlangıcı olan 2-3 yaş civarı çocuklarda daha sık görülmektedir.
Bu bağlamda, çocuklar büyüyüp olgunlaştıkça duygularını kontrol etmeye başlayacaklar ve bu davranışlar sonunda yok olacaktır.
Okul sonrası duygusal patlamalar: Ebeveynler nasıl davranmalı?
Böyle bir durumla karşılaştıklarında ebeveynlerin kafasının karışması ne yapacaklarını bilmemeleri tamamen normaldir. Çocuklarınızın hayatında neler olup bittiğinden emin olamayarak, verdikleri bu tepkiye neden olabilecek bir şey söylemiş ya da yapmış olabilir miyiz diye merak ederiz. Bu durumda aşağıdaki stratejileri değerlendirebiliriz:
Duygusal olarak yanlarında olduğunuzu hissettirin
Çocuklarınızın hissettiği şeyleri ellerinden gelen en iyi şekilde ifade etmelerine izin vermeniz önemlidir. Aynı zamanda onların yanlarında olduğunuzu ve onları anladığınızı göstermeniz gerekmektedir.
Erken kalkmaktan yorulmuş, sınıfta çokça baskılanmış bir çocuk okul sonrası duygusal patlamalar yaşayıp kontrolünü kaybederek, koşma ve zıplama ihtiyacı hissedebilir. Biz ebeveynler olarak bu davranışın arkasında ne olduğunu bulmalı ve en uygun çözümü aramalıyız.
Onlarla bağlantı kurmak için onları anlamaya çalışın
Güç mücadelelerinden kaçınmanız önemlidir. Bu durumun sizin hatamız olmadığını ve çocukların yaramazlık yapmaya çalışmadıklarını kabul etmelisiniz. Daha ziyade bu çocuğun olgunluk ve gelişimiyle ilgili bir durumdur.
Çocuklar ne hissettiklerini ya da onlara ne olduğunu sözlü olarak ifade edemezler. Bu nedenle, onları anladığımızı hissettirmek için onların seviyesine ulaşarak onlarla konuşmamız önemlidir. Zor anların üstesinden gelmelerine yardımcı olmak söz konusu ise bunu yapmanız gerekmektedir.
Hikayeleri bir kaynak olarak kullanın
Bir hikaye, çocuğunuzun hayatında neler olup bittiğini öğrenmek ve onlarla bunun hakkında bir konuşma başlatmak için her zaman iyi bir kaynak olabilir. Çocukların karakterleri kendileri ile özdeşleştirerek duygularını daha iyi anlayabilmelerine yardımcı olduğu için hikayeler harika araçlardır. Hikayeler bazen, çocukların duygularını açığa çıkarmalarına ve onlarla başa çıkma yolları bulmalarına yardımcı olmaktadır.
Çocuğunuz için kişiselleştirilmiş çözümler bulun
Çocuğunuzun neden bu durumda olduğunu ve bastırılmış duygusunu öğrendikten sonra, durumu daha iyi yönetmesine yardımcı olacak çözümler aramalısınız.
Spor yapmak bazı çocuklar için enerjinin serbest bırakılması için bir çözüm olabilir. Ayrıca, yoga, gevşeme egzersizleri yapmak da iyi bir fikirdir. Bu hususta çocuğunuz için doğru olanı bulmalısınız.
Kısacası, okul sonrası duygu patlamaları yaşayan birçok çocuk vardır çünkü okulda bastırdıkları duygular eve geldiklerinde onları ele geçirmektedir. Yukarıdaki bahsettiğimiz stratejiler bu durumu daha iyi kontrol etmenize yardımcı olabilir.
Yeni alışkanlıklara uyum sağlamanın zaman aldığını ve bunun tamamen normal olduğunu unutmamalıyız. Çocuğunuzun davranışları daha da kötüleştiği takdirde, çözüm adına bir doktora veya çocuk terapistine danışmanız önemlidir.
Sabır, anlayış, sevgi ve desteğinizin çocuğunuzun daha iyi hissetmesi için temel stratejiler olduğunu da unutmamalısınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Cassà, È. L. (2005). La educación emocional en la educación infantil. Revista interuniversitaria de Formación del Profesorado, 19(3), 153-167.
- GARCÍA, M. D. M. V., & EDUCATIVA, I. (2009). El desarrollo emocional de los niños. Innovación y Experiencias Educativas, 15.
- IBARROLA, B. (2011). Cómo educar las emociones de nuestros hijos. Trabajo.