Ay bebeğim, senin dişlerin çıkıyor!
Samuel son zamanlarda çok sinirli, çok ağlıyor ve sık sık ellerini ağzına götürüyor. Annesi ona baktığında, çocuğunun suratını astığını görünce bazen üzüntüden ve bazen de çaresizlikten içi parçalanıyor. Bebeğini kollarına alıyor ve onu rahatlatırken yüksek sesle ”Ay bebeğim, senin dişlerin çıkıyor!” dediği duyuluyor.
Samuel, henüz üç aylık bir bebek. Doğumdan sonraki 3. ve 7. ayı takiben ilk dişler çıkmaya başlar. Bazı çocuklar daha da önce diş çıkarmaya başlayabilir, bu durum erken gelişim olarak tanımlanır. Bazılarında ise dişler daha geç çıkabilir. Bir yaşına kadar çıkmayan dişler ise geç vaka olarak tanımlanır.
Samuel’in yaşadığı evde tüm ilgi onun üstündedir. Bu nedenle anne ve babası bu süreci daha az sancılı geçirmek için elinden geleni yapıyor ancak bu minik bebeğin ağlamasını durdurmak mümkün değil. Dişleri kaşınıyor, kaşındıkça Samuel daha da çok sinirleniyor.
Üç aylık olduğu için diğer çocuklar gibi ilk ortaya çıkan alt çene dişleri oluyor.
Zaten birkaç tane süt dişi var. Alt çeneden çıkan dişlerin, diş etini yarmasıyla derin bir acı veriyor. Bu acıya ek olarak, yeni çıkan üst dişlerle birbirine çarpıp, birbirinin üstünde baskıya sebep oluyor. Bu nedenle Samuel’in acısı katlanılamaz hale geliyor.
Samuel hala minik bir bebek olduğu için konuşamıyor. Konuşamadığı için de kendisini ifade edebilmesinin tek yolu ağlamak.
Bu durum anormal bir şey değil. Çok az çocuk herhangi bir ağrı göstermeden diş çıkarma aşamasını geçiriyor. Her çocukta dişler çıkmaya çalıştığında beraberinde ağrı gibi belirtileri de gösterir. Bebeğin sinirli olduğunu bazen yüzüne baktığımızda da anlarız. Asık suratına baktığımızda, huzursuz olduğunu anlarız.
Diş çıkarma sürecinden geçen tüm çocuklar gibi Samuel de bu aşamada eskisinden daha fazla ağlama, sinirli olma ve çok fazla salya akıtma gibi belirtiler gösterir. Dahası, birçok bebek gibi, içgüdüsel olarak, rahatlama arayışı için ellerini sürekli olarak ağzına götürme ihtiyacı hisseder.
Dişler çıkarken ateş yapar mı?
Diş çıkarma işleminden önce ara sıra çocuğunuzun ellerini ağzına aldığını görürsünüz, artık dişler çıkmaya başladığına göre bebeğin hijyenine yönelik dikkat artırılmalıdır. Çünkü bu aşamada ağrısını hafifletmek için diş etlerini kaşıması veya bir şeyi ısırmak için ellerini ağzına götürmesi veya ona yakın herhangi bir nesneyi ağzına sokması çok yaygındır. Bazıları diş çıkarmanın ateş veya kusma gibi belirtiler getirdiğini düşünür.
Yüzlerce çocuk doktorunun açıkladığı gibi şunu da açıklamamızda yarar var; çocuklar hastalanmanın da ötesinde, ilk dişlerin çıkmaya başlaması nedeniyle, mikropları elleriyle sürekli ağızlarına götürmeleri ateş veya kusma gibi şikayetlerin artmasına sebep olur. Bunun sebebi diş çıkarken oluşan ağrıyı ağızlarına soktukları cisimle rahatlatmaya çalışmalarıdır.
Bir çocuk doktoru ve The Baby Book‘un yazarı olan Dr. William Sears, diş çıkarmanın aynı zamanda ishale ve pişiğe neden olduğunu düşünmektedir. Bunun sebebi bebeğin sürekli ağzına nesneleri götürmesi, daha fazla salya akıtması ve bunun da ishale yol açmasıdır.
Bununla birlikte, çocuğunuzun rektal sıcaklığı 101 Fahrenheit derecesini veya 38,3 Celcius derecesini gösteriyorsa, ya da daha da yüksekse, uyuşukluk veya tembellik, iştahsızlık, kusma veya ishal gibi semptomları varsa, daha ciddi bir hastalık olma ihtimalini ortadan kaldırmak için güvendiğiniz bir doktoru arayın. Dr. William Sears, şişmiş diş etlerinin hafif ateşe (100.4 Fahrenheit veya 38 santigrat derecenin altında bir rektal sıcaklık) neden olabileceğini savunmaktadır.
Diğer çocuk doktorları, semptomlarla ilk dişleri çıkarmanın arasında bir ilişki olmadığını iddia ederek bu teoriye tam olarak katılmamaktadırlar. Önceki teoriyi eleştirenlerden bazıları, Amerikan Pediyatri Akademisi’nin üyeleridir ve bu dernek üyeleri ateş ve ishalin diş çıkarmanın normal semptomları olmadığına inanmaktadırlar.
Samuel’in dişleri arkadaşlarını buldu
Samuel’in annesi Laura, kendi bebeğinin acısını sevgiyle hafifletmenin yanı sıra, diş çıkarma aşamasında olan diğer bebeklere ve annelerine yardımcı olacak bir dizi taktik uygulamaya koydu. Bebeğinin diş etlerine acısını hafifletmek için masajlar yaptı.
Bunu yapmadan önce parmaklarının temiz olduğundan emin olur ve piyasada satılan bazı ürünleri bebeğinin diş çıkarmasından kaynaklı ağrıya yardımcı olması için kullanır. Bebeğinin hoşuna gidecek şekilde ve materyalde, ihtiyaçlarını uygun bir diş kaşıyıcısı aldı. Siz de aynı şekilde çocuğunuza bir diş kaşıyıcı alabilirsiniz.
Laura’nın Samuel için aldığı diş kayışı buzdolabına konur (asla dondurucuya koyulmaz). Bu şekilde ısırabileceği kıvama gelir. Ancak size önerdiği tek tavsiye bu değildir, diş kaşıyıcısını elinde bulundurmadığı diğer zamanlarda ise daha önce buzdolabına koyduğu ağız bezi veya mendilini verir. Bunun sebebi hem ağız bezinin hem de diş kaşıyıcısının dişlerin çıkışı sırasında yarattığı acıyı rahatlatmasıdır.
Bebeğinizin diş çıkarmasını rahatlatmak için kullanabileceğiniz daha fazla püf nokta vardır. Örneğin; çocuğunuz katı yiyecekler yemeğe başladıysa, özellikle diş çıkarma dönemi için hazırlanmış dondurma, yoğurt ve galetalar gibi soğuk yiyecekler yemek de rahatlamasını sağlayacaktır. Tek yapmanız gereken şey boğulmasını önlemek için sürekli çocuğunuza göz kulak olmaktır.
Bu yöntemlerde rahatsızlıklarını gidermek için yeterli gelmediyse, ağrıyı azaltmaya yarayan parasetamol (asetaminofen) yazması için çocuk doktorunuza başvurun. Size doğru ilaç dozunu ayarlayacaktır. Çocuk doktoruna başvurmadan 2 yaş altı çocuklara asetaminofen vermek doğru değildir.
Yazımızı sonlandırırken hatırlatmamız gereken çok ama çok önemli bir şey daha var; asla çocuğunuza aspirin vermeyin. Çocuklarda aspirin kullanımı nadir görülen ancak oldukça tehlikeli olan, ölüm riski bulunan Reye Sendromu’na sebep olur.